3 lý do Mỹ sẽ không tấn công Syria

Nạn nhân trong vụ thảm sát vũ khí hóa học tại Syria hôm 21/8

Hiện tại, Tổng thống Barack Obama dường như đã có quyết định chắc chắn về việc triển khai loại vũ khí nào cho một cuộc tấn công vào Syria cũng như thời điểm khai hỏa. Song, Tổng thống Obama cần tỉnh táo tránh đưa quân đội Mỹ sa vào vũng lầy cuộc nội chiến đẫm máu, tàn bạo và vô cùng phức tạp tại Syria trong hơn 2 năm qua.

1. Mục tiêu của Mỹ tại Syria?

Sau hơn 2 năm xảy ra cuộc nội chiến tại Syria, câu hỏi đặt ra là mục tiêu chính mà chính quyền ông Obama nhắm tới tại Syria là gì. Phải chăng Mỹ muốn đóng vai trò chủ chốt trong việc chấm dứt cuộc nội chiến tại Syria và lật đổ chính quyền của Tổng thống Bashar al-Assad.

Tuy nhiên, hiện nay, Mỹ không thể lặp lại kịch bản đưa hàng trăm ngàn binh sĩ tham chiến và rót hàng ngàn tỷ đôla vào cuộc chiến tại Afghanistan và Iraq như trước đây. Ngoài ra, Mỹ cũng không thể gây dựng tầm ảnh hưởng như tại Ai Câp – nơi Washington gây dựng mối quan hệ mật thiết suốt 40 năm với lực lượng quân sự hiện đang điều hành quốc gia này. 

Trong khi đó, Syria hiện là một xã hội phi tập trung khi mà cộng đồng người Alawite, Kurd và Sunni liên tiếp giao tranh với nhau cũng như cuộc chiến chống lại các phần tử cực đoan thuộc mạng lưới khủng bố al Qaeda đã và đang diễn ra hết sức phức tạp.

Ý đồ trong kế hoạch của Tổng thống Obama cần tương xứng với những ưu tiên và  trách nhiệm của Mỹ. Thứ nhất, yếu tố nhân đạo khi là quốc gia viện trợ nhân đạo lớn nhất thế giới. Thứ hai, yếu tố chính trị khi Mỹ là quốc gia phương Tây hiếu chiến nhất trong việc đưa ra quyết định tấn công vào Syria. Thứ ba, yếu tố quân sự khi hiện nay, Mỹ bị giới hạn nguồn tài chính hỗ trợ và cần tới sự trợ giúp của các quốc gia khác. Cuối cùng, yếu tố ngoại giao khi liên tiếp gây áp lực buộc Nga áp đặt trừng phạt chính trị với Tổng thống Assad.

Một điều chắc chắn là Tổng thống Obama phải thận trọng với quan điểm giới hạn đỏ trong việc sử dụng vũ khí hóa học tại Syria. Ông Obama cũng cần đưa ra quyết định đúng đắn về khả năng triển khai số lượng vũ khí lớn nhất từ trước tới nay kể từ khi cựu Tổng thống Saddam Hussein trấn áp người Kurd và Iran.

Việc triển khai hành động quân sự trừng phạt ông Assad và ngăn chặn tái diễn sử dụng các vũ khí hóa học sẽ là những lựa chọn mà ông Obama nhắm tới. Song câu hỏi đặt ra là liệu sự can thiệp quân sự có thể thay đổi tình hình hiện nay tại Syria.

2. Cuộc tấn công vào Syria phục vụ lợi ích nước Mỹ?

Thách thức chính hiện nay tại Syria liên quan tới các loại vũ khí hóa học. Đó chính là lý do Tổng thống Obama khẳng định tiến hành một cuộc tấn công nhằm vào Syria. Tuy nhiên, Mỹ cũng cần tính tới yếu tố như bạo lực bè phái, tình trạng tị nạn, phần tử cực đoan trong cộng đồng người Hồi giáo theo dòng Sunni và Shiite trỗi dậy, và tình trạng bất ổn cho các quốc gia láng giềng với Syria khi Mỹ khai hỏa chiến tranh. 

Nhiều ý kiến cho rằng việc sử dụng vũ lực là điều cần  thiết song không phải là phản ứng hữu hiệu để răn đe chính quyền của ông Assad trước cáo buộc thảm sát người dân bằng vũ khí hóa học hôm 21/8. Bởi nếu chiến tranh bùng nổ, Syria sẽ bị lâm vào một thảm cảnh khủng khiếp. Trong đó, lực lượng ủng hộ Tổng thống Assad cảnh báo nếu Mỹ sử dụng quân sự can thiệp vào Syria, Syria sẽ đáp trả bằng những biện pháp "bất ngờ" bằng cả vũ khí thông thường và phi thông thường.

3. Syria quan trọng như thế nào với Tổng thống Obama?

Cựu phó giám đốc CIA - Michael Morell từng khẳng định Syria là mối đe dọa nguy hiểm nhất với tình hình an ninh quốc gia của Mỹ song không nên nhìn nhận cuộc khủng hoảng này dưới góc độ của những kẻ cực đoan, bạo lực bè phái và sử dụng vũ khí hóa học. Bởi cuộc nội chiến tại Syria là thảm họa tàn khốc và có chiến lược.

Tình hình hiện nay tại Syria cũng không giống như cuộc nội chiến khốc liệt và đẫm máu tại Iraq hồi năm 1990 mà Mỹ là nhân tố giúp chấm dứt.

Ngoài ra, Tổng thống Obama cần giải thích rõ lý do về những mối quan tâm của Mỹ khi phản ứng trước việc chính quyền ông Assad sử dụng vũ khí hóa học cũng như năng lực cứu vãn tình hình hiện nay tại Syria của Mỹ. Đặc biệt, trong bối cảnh đại đa số người dân Mỹ phản đối quyết định triển khai tấn công Syria, ông Obama sẽ thực sự gặp trở ngại trong quyết định khởi động cuộc chiến tại quốc gia Trung Đông.