TT Trump nói “nhiệm vụ hoàn tất” ở Syria, vậy thực tế Mỹ đã làm được gì?

Theo New York Times, đó là cụm từ mà các đời Tổng thống và chính trị gia Mỹ đã tránh nói đến kể từ khi Tổng thống George W. Bush có chuyến thăm tàu sân bay Mỹ và tuyên bố thành công quá sớm trong chiến tranh Iraq. Tuy nhiên việc ông Trump đề cập đến cụm từ này cũng khiến người ta đặt câu hỏi: Nhiệm vụ của Mỹ tại Syria là gì?

Tổng thống Trump phát biểu sau cuộc không kích ở Syria.

Trong phần lớn nhiệm kỳ Tổng thống của ông Trump, nhiệm vụ của Mỹ đó là đánh bại tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) và sau đó rút quân. Tuy nhiên trong bài phát biểu sau cuộc không kích, ông lại hứa rằng Mỹ sẽ tiếp tục kéo dài chiến dịch quân sự ở Syria để ngăn chính phủ nước này dùng vũ khí hóa học nếu có, đồng thời nhấn mạnh giới hạn trong khả năng của Mỹ để ngăn tình trạng đổ máu đã kéo dài đến năm thứ bảy tại Syria.

Ông Trump đang đứng vào tình cảnh không khác gì người tiền nhiệm Barack Obama, và câu trả lời cho vấn đề của ông cũng rất khó để tìm ra. Cuộc không kích một lần nữa cho thấy những vấn đề đang tồn động trong chiến dịch quân sự của Mỹ tại đây. Động thái của ông một mặt đã chứng minh được sức mạnh của Mỹ trên trường quốc tế, mặt khác cho thấy quyết tâm của Mỹ đối với khu vực Trung Đông kể từ sau vụ khủng bố 11/9 đã là một lãng phí về nhân lực và vật lực.

Những vấn đề đó đã không được giải quyết trong cuộc không kích nhằm đáp trả vụ tấn công được cho là bằng vũ khí hóa học mà Mỹ cáo buộc chính phủ Tổng thống Syria Bashar al-Assad gây ra. Tuy vậy, chính bản thân người dân Mỹ đều mang trong mình những suy nghĩ trái ngược, một mặt họ quá mệt mỏi khi phải đi giải quyết vấn đề của người khác ở Trung Đông, vậy nhưng họ vẫn thấy sốc trước ảnh chụp trẻ em chết vì khí độc.

Nhiều quan chức cấp cao Washington đã lên tiếng khen ngợi cách làm của ông Trump. Bằng việc tấn công ba địa điểm ở Syria và cuộc không kích chỉ được tiến hành trong vòng một đêm cũng như phối hợp hành động với Anh và Pháp, họ đã gửi đi thông điệp mạnh mẽ mà không phải liên quan quá sâu đến tình hình Syria cũng như đối phó với những động thái đáp trả từ hai đồng minh lớn của chính phủ Syria là Nga và Iran.

Tuy nhiên, một trong số những quan chức này, bà Meghan O’Sullivan, người từng là Phó cố vấn An ninh Quốc gia dưới thời Tổng thống Bush và đã tham gia hoạch định chiến lược chiến tranh Iraq nói rằng: “Cuộc không kích vẫn không cho thấy một chính sách rõ ràng của Mỹ. Nó khiến người ta tự hỏi lý do vì sao chính phủ Mỹ từng tuyên bố rút quân khỏi Syria cũng như nghi ngờ mục tiêu mà chúng ta muốn đạt được tại quốc gia này”.

Cũng có người tin rằng cuộc không kích không đạt được những mục tiêu lớn lao và nó cũng là hành động vượt quyền hạn của Tổng thống khi ông Trump chưa được sự cho phép của Quốc hội Mỹ trước khi tiến hành. Nhiều người nói rằng nếu ông Trump thực sự rung động trước những vấn đề nhân đạo ở Syria, đáng lẽ ông phải rút lại chính sách cấm người nhập cư Syria vào Mỹ.

Cuộc không kích cũng không thay đổi tình hình hiện tại ở Syria. Nó không làm suy yếu vị thế của quân chính phủ Tổng thống Assad, nó không bắt các nước như Nga và Iran phải “trả giá đắt” giống như tuyên bố hùng hồn mà ông Trump đưa ra.

Khung cảnh hoang tàn của một cơ sở tại Syria bị trúng tên lửa Mỹ, được cho là có liên quan đến chương trình vũ khí hóa học của Syria.

Thực tế, chính quyền Trump cho đến nay cũng không nỗ lực để đưa Syria chấm dứt cuộc nội chiến của mình. Dường như ông Trump nhận thấy rằng có hai phương diện trong vấn đề Syria, thứ nhất là cuộc chiến chống IS mà ông đã tuyên bố gần như chiến thắng hoàn toàn, thứ hai là một nội chiến phức tạp mà ông không muốn vướng vào. Như ông Trump đã từng nói, “hãy để người khác tự lo vấn đề này”.

Bản thân Tổng thống Trump trong bài phát biểu sau cuộc không kích dường như cũng gặp khó khăn trong việc miêu tả chiến lược của mình. Mặc dù ông nói rằng Mỹ “sẵn sàng có biện pháp đáp trả tương tự cho đến khi chính quyền Syria ngừng sử dụng các loại chất hóa học cấm”, ông không nói rõ Mỹ sẽ quyết tâm thực hiện các biện pháp trừng phạt của mình đến đâu.

Ông Colin H. Kahl, một cựu cố vấn của Phó Tổng thống Mỹ Joe Biden nói rằng ông Trump đã “khôn ngoan khi tránh tấn công các mục tiêu ở Syria có thể khiến quân nhân Nga thiệt mạng” song cũng chính vì vậy ông cũng không giáng được một đòn đánh đáng kể đối với chính quyền Assad. “Thật vậy, bản chất dè dặt của cuộc không kích cho thấy rằng chúng ta đang do dự thực hiện những quyết định lớn, qua đó cũng khiến những động thái của Mỹ thiếu sức thuyết phục nếu tấn công hóa học xảy ra lần nữa”, ông nói.

Ông Philip H. Gordon, một cố vấn trong chính sách Trung Đông của Nhà Trắng dưới thời Tổng thống Obama nói rằng một trong những thách thức của ông Trump đó là làm sao để hành động của ông cũng cứng rắn như phát biểu vậy.

“Có thể nói rằng chúng ta đang cố gắng thực hiện một cái gì đó đủ để ngăn một vụ tấn công hóa học xảy ra nhưng lại đủ để chúng ta không bị cuốn vào cuộc chiến ở Syria và đối đầu với Iran và Nga”, ông nói.