Vụ chạy thận Hòa Bình: Viện Khoa học hình sự phản bác "nghi ngờ" của đại diện Bộ Y tế

Sáng 13/6 tại phiên tòa xét xử phúc thẩm vụ chạy thận, ông Nguyễn Huy Quang, Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Y tế đã thay mặt Bộ Y tế trình bày những nghi vấn của Bộ Y tế về nguyên nhân gây nên cái chết của 8 bệnh nhân chạy thận tại BVĐK tỉnh Hòa Bình vào ngày 29/5/2017.

Qua nội dung Công văn 41 (Công văn mật của Bộ Y tế), cơ quan này phủ nhận kết luận của Viện Khoa học hình sự khẳng định nguyên nhân gây tử vong của 8 nạn nhân chạy thận là do ngộ độc florua.

Bộ Y tế cho rằng nếu nồng độ Florua cao thì không chỉ 8 nạn nhân tử vong mà chắc chắn cả 18 bệnh nhân sẽ tử vong; nguyên nhân tử vong của 8 bệnh nhân không phải do tồn dư axit flohydric (HF) hay do ô nhiễm đa chất do hư hỏng hệ thống RO số 1.

Ngoài ra, Bộ Y tế thắc mắc vì sao Bùi Mạnh Quốc (người trực tiếp sửa chữa, bảo dưỡng hệ thống RO số 2) sử dụng axit flohydric (HF) và axit Clohydric (HCL) mà chỉ có HF trong nước RO.

Đại diện Bộ Y tế trình bày quan điểm tại tòa.

Đáp lại những nghi vấn của Bộ Y tế, đại diện Viện Khoa học hình sự - Bộ Công an có mặt tại tòa cho rằng đây hoàn toàn không phải là những chứng cứ mới được phát hiện. Viện Khoa học hình sự chịu trách nhiệm pháp lý về các kết luận giám định của viện.

“Một lần nữa, Viện Khoa học hình sự khẳng định lại việc Bùi Mạnh Quốc sử dụng axit HF và HCl trong can hóa chất đã dẫn đến hệ thống RO số 2 nhiễm Florua là nguyên nhân dẫn đến cái chết của các nạn nhân”, đại diện Viện Khoa học hình sự khẳng định.

Về nguyên nhân tử vong, Viện Khoa học hình sự đã tổ chức hội thảo khoa học, đã mời các nhà khoa học, chuyên gia của Bộ Y tế, Bệnh viện Việt Đức, Bệnh viện Bạch Mai, Đại học Y Hà Nội, Viện Pháp y Quân đội, Viện Pháp y quốc gia, Viện Hóa học, Viện Hàn lâm Khoa học Việt Nam để tham vấn về kết quả giám định cũng như nguyên nhân chết của các bệnh nhân.

“Tại Hội thảo, các chuyên gia đã cho ý kiến khẳng định nguyên nhân tử vong của 8 bệnh nhân là do nhiễm độc florua. Đánh giá của Viện Khoa học hình sự là hoàn toàn chính xác, khoa học, logic, phù hợp với các biểu hiện, triệu chứng”.

Tòa án nhân dân tỉnh Hòa Bình xét xử phúc thẩm vụ án chạy thận nhân tạo làm 9 người tử vong ở Bệnh viện đa khoa tỉnh Hòa Bình.

Về triệu chứng ngộ độc Florua do Bộ Y tế nêu, đại diện Viện Khoa học hình sự cho rằng Bộ Y tế đã trích dẫn không đầy đủ tài liệu mà chỉ trích dẫn từ tài liệu do Bộ Y tế đã sử dụng là TCVN 98 năm 2013, tài liệu tham khảo số 5.

Vị đại diện này cho rằng quá trình điều trị cấp cứu các nạn nhân không làm điện tâm đồ và siêu âm tim thì không thể có kết quả để thể hiện các biểu hiện mà Bộ Y tế đã nêu.

“Qua tiến hành giám định nguồn nước RO; các hóa chất được Bùi Mạnh Quốc sử dụng để sửa chữa hệ thống RO số 2; các hóa chất được sử dụng để điều trị cho các bệnh nhân qua giám định tử thi; các kết luận giám định của Viện Khoa học hình sự; qua khám nghiệm hiện trường khám nghiệm tử thi và điều tra của cơ quan điều tra đã làm rõ nguyên nhân 8 nạn nhân tử vong là do ngộ độc florua”, đại diện Viện Khoa học hình sự nói.

Bùi Mạnh Quốc khai nhận có sử dụng hóa chất HF và HCL đựng trong can để sục rửa hệ thống RO số 2 làm nhiễm chất độc Florua vào hệ thống RO số 2, điều này làm cho 18 quả lọc thận bị nhiễm Florua và dẫn vào máu bệnh nhân. Có thể thấy rằng nồng độ florua đi vào cơ thể các bệnh nhân là rất cao.

Bộ Y tế cho rằng nếu nồng độ Florua cao thì không chỉ 8 nạn nhân tử vong mà chắc chắn cả 18 bệnh nhân sẽ tử vong, đại diện Viện Khoa học hình sự cho rằng Bộ Y tế đã trích dẫn không đầy đủ về Tiêu chuẩn Việt Nam (TCVN), trong đó có nêu tìm thấy lượng Florua cao tới 50 miligam/lit.

“Có thể thấy nhận định của Bộ Y tế là không có cơ sở, nồng độ Florua tương đối đồng đều giữa các máy lọc thận được thể hiện ở nước cấp vào đầu 3 máy chạy thận lần lượt là 57,5 miligam/lít, 49 miligam/lit và 52 miligam/lit”.

Ông Nguyễn Huy Quang, Vụ trưởng Vụ Pháp chế - Bộ Y tế.

Cũng theo đại diện của Viện Khoa học hình sự, chỉ tiêu Florua được tìm thấy trong nước RO do nước bị nhiễm axit HF khi nước bị nhiễm axit HCL sẽ làm nước bị nhiễm Florua, không phải là chỉ tiêu chất lượng nước cần phải xét nghiệm theo tiêu chuẩn AAM nên việc xác định là không cần thiết chứ không phải là không tìm thấy axit HCL như Bộ Y tế nói.

Thực tế cho thấy tia H trước khi đi vào quả lọc thận đều từ 7-8, nguyên nhân chủ yếu do axit HCl. Do đó, Bộ Y tế đề nghị thực nghiệm rửa quả lọc thận là không đúng đối tượng và không cần thiết.

Nước RO và axit sẽ dung hòa bởi dung dịch đậm đặc khi chạy lẫn, do vậy khi đi qua máy lọc thân sẽ có tia H trung tính. Vì vậy, việc thực nghiệm trên máy chạy thận nhân tạo cũng là không cần thiết và không đúng với bản chất sự việc.