Vụ lật tàu du lịch: Biên phòng cảng Sông Hàn không trung thực về trách nhiệm?

Sau vụ lật tàu Thảo Vân 2: Giao cảng Sông Hàn cho Biên phòng quản lý!

Thông tin cho báo chí ngày 10/6, Thượng tá Nguyễn Thành Đính, Chỉ huy trưởng Biên phòng (BP) cửa khẩu cảng Đà Nẵng cho biết, sau vụ tàu du lịch Thảo Vân 2 bị lật trên sông Hàn tối 4/6, UBND TP Đà Nẵng vừa thống nhất chủ trương giao cảng Sông Hàn lại cho lực lượng BP quản lý.

Trạm Kiểm soát biên phòng trong khu vực cảng Sông Hàn... (Ảnh: HC)

Trạm Kiểm soát BP tại cảng Sông Hàn sẽ chủ trì bảo đảm an ninh trật tự và là người quyết định cuối cùng việc cho tàu du lịch xuất bến, kiểm tra độ an toàn của phương tiện, nếu không bảo đảm sẽ kiên quyết không cho chở khách tham quan trên sông Hàn. Đồng thời, BP cũng là lực lượng chủ trì việc tìm kiếm, cứu hộ, cứu nạn trên sông Hàn.

Trước đó, như Infonet đã đưa tin, sáng 5/6, giữa lúc việc tìm kiếm các nạn nhân mất tích đang diễn ra rất căng thẳng, PV Infonet đặt câu hỏi với Đại tá Lê Văn Phúc, Chỉ huy trưởng BĐBP Đà Nẵng nhưng không được ông trả lời dứt khoát về việc vì sao tàu Thảo Vân 2 neo đậu tại cảng Sông Hàn, có trạm kiểm soát BP cắm chốt tại đây mà lại có thể hoạt động “chui”?

"Không phải chui!" – Đại tá Lê Văn Phúc xua tay rồi bỏ đi sau khi nghe câu hỏi. PV tiếp tục bám theo để hỏi vì sao ông nói như vậy trong khi lãnh đạo TP và Sở GTVT đều khẳng định tàu hoạt động chui, không được cấp phép? Ông Phúc không trả lời mà tiếp tục bỏ đi. PV bám theo thêm một đoạn nữa thì ông quay lại xua tay: "Chưa điều tra, đang xác minh!”.

Câu hỏi nhiều người đặt ra suốt tuần qua là tại sao tại cảng Sông Hàn có BP, Cảng vụ, quản lý bến, Thanh tra giao thông, CSGT đường thủy... mà tàu Thảo Vân 2 có thể hoạt động “chui” cho đến nay vẫn chưa có câu trả lời thỏa đáng. Với câu trả lời của Đại tá Lê Văn Phúc thì lại có thêm một câu hỏi nữa: Nếu tàu Thảo Vân 2 không xuất bến “chui” thì rõ ràng là được cho phép? Ai đã cho phép tàu này xuất bến?

BP chỉ cứu nạn chứ không có trách nhiệm quản lý, giám sát tàu xuất bến?

Đến ngày 6/6, tại cuộc họp xem xét bước đầu trách nhiệm của các sở, ngành liên quan, Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng Huỳnh Đức Thơ đã đặt câu hỏi về vai trò của BP trong vụ này đến đâu? Lúc đó, Thượng tá Nguyễn Thanh Đính cho biết, chức năng của đơn vị là thực hiện công tác cứu hộ, cứu nạn trên sông; không được giao trách nhiệm quản lý các tàu du lịch trên sông Hàn, mà chỉ kiểm tra, giám sát những tàu khi đi ra phía biển.

Trao đổi với Infonet ngày 9/6 về việc hoàn chỉnh phương án và tổ chức diễn tập cứu hộ, cứu nạn trên sông Hàn, ông Huỳnh Đức Thơ một lần nữa nhắc lại: “Tại cuộc họp hôm 5/6 đã cãi qua cãi lại. Tôi hỏi BP có chức năng giám sát tàu xuất bến hay không? Ổng bảo nhiệm vụ chính thức BP được giao ở cảng Sông Hàn chỉ là cứu nạn, cứu hộ, còn việc giám sát là với các tàu đi qua khỏi cầu Thuận Phước ra biển chứ không phải đi trong sông Hàn!”.

Tuy nhiên PV Infonet vừa thu thập được “Danh sách hành khách vận tải đường thủy nội địa” của một số tàu xuất bến tại cảng Sông Hàn tối 3/6 và 4/6. Theo đó, tối 3/6, tàu Du Thuyền Tiên Sa 3 (số đăng ký 0122) do ông Đặng Văn Tha làm chủ tàu, ông Nguyễn Văn Mỹ làm thuyền trưởng (không ghi số bằng lái trong mục “Số bằng”) xuất bến lúc 19h với 11 du khách Hàn Quốc và 01 hướng dẫn viên người Việt.

và chốt kiểm soát biên phòng nằm ngay trong khu vực neo đậu tàu du lịch... (Ảnh: HC)

Tuyến vận tải trong bản “Danh sách hành khách” của tàu Du Thuyền Tiên Sa 3 ở chuyến này là “cảng Sông Hàn – cầu Trần Thị Lý – cảng Sông Hàn”. Hoàn toàn không có đi qua khỏi cầu Thuận Phước ra biển. Thế nhưng ngoài chữ ký của thuyền trưởng, Đội quản lý cảng thì trong bản danh sách này còn có cả chữ ký và đóng dấu của Trạm Kiểm soát BP (thuộc BP cửa khẩu cảng Đà Nẵng). Và đây cũng là cơ quan duy nhất có đóng dấu vào bảng danh sách này!

Tối 4/6 (xảy ra vụ lật tàu Thảo Vân 2), xuất bến tại cảng Sông Hàn có tàu Du Thuyền Sông Hàn (ĐNa 0524) với 15 du khách Hàn Quốc và 01 hướng dẫn viên người Việt. Thuyền trưởng Lê Văn Cu cho hay, tối hôm đó tàu của ông cũng đi từ cảng Sông Hàn đến cầu Trần Thị Lý rồi quay về cảng Sông Hàn chứ không đi qua khỏi cầu Thuận Phước. Và bản danh sách hành khách của tàu này ngoài chữ ký của thuyền trưởng, Đội quản lý cảng thì cũng có cả chữ ký, đóng dấu của Trạm Kiểm soát BP!

Tàu xuất bến không qua trạm BP kiểm tra, đóng dấu sẽ bị phạt!

Theo ông Lê Văn Cu, trước đó các tàu du lịch xuất bến từ cảng Sông Hàn chỉ cần qua Cảng vụ và Đội quản lý cảng là đủ. Nhưng cách đây khoảng 15 ngày (trước khi xảy ra vụ tàu Thảo Vân 2 bị lật khoảng 10 ngày) thì có thêm thủ tục là tất cả các tàu du lịch đều phải qua BP đóng dấu rồi mới được xuất bến, bất kể là đi trong sông hay ra biển.

“Khi đoàn tới thì mình lấy danh sách hành khách đem lên Cảng vụ, Đội quản lý cảng. Sau khi xuống đếm người, Đội quản lý cảng ký, Cảng vụ làm cho mình cái lệnh, sau đó mình đem tới chốt BP ở ngay chỗ tàu 4U Sông Hàn đậu để ký. BP là nơi ký cuối cùng. Họ ký và đóng dấu vô danh sách xong thì tàu mình chạy!” – Ông Lê Văn Cu nói.

Ông Lê Văn Cu cũng cho biết, tất cả tàu du lịch xuất bến từ cảng Sông Hàn, dù chở khách Việt hay khách nước ngoài đều phải qua trạm BP ký, đóng dấu. Ông nêu rõ: “Ví dụ tàu chở 30 người, 15 Hàn Quốc, 15 Việt Nam thì BP đều kể luôn trong sổ thống kê của họ. Hồi chưa có thủ tục BP đóng dấu thì sau khi đi mấy chuyến, mình báo số khách cho BP nắm, nhưng từ khi có thủ tục này thì khỏi báo con số thống kê vì họ đã nắm luôn số lượng từng chuyến!”.

Để xác tín thêm, PV Infonet tiếp tục điện hỏi ông Đặng Ngọc Anh, thuyền phó tàu Du lịch Sông Hàn 1 (ĐNa 0523), người cứu được nhiều nạn nhân tàu Thảo Vân 2 và được UBND TP Đà Nẵng và quận Sơn Trà khen thưởng. Ông này cũng khẳng định đúng những điều mà thuyền trưởng Lê Văn Cu đã nói. 

“Nhưng BP nói họ chỉ có chức năng cứu hộ, cứu nạn chứ không có trách nhiệm quản lý, giám sát các tàu du lịch xuất bến ở cảng Sông Hàn, ngoại trừ những tàu đi ra biển. Ông thấy có đúng không?” – PV Infonet hỏi. Ông Đặng Ngọc Anh đáp ngay: “Đó là hồi trước, chứ từ cách đây khoảng nửa tháng thì khác rồi. BP đặt chốt ở gần chỗ tàu của tôi neo đậu, có người trực cho đến khi tàu hết khách, về bến hết rồi thì họ mới về!" 

có vai trò, trách nhiệm rất lớn trong vụ lật tàu Thảo Vân 2, chứ không phải chỉ có chức năng cứu hộ, cứu nạn (Ảnh: HC)

Rồi ông nhấn mạnh thêm: “Tối nào BP cũng có người trực ở đó. Tàu đi trong sông Hàn hay ra biển, chở khách Việt hay khách nước ngoài, sau khi xong thủ tục ở Cảng vụ, Đội quản lý cảng thì đều phải đem tới BP kiểm tra, đóng dấu cuối cùng: BP trực tiếp đếm đúng số lượng theo danh sách rồi mới cho đi. Tàu nào cũng phải qua BP chứ không qua thì họ phạt!”.

Tương tự, thuyền trưởng Lê Văn Cu cho biết, có lần tàu của ông chuẩn bị xuất bến nhưng ông bận lên phía mũi tàu nên quên đem danh sách tới trạm BP đóng dấu. Lập tức có người của trạm BP gọi ông đem danh sách qua đóng dấu rồi mới được xuất bến, nếu không thì tàu sẽ bị phạt 15 triệu đồng!

BP cửa khẩu cảng Đà Nẵng có trung thực?

PV Infonet tiếp tục tìm hiểu tại Sở GTVT Đà Nẵng và được cho biết quy trình kiểm soát xuất bến tại cảng Sông Hàn gồm 4 bước. Tựu trung là sau khi Cảng vụ và Đội quản lý cảng kiểm tra hồ sơ, thủ tục, số lượng khách thì sẽ cấp phép rời bến. Sau khi có giấy phép, thuyền trưởng đến trình báo Trạm BP. Đây là nơi kiểm soát cuối cùng trước khi tàu rời bến.

Như vậy, cùng với Cảng vụ và Đội quản lý bến thì BP cửa khẩu cảng Sông Hàn có vai trò rất lớn, nếu không muốn nói là lớn nhất, trong việc kiểm tra, giám sát các tàu du lịch tại cảng này từ trước khi xảy ra vụ tàu Thảo Vân 2 bị lật. Đây là nơi kiểm tra, đóng dấu cuối cùng trước khi cho tàu rời bến và cũng là nơi xử phạt những tàu không chấp hành. Do vậy họ cũng có trách nhiệm không hề nhỏ trong việc để “xổng” cho tàu Thảo Vân 2 xuất bến “chui”!

Từ những ghi nhận trên đây, không thể không đặt vấn đề BP cảng Sông Hàn có trung thực khi báo cáo với Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng vai trò, trách nhiệm của họ trong vụ lật tàu Thảo Vân 2? Phải chăng sự lúng túng của Đại tá Lê Văn Phúc, Chỉ huy trưởng Bộ chỉ huy BĐBP Đà Nẵng khi PV Infonet đặt câu hỏi sáng 5/6 là do BP có vai trò, trách nhiệm quan trọng nhất đối với các tàu du lịch xuất bến tại cảng Sông Hàn chứ không phải chỉ cứu hộ cứu nạn?

Như đã biết, 53 du khách đi trên tàu Thảo Vân 2 tối 4/6 gồm nhiều đoàn: Thái Nguyên (21 người), Đăk Lăk (9), Bình Định (4), Hà Nội (13), Malayssia (4)... Cơ quan chức năng đã xác định tàu Thảo Vân 2 có bán vé cho khách lên tàu tối 4/6. Có ý kiến cho rằng tàu này lén lút đem vé ra bên ngoài cổng cảng để bán rồi nhanh chóng vận chuyển ra ngoài sông trong vòng 10 – 15 phút. Tuy nhiên nhiều chủ tàu, lái tàu cho rằng đem vé ra cổng cảng bán lén lút thì không thể cùng lúc “bắt” được nhiều đoàn khách lớn như vậy.

Càng không thể sau khi bán vé thì bắt đoàn này đứng chờ đoàn khác bên ngoài, rồi một... hai... ba... cùng ùa chạy băng qua cảng, lên tàu trong vài phút để tránh bị phát hiện. Đi trên tàu có đoàn là khách nước ngoài, có đoàn là cán bộ nơi khác đến Đà Nẵng công tác... Làm gì có chuyện họ đi du lịch mà chấp nhận cảnh lén lút, tránh né chẳng khác gì phạm pháp như thế? "Như vậy có phải tàu Thảo Vân 2 được "bật đèn xanh" để bán vé và đón khách một cách công khai? Ai đã làm việc đó?

Câu trả lời xin được nhường cho lãnh đạo UBND TP Đà Nẵng cũng như Bộ chỉ huy BĐBP TP. Chỉ xin nhắc thêm, nếu BP cửa khẩu cảng Đà Nẵng không trung thực với lãnh đạo TP khi xác nhận vai trò, trách nhiệm của mình trong vụ lật tàu Thảo Vân 2 thì liệu việc giao cảng Sông Hàn lại cho họ quản lý có làm nảy sinh thêm những vụ Thảo Vân 2 tiếp theo?