Trung - Triều có 'động thái ngầm' hợp tác chống lại sức ép từ Mỹ

Trung Quốc và Triều Tiên có "động thái ngầm" tăng cường quan hệ hợp tác để đối phó với sức ép từ chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden.

Các nguồn tin ngoại giao cho rằng, dường như Trung Quốc và Triều Tiên đang cố gắng tận dụng các kỳ Olympic làm công cụ chính trị để thể hiện mối quan hệ thân thiết giữa hai nước. Nhận định này được đưa ra sau khi Bình Nhưỡng thông báo sẽ không cử đoàn vận động viên sang Nhật Bản để tham dự Thế vận hội mùa hè Tokyo (Olympic Tokyo) để bảo vệ công dân khỏi “cuộc khủng hoảng y tế toàn cầu” nhằm ám chỉ đại dịch Covid-19.

Trên thực tế, thời gian gần đây, chính quyền của Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong-un đang thi hành chính sách cứng rắn hơn với cả Mỹ và Hàn Quốc. Đáng nói, quan hệ giữa Mỹ - Triều cũng không có dấu hiệu sớm được cải thiện, sau khi ông Joe Biden chính thức nhậm chức Tổng thống Mỹ vào ngày 20/1. Ngoài ra, Triều Tiên dường như không có ý định hâm nóng quan hệ với Nhật Bản, do hai nước vẫn còn đang bất đồng về vấn đề công dân bị bắt cóc.

Trung Quốc và Triều Tiên tăng cường quan hệ để đối phó với sức ép từ Mỹ. (Ảnh: Reuters)

Trong khi đó, Triều Tiên vẫn đang duy trì mối quan hệ mật thiết với Trung Quốc. Bắc Kinh lâu nay cũng được xem là đồng minh chính trị và kinh tế thân thiết nhất của Bình Nhưỡng.

Theo Kyodo, một nguồn tin ngoại giao ở Bắc Kinh cho hay, ông Kim có thể nghĩ rằng chuyện điều động các vận động viên tham dự Olympic Tokyo là “vô nghĩa”. Bởi sự xuất hiện của đoàn vận động viên Triều Tiên có thể khiến Nhật Bản có cơ hội tiếp tục hối thúc Triều Tiên từ bỏ phát triển kho hạt nhân và giải quyết chuyện công dân bị bắt cóc.

Trước đó, trong lần nói chuyện với Chủ tịch Ủy ban Olympic Quốc tế Thomas Bach vào tháng 3/2018 tại thủ đô Bình Nhưỡng, ông Kim đã nói rằng Triều Tiên sẽ “chắc chắn” tham dự Olympic Tokyo và Thế vân hội mùa Đông Bắc Kinh (Olympics Bắc Kinh) vào năm 2022.

Nguồn tin ngoại giao ở Bắc Kinh cho rằng, Triều Tiên đã từ bỏ Olympic Tokyo, nhưng “dường như chắc chắn” sẽ tham gia Thế vận hội Bắc Kinh để nhấn mạnh “mối quan hệ hữu nghị sâu sắc giữa Trung – Triều”.

Cũng theo ông này, Olympics Bắc Kinh diễn ra vào tháng 2/2022 sẽ tạo cơ “cơ hội lớn” cho Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình để khiến Mỹ nhận ra rằng, quá trình đàm phán với Triều Tiên “sẽ không thể diễn ra nếu như không có sự hỗ trợ từ Trung Quốc”.

Ngoài ra, khi mà chính quyền của Tổng thống Biden đang tìm cách hạ nhiệt căng thẳng hạt nhân trên bán đảo Triều Tiên, ông Tập có thể sẽ dùng Triều Tiên làm “quân bài mặc cả” để buộc Mỹ nhượng bộ trong tranh chấp thương mại và nhiều vấn đề khác.

Nguồn tin ngoại giao khác cho hay, việc Triều Tiên quyết định không tham dự Olympics Tokyo là do “vô cùng quan ngại” trước tình hình Covid-19 ở thủ đô Tokyo khi mà số ca mới mắc bệnh vẫn ở mức cao.

Cũng theo nguồn tin, việc không tham dự Olympics Tokyo cho thấy ông Kim không sẵn sàng tương tác với Nhật Bản, quốc gia hiện là đồng minh an ninh thân thiết nhất của Mỹ ở khu vực Đông Á.

Mối quan hệ giữa Bình Nhưỡng và Tokyo trở nên căng thẳng do bất đồng về chuyện các điệp viên Triều Tiên bắt cóc công dân Nhật Bản vào thập niên 70 và 80.

Sau khi 5 công dân Nhật Bản bị Triều Tiên bắt cóc được trao trả về nước vào năm 2002, Tokyo đã nhiều lần liên lạc và yêu cầu Triều Tiên thả nốt 12 công dân còn lại.

Song Triều Tiên khẳng định vấn đề bắt cóc công dân Nhật Bản “đã được giải quyết”, bởi trong số 12 người mà Tokyo nhắc tới thì có 8 người đã qua đời và 4 người còn lại được xác định chưa từng xuất hiện trên lãnh thổ Triều Tiên.

“Ông Kim không muốn tham gia Olympics Tokyo vì chính phủ Nhật Bản chắc chắn sẽ đàm phán với Triều Tiên về chuyện bắt cóc công dân trong thời gian diễn ra Thế vận hội. Khi từ chối tham dự Olympics Tokyo mà thay vào đó có mặt ở Olympics Bắc Kinh, Triều Tiên có thể chứng minh cam kết của quốc gia này về việc tăng cường các mối quan hệ với Trung Quốc và Trung Quốc cũng thể hiện quan hệ sâu sắc với Triều Tiên. Đây là hành động đôi bên cùng có lợi đối của Trung – Triều”, nguồn tin cho hay.

Trước đây, quan hệ Hàn – Triều từng đạt được bước đột phá tích cực sau khi em gái của Chủ tịch Triều Tiên là bà Kim Yo-jong dẫn đầu phái đoàn cấp cao tới tham dự lễ khai mạc Thế vận hội mùa Đông Pyeongchang 2018 tại Hàn Quốc. Kể từ đây, quan hệ Hàn – Triều ghi nhận chuyển biến tốt khi quan chức hai bên liên tiếp trao đổi, cùng với 3 cuộc gặp lịch sử giữa cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump với ông Kim.

Do đó, Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in từng bày tỏ hy vọng Olympics Tokyo sẽ là cơ hội để bắc cầu quan hệ cho Mỹ - Triều.

Sau khi Triều Tiên thông báo không tham dự Olympics Tokyo, Bộ Thống nhất Hàn Quốc đã bày tỏ sự tiếc nuối và nhấn mạnh vẫn tiếp tục có những nỗ lực kết nối đàm phán. Thậm chí, phát ngôn viên Bộ Thống nhất Hàn Quốc còn cho rằng “vẫn còn thời gian” để Triều Tiên suy nghĩ lại và thay đổi quyết định.

Quan hệ mật thiết Trung - Triều

Trung – Triều thiết lập mối quan hệ ngoại giao vào năm 1949. Trung Quốc chiếm tới hơn 90% giá trị thương mại của Triều Tiên. Đáng nói, Triều Tiên không thiết lập quan hệ ngoại giao với Mỹ và Nhật Bản.

Giới chuyên gia cho rằng, kể từ đầu năm nay, Trung – Triều đã có những hành động ám chỉ tăng cường sự hợp tác song phương để đối phó trước sức ép chính trị từ chính quyền của Tổng thống Mỹ Biden.

Triều Tiên phóng tên lửa nhưng Trung Quốc không lên tiếng chỉ trích. (Ảnh: Rodong Sinmun)

Cụ thể, vào ngày 25/3, Triều Tiên đã cho phóng 2 tên lửa đạn đạo xuống biển Nhật Bản. Hành động của Triều Tiên được xem là vi phạm các nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc (LHQ) về việc cấm Bình Nhưỡng phóng tên lửa đạn đạo. Nhưng Trung Quốc không hề lên tiếng chỉ trích.

Trong khi đó, vào cuối tháng Ba, ông Tập và ông Kim đã có thư trao đổi. Hai nhà lãnh đạo cũng tái khẳng định sự cần thiết tăng cường các mối quan hệ giữa 2 nước.

Truyền thông Triều Tiên nhấn mạnh trong thư trao đổi, ông Tập đã nói với ông Kim rằng Trung Quốc hiện sẵn sàng “giúp người dân 2 nước có cuộc sống tốt đẹp hơn”, cũng như nhấn mạnh Bắc Kinh sẵn sàng hỗ trợ kinh tế cho Bình Nhưỡng.

Hoạt động trao đổi thư diễn ra sau vài ngày Mỹ - Trung tiến hành cuộc họp cấp Bộ trưởng trong 2 ngày tại Alaska. Tuy nhiên, cuộc họp giữa các quan chức cấp cao Mỹ - Trung đã không đạt được bất cứ bước đột phá nào và mối quan hệ giữa 2 nước vẫn duy trì sự căng thẳng liên quan tới cuộc chiến thương mại kéo dài từ thời cựu Tổng thống Trump.

Còn hiện tại, Trung Quốc dường như đã sẵn sàng tái mở cửa cây cầu trên sông Áp Lục nối với Triều Tiên. Nhiều nguồn tin cho biết giao thông đi lại giữa 2 nước có thể được nối lại vào cuối năm nay. Trước đó, từ đầu năm 2020, Triều Tiên đã cho phong tỏa các đường biên giới nhằm ngăn chặn đại dịch Covid-19, sau khi thành phố Vũ Hán thuộc tỉnh Hồ Bắc của Trung Quốc được xác định là tâm dịch Covid-19.