Tiêm kích JAS-39 Gripen Thụy Điển: Rẻ nhưng rất khỏe

Một số quốc gia, cụ thể là những nước có quan hệ không thân thiện với phương Tây, sẽ chọn các loại khí tài của Nga và Trung Quốc, tuy nhiên bên cạnh đó họ còn có một lựa chọn khác. Chính tại thị trường này, máy bay Saab JAS-39 Gripen của Thụy Điển chiếm vị trí hàng đầu.

Máy bay JAS-39 Gripen, một đối thủ đáng gờm trong thị trường máy bay tiêm kích giá rẻ.

JAS-39 là một máy bay chiến đấu thế hệ thứ tư giá rẻ lợi hại. Được phát triển vào những năm 1980 nhằm đảm bảo chính sách ngoại giao trung lập của Thụy Điển, máy bay được thiết kế để có giá thành rẻ, dễ bảo dưỡng.

Những đặc điểm này khiến Gripen thu hút sự chú ý của nhiều nước, trong đó có Brazil, Nam Phi, Cộng hòa Séc, Hungary và Thái Lan. Một số nước khác cũng sẽ có thể chọn mua Gripen khi họ không hài lòng với giá cả của các máy bay cạnh tranh khác, trong khi các phiên bản hiện đại hơn của Gripen đang được phát triển. Croatia, Phần Lan và Bulgaria là những nước như vậy khi họ bắt đầu tìm kiếm giải pháp thay thế các loại máy bay đã có tuổi của mình.

Thụy Điển phát triển máy bay Gripen vào năm 1979 nhằm thay thế các máy bay J-35 Draken và JA-37 Viggen của nước này. Yêu cầu tối thiểu là máy bay phải đạt tốc độ Mach 2.0 và có thể hạ cánh trên đường bằng ngắn. Máy bay cũng có thể tận dụng đường cao tốc để hạ cánh nếu cần thiết.

Kết quả là một phi cơ chiến đấu một chỗ ngồi xuất hiện, được vận hành với động cơ Volvo-Flygmotor RM12, một phiên bản khác của động cơ F404-GE-400 của máy bay F/A-18 của Mỹ. 

Sau nhiều năm, hai phiên bản của máy bay Gripen được phát triển. Các mẫu A và B đã dần phải nhường chỗ cho mẫu C và D được cải tiến về nhiều mặt. Hiện tại, hãng Saab đang chế tạo một loại máy bay Gripen thế hệ mới có tên là JAS-39E/F Gripen NG, dự kiến sẽ được bàn giao cho không quân Thụy Điển vào năm 2018.

Hãng Saab cũng đang chế tạo phiên bản thế hệ tiếp theo của máy bay Gripen.

Các phiên bản E/F của Gripen sẽ có tầm hoạt động xa hơn, mang được nhiều loại vũ khí hơn trong khi thiết kế máy bay được cải thiện. Đặc điểm quan trọng nhất của máy bay là hệ thống rađa Selex Raven ES-05 của Anh, thay thế rađa PS-05/A lỗi thời. Gripen cũng sẽ được trang bị hệ thống lên lạc hiệu quả hơn. Trọng lượng tối đa của máy bay được nâng lên 16 tấn so với 14 tấn của các mẫu C và D.

Ngoài ra, bình nhiên liệu của Gripen NG cũng lớn hơn 40%, đồng thời máy bay cũng dài hơn và có sảnh cánh rộng hơn. Do kích cỡ và trọng lượng của máy bay tăng lên, Thụy Điển áp dụng động cơ F414 được dùng trong các máy bay F/A-18.

Với việc Gripen NG sẽ được chuyển cho quân đội Thụy Điển và Brazil, JAS-39 sẽ là một đối thủ đáng gờm trên thị trường máy bay tiêm kích. Dây chuyển sản xuất Gripen sẽ còn hoạt động đến năm 2022, tuy nhiên hãng Saab nói rằng họ có thể sẽ bán các phiên bản cải tiến của các mẫu đã cũ hiện đang lưu kho. Trong vòng hai thập kỷ tới, hãng cho biết họ sẽ có thể bán được 300 đến 450 máy bay chiến đấu Gripen các loại. 

Nội dung được thực hiện qua tham khảo Tạp chí National Interest. National Interest được thành lập vào năm 1985. Tạp chí thường tập trung vào vấn đề chính sách đối ngoại và những lợi ích quốc gia của Mỹ.