Xử vụ Hà Văn Thắm kéo dài đến nửa đêm: Nguyễn Xuân Sơn nộp tiền chưa chắc thoát án tử

Trong ngày xét xử 3/5, HĐXX làm việc từ 8h sáng cho tới tận 22h30 và chỉ có khoảng 30 phút nghỉ trưa, từ 13h30-14h. Việc kéo dài thời gian như vậy cũng thể hiện rõ tính công khai, minh bạch, dân chủ, đặc biệt là sự thận trọng của HĐXX trong vụ án này.

Và để thận trọng hơn trong việc quyết định số phận pháp lý của mỗi bị cáo, thậm chí liên quan đến sinh mạng của một con người, vào thời điểm 20h, khi đại diện Viện Kiểm sát (VKS) và các luật sư tưởng như đã kết thúc phần đối đáp thì Chủ tọa phiên tòa bất ngờ lên tiếng:

“Trong vụ án này, xấp xỉ 20 vấn đề được các luật sư đưa ra trong phần đối đáp. Tuy nhiên, để thận trọng hơn, HĐXX quyết định quay trở lại đối đáp một lần nữa”.

Tại phiên tòa này, Thẩm phán Ngô Hồng Phúc, Chủ tọa phiên tòa đã không ít lần nhấn mạnh thời gian xét xử nhanh hay chậm hoàn toàn phụ thuộc vào các luật sư. HĐXX tạo điều kiện tối đa thời gian cho các luật sư bào chữa, cũng như tạo điều kiện cho các bị cáo được thoải mái trình bày quan điểm tự bào chữa. Thậm chí, ông Phúc còn ví von "hơn 20 luật sư tham gia phiên tòa này được “đá” sân còn lớn hơn cả các cầu thủ trên sân bóng".

Bị cáo Hà Văn Thắm, cựu Chủ tịch OceanBank, cũng đã có lúc khẳng định rất vui khi được luật sư của các bị cáo thẩm vấn vì như vậy ông sẽ có thêm cơ hội để làm rõ những vấn đề chưa được sáng tỏ.

Cựu Chủ tịch OceanBank Hà Văn Thắm trong phiên xét xử 3/5.

Và để các bên đối đáp có trọng tâm hơn trong buổi tối 3/5, HĐXX gợi ý 7 vấn đề cần phải mổ xẻ lại, đó là những vấn đề VKS cần làm rõ với các luật sư và bị cáo gồm:

Đề nghị VKS làm rõ chủ thể của tội Tham ô tài sản đối với cựu Tổng Giám đốc (TGĐ) OceanBank Nguyễn Xuân Sơn, cũng như vai trò đồng phạm của Hà Văn Thắm đối với tội danh này;

Tài sản tham ô được xác định là tài sản của OceanBank hay của Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam (PVN)?;

Một loạt bị cáo đều đưa ra những tình tiết giảm nhẹ, vậy VKS có chấp nhận hay không?;

Một số bị cáo và người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan đặt vấn đề về việc cổ đông khởi kiện việc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) mua OceanBank với giá 0 đồng, vậy cách thức khởi kiện sẽ như thế nào để dảm bảo quyền lợi cho họ?;

Đề nghị VKS trả lời rõ đã thỏa mãn điều kiện phạm tội của Hà Văn Thắm và Nguyễn Xuân Sơn đối với tội Lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản hay chưa?;

Khi xác định cựu Kế toán trưởng PVN Ninh Văn Quỳnh đã nhận 20 tỷ đồng, vậy số tiền này có được giảm trừ vào tiền bồi thường thiệt hại cho Nguyễn Xuân Sơn hay không?

Cuối cùng, HĐXX đề nghị VKS làm rõ quan điểm về hành vi có liên quan của cựu Phó TGĐ OceanBank Trần Thanh Quang.

Đáp lại HĐXX, đại diện VKS một lần nữa bảo vệ quan điểm khi cho rằng đủ điều kiện quy kết Nguyễn Xuân Sơn tham ô tài sản của PVN và Hà Văn Thắm giúp sức cho Nguyễn Xuân Sơn tham ô và chiếm đoạt tài sản.

Trong phần trách nhiệm dân sự, VKS cho rằng Nguyễn Xuân Sơn phải bồi thường cho PVN 49 tỷ đồng. Tài sản bị chiếm đoạt ở đây là của OceanBank, trong đó có 20% của PVN, phía bị hại là PVN.

Đại diện Viện Kiểm sát Nhân dân cấp cao tại Hà Nội giữ quyền công tố tại phiên tòa xét xử phúc thẩm vụ án xảy ra tại OceanBank.

Về trách nhiệm dân sự của bị cáo Thắm, VKS giữ nguyên quan điểm luận tội và bác quan điểm của bị cáo.

Về việc NHNN mua 0 đồng đối với OceanBank cũng đang gây tranh cãi, VKS cho rằng vấn đề này các bên liên quan có thể khởi kiện ra tòa ở một vụ án khác.

Về vai trò đồng phạm trong tội Tham ô tài sản, Lạm dụng chức vụ và quyền hạn chiếm đoạt tài sản, Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế, và Vi phạm quy định về cho vay đối với các tổ chức tín dụng (TCTD), VKS cho rằng hành vi chi lãi ngoài của những người thực thi và thu phí mua bán ngoại tệ là trái với quy định, hành vi này vi phạm các quy định về quản lý kinh tế, có mối quan hệ nhân quả với hậu quả của vụ án. Do vậy, việc quy kết các bị cáo đồng phạm là hoàn toàn chính xác vì các bị cáo rõ ràng không nhận thức rõ được vấn đề.

Cũng theo VKS, Bản án sơ thẩm 110 của TAND TP Hà Nội, trong vụ góp vốn 800 tỷ đồng của PVN vào OceanBank, quyết định Ninh Văn Quỳnh phải nộp lại 20 tỷ đồng, bản án này bị VKS kháng cáo và chưa có hiệu lực pháp luật nên chưa có căn cứ để quyết định về số tiền 20 tỷ đồng này. Do vậy, không có căn cứ để tính giảm trừ cho Nguyễn Xuân Sơn số tiền 20 tỷ đồng. Đối với số tiền này, VKS cho rằng bản án sơ thẩm quy kết Quỳnh bồi thường 20 tỷ đồng cho hành vi chi 197 tỷ đồng của OceanBank cho PVN thông qua Sơn, chứ không phải trong số 49 tỷ đồng cáo buộc Sơn tham ô.

Riêng với bị cáo Nguyễn Xuân Sơn, VKS cho hay dù gia đình có nộp đủ 37 tỷ đồng để đáp ứng nộp khắc phục hậu quả ba phần tư số tiền tham ô của Sơn thì cũng chưa đủ căn cứ để có thể giảm nhẹ hình phạt.

Theo Điều 40 Bộ luật Hình sự (BLHS) năm 2015, người bị kết án tử hình về tội Tham ô tài sản chủ động nộp lại ba phần tư tài sản tham ô và hợp tác tích cực với cơ quan điều tra thì được giảm nhẹ hình phạt.

“Như vậy còn thêm vế hợp tác tích cực, việc Nguyễn Xuân Sơn nộp 37 tỷ đồng chưa đủ điều kiện để giảm án vì bị cáo Sơn chưa khai báo thành khẩn về số tiền 246 tỷ đồng được chi cho những ai”, đại diện VKS đối đáp.

Đại diện Viện Kiểm sát giữ nguyên quan điểm về hình phạt cũng như tội danh đối với Nguyễn Xuân Sơn.

Đại diện VKS thừa nhận đến thời điểm này VKS chưa làm thỏa mãn các yêu cầu của các luật sư, ngoài ra còn 81 tài liệu mà luật sư của bị cáo Hứa Thị Phấn đưa ra nhưng chưa có căn cứ thêm để tranh tụng.

Riêng trường hợp cựu Phó TGĐ OceanBank Trần Thanh Quang, bản án sơ thẩm kiến nghị Cơ quan Cảnh sát điều tra (CSĐT) xem xét, xác minh điều tra thêm. Cơ quan Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao đã thực hiện kiểm sát, xác minh điều tra, cho đến thời điểm này Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao chưa có chỉ đạo gì đối với VKS giữ quyền công tố tại vụ án này.

“Với trách nhiệm theo dõi vụ án này, chúng tôi thấy rằng kiến nghị của Bản án sơ thẩm là có căn cứ, và đến phiên tòa hôm nay vẫn chưa có thêm tình tiết mới nên chúng tôi yêu cầu Cơ quan CSĐT (C46)  cũng như Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao thực hiện kiến nghị của Bản án sơ thẩm”.

Sau khi đại diện VKS kết thúc phần đối đáp, Chủ tọa phiên tòa cho rằng có lẽ đến 90% các luật sư không hài lòng bởi lẽ đây là những quan điểm VKS đã thể hiện. Nhưng nếu tranh tụng tiếp thì cũng sẽ lặp lại các ý trên, do vậy HĐXX quyết định chuyển sang phần cuối trước khi nghị án, đó là các bị cáo được thực hiện quyền của mình là trình bày lời nói sau cùng.

Tuy nhiên, các luật sư cảm thấy chưa thỏa mãn và vẫn tiếp tục đề nghị VKS đối đáp cho dù thời điểm đó đã là 20h20. Các luật sư tham gia phiên tòa lần lượt đứng lên bục trình bày tiếp quan điểm của mình, trong đó phần lớn không hài lòng với quan điểm đối đáp của VKS.

Sau khi các luật sư trình bày, phiên tòa chuyển sang phần nói lời sau cùng của hơn 20 bị cáo, và phải đến 22h30 phiên xét xử mới kết thúc.

Trong buổi sáng nay (4/5), HĐXX sẽ tiến hành nghị án. Việc tuyên án sẽ diễn ra vào lúc 14h hôm nay tại Tòa án Nhân dân Cấp cao tại Hà Nội.