Vì sao Bộ GTVT chỉ định thầu đối với một số dự án BOT?

Có những dự án chỉ 1 Nhà đầu tư (NĐT) quan tâm

Tuy nhiên, có những dự án chỉ có 1 NĐT quan tâm nên không thể tổ chức đấu thầu. Căn cứ vào Luật vẫn cho phép Bộ GTVT chỉ định thầu với điều kiện chỉ 1 NĐT tham gia. Việc này đã được Thanh tra Chính phủ giám sát chặt chẽ, việc chỉ định thầu là phương án bắt buộc khi chỉ có 1 NĐT tham gia.

Các cơ quan chức năng hiện nay cũng tăng cường giám sát việc thực hiện đấu thầu, khi phát hiện có hiện tượng thông thầu, vi phạm luật đầu thầu thì sẽ căn cứ Luật đấu thầu để xử lý.

Bộ trưởng GTVT Nguyễn Văn Thể

Đối với dự án mở rộng, nâng cấp QL 1 và đường Hồ Chí Minh đi qua khu vực Tây Nguyên được thực hiện theo phương thức chỉ định thầu, lý giải cho việc không tổ chức đấu thầu công khai, Bộ trưởng cho biết đây dự án trọng điểm, thời điểm triển khai cấp bách.

Thời điểm đó các Bộ, ngành trong đó có Bộ GTVT đã nghiên cứu nhiều giải pháp xin chủ trương của Chính phủ. Bộ GTVT đã có văn bản kiến nghị Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ và được Thủ tướng cho phép chỉ định thầu để đảm bảo triển khai nhanh.

“Thủ tướng Chính phủ đã có quyết định chỉ định thầu các gói thầu liên quan đến dự án này”, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể khẳng định.

“Về chỉ định thầu, chúng tôi thực hiện đúng theo quy định của luật, việc gì cho phép thì mới làm, rất công khai minh bạch, các cơ quan nhà nước có thể kiểm tra xử lý sai phạm” - Bộ trưởng Thể nói.

Bộ trưởng Thể cũng khẳng định việc xét duyệt dự toán cũng như vị trí đặt trạm thu phí BOT là đúng quy định của pháp luật. Thời gian qua Bộ GTVT đã đề nghị Bộ Xây dựng tham gia thẩm tra dự toán, nên hầu như các dự án BOT thời gian qua do Bộ Xây dựng thẩm tra dự toán.

Bộ trưởng cho biết thời gian qua Kiểm toán Nhà nước (KTNN) chỉ ra thời gian thu phí giảm vì dự án chưa sử dụng hết nguồn dự phòng. Giai đoạn 2009-2011 lãi suất ngân hàng cao, sau khi tình hình kinh tế vĩ mô ổn định, lãi suất giảm nên dự án không sử dụng đến nguồn dự phòng, chứ  không phải là thất thoát.

Về nguyên tắc, sau khi tiến hành nghiệm thu dự án sẽ tiến hành quyết toán, sau đó sẽ điều chỉnh hợp đồng và cơ quan kiểm toán sẽ tiến hành kiểm toán. Riêng dự án QL1 đi qua khu vực Tây Nguyên, ngay từ năm 2014 Bộ GTVT đã có văn bản kiến nghị KTNN kiểm toán trước khi Bộ GTVT quyết toán.

“KTNN đã kiểm tra từng hạng mục công việc, Bộ GTVT rà soát lại kết quả kiểm toán rồi mới ký quyết toán. Hiện nay quyết toán của Bộ GTVT đa số là thấp hơn hoặc bằng với kết quả kiểm toán. Chúng tôi chủ động mời kiểm toán trước để đảm bảo khách quan, minh bạch,” Bộ trưởng Thể cho hay.

Trước những câu trả lời của Bộ trưởng về bức xúc của cử tri sinh sống xung quanh trạm thu phí BOT phải trả phí cho cả tuyến trong khi chỉ đi vài trăm mét, ĐB nguyễn Thị Kim Bé (An Giang) cho rằng người dân không xin nhà nước, không xin doanh nghiệp, có đi có trả, nhưng cần Bộ trưởng trả lời rõ ràng.

Bộ trưởng Thể cho biết ngành GTVT sẽ rà soát vấn đề này trong thời gian tới. Đáng chú ý, Bộ trưởng cho biết với những dự án BOT mới, Bộ GTVT sẽ làm đường mới song hành với con đường thu phí BOT để người dân có thêm sự lựa chọn.

Sẽ trình Quốc hội dự án đường sắt cao tốc Bắc – Nam vào năm 2019

Về vấn đề phát triển loại hình giao thông đường sắt, đại biểu Dương Trung Quốc (Đồng Nai) cho rằng 8 năm trước Quốc hội đã bác đề xuất xây dựng tuyến đường sắt cao tốc Bắc – Nam, nhưng không phủ nhận sự cần thiết nâng cấp hệ thống đường sắt hiện có. 8 năm qua hầu như ngành đường sắt giẫm chân tại chỗ, phải chăng đầu tư đường bộ thì dễ chia sẻ lợi ích hơn?

ĐBQH Dương Trung Quốc

Trả lời đại biểu, Bộ trưởng Thể thừa nhận ngành GTVT tham mưu kém nên thời gian qua đường sắt lạc hậu. Nếu đường sắt có 4 giai đoạn thì hiện nay đường sắt của chúng ta đang ở giai đoạn 2, sử dụng nhiên liệu diesel.

“Chúng tôi xin nhận trách nhiệm của ngành”, Bộ trưởng Thể lặp lại câu này nhiều lần trước Quốc hội.

Liên quan đến tai nạn giao thông đường sắt thời gian qua, Bộ trưởng cho biết hiện nay cả nước có 5.719 đường giao cắt dọc tuyến đường sắt Bắc – Nam. Trong đó, 1.519 đường giao cắt do Tổng Công ty đường sắt bố trí nhân viên trực, còn lại là các đường cắt dân sinh luôn tiềm ẩn nguy cơ gây tai nạn giao thông.

“Trước tai nạn đường sắt, chúng tôi thành thật xin lỗi người dân, chúng tôi nhận trách nhiệm về sự yếu kém của ngành đường sắt, và đang thực hiện các giải pháp cấp bách để chấn chỉnh lại.”

Theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể, về lâu dài, Bộ GTVT đang tập trung xây dựng đề án tuyến đường sắt Bắc – Nam tốc độ cao và sẽ trình Quốc hội vào năm 2019.

Bình luận về câu hỏi của đại biểu Dương Trung Quốc trước nghi vấn làm đường sắt khó “chia sẻ lợi ích” hơn so với đường bộ, người đứng đầu ngành GTVT khẳng định với tư cách cá nhân: “Bản thân tôi lấy cái tâm ra làm, nếu có vi phạm tôi chịu trách nhiệm hoàn toàn trước pháp luật”.

Trước vấn nạn tai nạn giao thông cướp đi sinh mạng của hơn 8.000 người mỗi năm, Phó Thủ tướng Chính phủ Trương Hòa Bình đã chỉ đạo quyết liệt và yêu cầu các địa phương báo cáo, giải trình các phương án kiềm chết tai nạn giao thông. Tuy nhiên, Bộ trưởng Thể cho rằng để xảy ra tình trạng tai nạn giao thông hiện nay, ngoài Bộ GTVT phải chịu trách nhiệm, Ủy ban ATGTQG và Bộ Công an cũng phải có trách nhiệm.