Vụ phạt tù vì cướp bánh mỳ ở TPHCM: Đại biểu Quốc hội nói gì?

“Tôi chưa có điều kiện xem xét cụ thể vụ án này nhưng cũng thấy dư luận ồn ào rằng xử nặng. Mức án nặng hay nhẹ tôi chưa thể khẳng định được nhưng khi có dư luận mà Chánh án TANDTC có chỉ đạo như thế tôi cho là kịp thời. Kể cả không có dư luận mà thấy có vấn đề thì cũng cần chỉ đạo xem xét lại, theo quy trình từ cấp xét xử sơ thẩm lên phúc thẩm và giám đốc thẩm”, ông Xuyền nói.

Theo ông Ủy viên Thường trực Ủy ban Pháp luật, tuỳ điều kiện, hoàn cảnh xảy ra vụ án và tình hình địa phương mà có ý kiến khác nhau về mức án, nhưng trên tất cả là xét xử phải đúng người, đúng tội, đúng pháp luật, để bị can, bị cáo “tâm phục khẩu phục”; đảm bảo công minh thì mới có ý nghĩa giáo dục.

“Chúng ta cứ nói xử mức án như thế để răn đe là không phải, mà xử căn cứ đúng mức độ hậu quả và hành vi phạm tội gây ra. Với hành vi cướp bánh mì nếu do quá đói thì có thể áp dụng khung hình phạt nhẹ nhất”, ĐBQH Bùi Văn Xuyên nêu quan điểm.

Ông Bùi Văn Xuyền trong một lần phát biểu trước Quốc hội.

Theo vị đại biểu này, trước đây có vụ chỉ cướp 15.000 đồng nhưng bị cáo không biết người bị hại chỉ có chừng ấy tiền trong người nên cũng bị xử 6 đến 9 tháng tù. Vì theo mức án khung trong luật quy định cứng. Anh có thể xử dưới khung khi đánh giá có nhiều tình tiết giảm nhẹ.

Còn theo báo cáo của đại diện TAND TP Hồ Chí Minh về nội dung vụ án và quá trình giải quyết vụ án Ôn Thành Tân, sinh ngày 10/9/1998 (khi phạm tội 17 tuổi 1 tháng 8 ngày) và Nguyễn Hoàng Tuấn, sinh ngày 15/8/1998 (khi phạm tội 17 tuổi 1 tháng 27 ngày), bị VKSND quận Thủ Đức truy tố về tội “Cướp giật tài sản” theo khoản 1 Điều 136 Bộ luật Hình sự năm 1999. TAND quận Thủ Đức, TP Hồ Chí Minh kết án về tội “Cướp giật tài sản” và ban hành mức án tại Bản án hình sự sơ thẩm số 325/2016/HSST ngày 20/7/2016.

Trong vụ án này, các bị cáo Tân và Tuấn có hành vi cướp giật tài sản. Tuy nhiên, khi phạm tội các bị cáo đều là người chưa thành niên; tài sản bị chiếm đoạt có giá trị 45.000 đồng là không lớn và đã được thu hồi, trả lại cho người bị hại; sau khi phạm tội, các bị cáo thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải; về nhân thân, các bị cáo chưa có tiền án, tiền sự.

Sau khi nghe báo cáo chi tiết nội dung vụ án và quá trình xét xử, Chánh án TANDTC Nguyễn Hòa Bình chỉ rõ, theo quy định tại Điều 69 Bộ luật hình sự (nguyên tắc xử lý đối với người chưa thành niên phạm tội) phải đặt ra 5 vấn đề, trong đó nhấn mạnh việc xử lý người chưa thành niên phạm tội chủ yếu nhằm giáodục, giúp đỡ họ sửa chữa sai lầm, phát triển lành mạnh và trở thành công dân có ích trong xã hội.

Người chưa thành niên phạm tội có thể được miễn trách nhiệm hình sự, nếu người đó phạm tội ít nghiêm trọng hoặc tội nghiêm trọng, gây hại không lớn, có nhiều tình tiết giảm nhẹ và được giađình hoặc cơ quan, tổ chức nhận giám sát, giáo dục. Khi áp dụng hình phạt đối với người chưa thành niên phạm tội cần hạn chế áp dụng hình phạt tù.

Trong vụ án này, bị cáo Tân là người rủ bị cáo Tuấn đi cướp giật tài sản và là người điều khiển xe chở Tuấn đến nơi thực hiện tội phạm, sau đó chở Tuấn tẩu thoát. Tuy nhiên, TAND quận Thủ Đức lại nhận định bị cáo Tuấn có nhân thân không tốt vì có hành vi trộm cắp tài sản và đang bị VKSND huyện Củ Chi truy tố tại Cáo trạng số 117/Ctr/VKS-HS ngày 05-5-2016, nên đã tuyên hình phạt cao hơn bị cáo Tân là đánh giá không đúng vai trò của các bị cáo trong vụ án.

Chánh án Nguyễn Hòa Bình thẳng thắn kết luận: Ở thời điểm này, bị cáo Tuấn chưa bị xét xử bằng một bản án đã có hiệu lực phápluật về hành vi trộm cắp tài sản, thì không bị coi là tình tiết tăng nặng là tái phạm; đồng thời, về nhân thân của bị cáo cũng chưa bị xử phạt hành chính. Do đó, việc Tòa án cấp sơ thẩm xử phạt bị cáo Tân 8 tháng 20 ngày tù và bị cáo Tuấn 10 tháng tù quá nghiêm khắc.

Để bảo đảm việc giải quyết vụ án trên đúng quy định của pháp luật đồng thời rút kinh nghiệm vụ án này, Chánh án TANDTC giao TAND TP Hồ Chí Minh khẩn trương kiểm tra để xác định nếu có kháng cáo thì thụ lý vụ án theo thủ tục phúc thẩm bảo đảm đúng quy định của pháp luật và phù hợp với tính chất, mức độ hành vi phạm tội của các bị cáo.

Trường hợp không có kháng cáo, kháng nghị theo thủ tục phúc thẩm thì Chánh án TAND cấp cao tại TP Hồ Chí Minh rút hồsơvụán để xem xét việc kháng nghị bản án hình sự sơ thẩm nêu trên theo thủ tục giám đốc thẩm và đề nghị ủy ban Thẩm phán TAND cấp cao tại TP Hồ Chí Minh xét xử giám đốc thẩm theo đúng quy định của pháp luật.