"50 năm nữa con người còn chơi casino không?"

Phải trả lại đất nếu dự án thất bại

Theo ĐB Trương Trọng Nghĩa (TP Hồ Chí Minh), cần xác định rõ thời điểm mà không nên thu hút đầu tư bằng mọi giá. Do đó phải xác định một nguyên tắc chi phối toàn bộ quá trình thành lập và điều hành các đặc khu này. Thứ nhất, đã cấp cho nhà đầu tư vào thì phải tạo nội lực cho người ta.

ĐB Trương Trọng Nghĩa

Thứ hai, phải bảo vệ chủ quyền an ninh quốc gia, bảo vệ vững chắc truyền thống văn hóa Việt Nam. Nếu đặc khu đáp ứng được điều này với những ưu đãi vậy, nhà đầu tư nào, ngành nào đáp ứng được điều này chúng ta làm và nhiều khi họ cam kết nửa chừng không đáp ứng được thì căn cứ vào luật chúng ta có quyền có ý kiến thu hồi xử lý các dự án.

Về vấn đề cấp đất, ĐB đề nghị bỏ cấp đất 99 năm, chúng ta áp dụng như hiện nay tối đa là 70 năm và xem lại khái niệm đầu tư chiến lược. 

“Không cần phải nâng mức cho thuê lên 99 năm. Việc định nghĩa về nhà đầu tư chiến lược cũng cần làm rõ, không dễ dãi. Ví dụ đầu tư vào casino, với 44.000 tỷ được cấp 99 năm mà nếu 30 năm nữa casino thất bại chúng ta có thu hồi? 50 năm nữa con người còn chơi casino không?” – ĐB Trương Trọng Nghĩa nói và đề nghị xem lại khái niệm đầu tư chiến lược.

ĐB cũng đề nghị có quyền giao Thủ tướng nhưng có những quyền phải giao Chính phủ. Cái này nên kết hợp với nhau để các bộ ngành trung ương họ có quyền có ý kiến nếu không chúng ta có thể là làm mất đi sự giám sát đặt trên lợi ích chủ quyền quốc gia.

Về Điều 84 cho phép một số nước lân cận được sử dụng giấy thông hành, ĐB Trương Trọng Nghĩa cho rằng “chúng ta dễ dãi quá”. Bởi theo ông Nghĩa “chúng ta đâu biết giấy thông hành này có hiệu lực thế nào, tại sao chúng ta không sử dụng hộ chiếu ?”.

ĐB Trương Trọng Nghĩa cũng đề nghị phải quy định có những ngành không cho nước ngoài đầu tư, có những ngành không cho chuyển nhượng ra nước ngoài. Trong trường hợp dự án thất bại phải có quy định trả lại đất.

Không miễn thuế đất

Đồng tình với quan điểm trên, ĐB Phạm Văn Hoà (Đồng Tháp) cho rằng cần ban hành luật chung, nhưng phải có tiêu chí cụ thể để sau này địa phương nào đủ điều kiện thì cho thành lập đặc khu không cần bổ sung, sửa đổi luật.

ĐB Phạm Văn Hòa

Riêng về mô hình tổ chức chính quyền địa phương, phương án Thủ tướng Chính phủ bổ nhiệm, miễn nhiệm, điều động, cách chức Trưởng đặc khu. Bên cạnh Trưởng đặc khu có Hội đồng đặc khu, thực hiện chức năng giám sát. Nhân dân, HĐND tỉnh và Ủy ban MTTQ Việt Nam cùng tham gia giám sát Trưởng đặc khu là phù hợp với chủ trương của Đảng, nhưng có sự ràng buộc đặc biệt, chịu sự giám sát của HĐND cấp tỉnh, phải báo cáo với Chủ tịch UBND tỉnh khi cần, giám sát phản biện của Mặt trận Tổ quốc. Ông Hoàng cho rằng như vậy giao là quyền hành cho trưởng đặc khu nhưng quy định ràng buộc cũng nhiều. Vì vậy, không hợp lý.

Ông đồng tình với phương án Quốc hội quyết định thành lập đặc khu, tổ chức chính quyền địa phương một cấp tại đặc khu gồm HĐND và UBND. Theo ông, thay vì giao 147 quyền cho trưởng đặc khu thì giao ít quyền đi cho Chủ tịch UBND, HĐND. Có thể có những quyền cao hơn tỉnh để đặc khu có quyền xứng tầm, kêu gọi được sự đầu tư.

Đặc biệt, về ưu đãi thuế thu nhập cá nhân, ông Hoà đồng ý miễn thuế đến 2030, nhưng sau đó phải thực hiện theo quy định hiện hành, không thể giảm 50% cho những năm tiếp theo bởi như vậy ngân sách sẽ thất thu và không công bằng với khu vực khác.

“Đề nghị ban soạn thảo nghiên cứu lại, không thể miễn tiền thuê đất, mặt nước cả tuổi đời dự án 70 năm, 90 năm, vì như vậy không khác gì cho không đất đai cho những người thuê đất” – ĐB kiến nghị.