“Phải truy, thu được tận gốc tiền tham nhũng“

Công cuộc phòng, chống tham nhũng năm 2017 vừa qua đi không chỉ được thể hiện bằng những phát biểu đanh thép của những người đứng đầu Đảng, Nhà nước mà còn thể hiện qua hành động cụ thể, không có vùng cấm, không có ngoại lệ.

Cuộc chiến chống tham nhũng chắc chắc còn gặp nhiều khó khăn, nhiều cam go ở phía trước, tuy nhiên khi “lò đã nóng thì củi tươi cũng phải cháy” đang trở thành một mệnh lệnh, lời hiệu triệu cho một quyết tâm không gì lay chuyển: cuộc chiến ấy nhất định sẽ giành được nhiều thắng lợi, giữ vững niềm tin của dân với Đảng.

Phóng viên VOV phỏng vấn Trung tướng Trần Văn Độ - nguyên Phó Chánh án Tòa án nhân dân Tối cao, Chánh án Tòa án Quân sự Trung ương (Bộ Quốc phòng) về vấn đề này.

Trung tướng Trần Văn Độ (ảnh trái).

PV: Nhìn lại năm 2017, ông đánh giá như thế nào về những kết quả đã đạt được trong công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng cũng như sự quyết liệt của Bộ Chính trị, Ban Bí thư mà đứng đầu là Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng?

Trung tướng Trần Văn Độ: Năm 2017 đánh dấu bước phát triển trong hoạt động chống tham nhũng là đã đưa ra để xử lý nhiều vụ án tham nhũng trong nhiều lĩnh vực khác nhau, đặc biệt trong lĩnh vực ngân hàng, dầu khí. Điều này được nhân dân cả nước đánh giá rất cao, đặc biệt là quyết tâm của Đảng trong vấn đề chống tham nhũng, nói và làm đi đôi với nhau, thể hiện không có vùng cấm, những người có vị trí quan trọng nhưng khi phạm tội vẫn bị đưa ra ánh sáng để xử lý trước pháp luật.

Phải nói rằng, bây giờ tham nhũng không nói đến 1 tỷ, vài tỷ đồng mà lên tới nghìn tỷ, hoặc chục nghìn tỷ, hậu quả rất nặng nề đối với đất nước vốn chưa phải đã giàu có.

Nếu không kịp thời xử lý tốt vấn đề này thì nó sẽ gây hậu quả rất nặng nề, không chỉ đơn thuần về tài sản, sự quản lý nhà nước, xã hội mà quan trọng hơn là lòng tin của người dân vào chế độ, vào sự lãnh đạo của Đảng.

PV: Tham nhũng, tiêu cực làm xói mòn lòng tin của người dân vào Đảng, nhưng với những kết quả đạt được và những việc Đảng đang quyết tâm hành động chống tham nhũng trong thời gian qua, theo ông, chúng ta đã đáp ứng được lòng tin của người dân hay chưa?

Trung tướng Trần Văn Độ: Theo tôi, bước đầu chúng ta đã khơi dậy được lòng tin của người dân, nhưng việc khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử thì cũng phải làm thế nào để đảm bảo theo quy định của pháp luật, bảo đảm quyền con người, và đặc biệt là thu hồi được tài sản tham nhũng.

PV: Theo ông, làm thế nào để hạn chế tội phạm tham nhũng bỏ trốn cũng như thu hồi được tài sản tham nhũng có hiệu quả?

Trung tướng Trần Văn Độ: Đồng tiền tham nhũng phải được xác định rất rõ ràng, tìm được tận gốc nguồn tiền đó để có biện pháp, giải pháp thu hồi. Mà biện pháp thu hồi hiệu quả chủ yếu bằng con đường tư pháp, vì chỉ có hoạt động tư pháp mới có thẩm quyền để kê biên, tạm giữ, phán quyết tài sản đó. Hiện nay chúng ta có một số cơ chế đang đi ngược lại, làm chậm trễ quá trình xử lý vụ án. Vì chậm trễ cho nên nhiều bị can bỏ trốn để tẩu tán tài sản.

Và cho đến khi xử lý thì hầu như tài sản của người phạm tội đã không còn nữa. Có trường hợp tòa phán quyết nhưng do cơ chế hiện nay thì cuối cùng phán quyết đó không được thực thi.

PV: Nhìn vào thực tế thời gian qua, ông còn băn khoăn gì trong công tác phòng, chống tham nhũng?

"Đảng và Nhà nước ta tiếp tục đà phòng, chống tham nhũng để xây dựng đất nước phát triển. Chúng ta có rất nhiều tiềm năng, tiềm lực, không để chuyện tham nhũng, lợi ích nhóm kéo kìm lại, làm cho đất nước chậm phát triển so với các nước khác mà đáng lẽ chúng ta có thể đi nhanh hơn" - Trung tướng Trần Văn Độ.

Trung tướng Trần Văn Độ: Việc chống tham nhũng bắt đầu có hiệu quả nhưng chính sách phòng ngừa tội phạm vẫn chưa thật tốt. Thứ hai là pháp luật thay đổi cơ chế để xử lý tham nhũng cũng chưa thật tốt.

PV: Theo ông, làm thế nào để chúng ta có được cơ chế phòng ngừa tốt hơn?

Trung tướng Trần Văn Độ: Để phòng, chống tham nhũng được tốt và hiệu quả, vấn đề không chỉ là xử lý người tham nhũng mà quan trọng là không để có những vụ việc tham nhũng tiếp theo hoặc hạn chế đến mức thấp nhất. Có nhiều biện pháp phòng ngừa khác nhau, trong đó có biện pháp về kinh tế, xã hội, chính sách, cơ chế và pháp luật.

Hiện nay chúng ta mới áp dụng chủ yếu biện pháp pháp luật, nhưng tôi nghĩ quan trọng hơn nữa là về cơ chế quản lý kinh tế, chính sách đối với những cán bộ công chức, chính sách về công tác cán bộ; làm thế nào để bố trí được những cán bộ có năng lực, có đạo đức, có tâm và có lòng tự trọng cao để không cần, không muốn tham nhũng, và sợ không dám tham nhũng.

PV: Được biết ông từng đề xuất thành lập Ủy ban điều tra tham nhũng để độc lập phát hiện và xử lý nghiêm minh những vụ án tham nhũng lớn ngày càng diễn biến phức tạp. Cơ sở nào để ông đưa ra đề xuất này?

Trung tướng Trần Văn Độ: Qua thực tiễn rất nhiều năm hoạt động trong tòa án, và theo dõi hoạt động phòng chống tham nhũng, có thể nói rằng cái khó nhất của tham nhũng là phát hiện và xử lý. Hiện nay chúng ta theo một cơ chế bình thường thì cực kỳ kéo dài, không hiệu quả, làm cho tài sản tham nhũng không thu hồi được. Tôi rất muốn có Ủy ban chống tham nhũng của nhà nước và thực quyền, những vụ án tham nhũng lớn thì cơ quan này phải thu giữ ngay tài sản.

PV: Để đáp ứng được niềm tin của người dân vào Đảng thì không còn cách nào khác là trong những năm tới đây chúng ta phải tiếp tục quyết liệt làm vấn đề này, thưa ông?

Trung tướng Trần Văn Độ: Chắc chắn là làm quyết liệt. Làm quyết liệt vấn đề chống, làm quyết liệt thay đổi những chính sách để phòng ngừa được tham nhũng. Đảng, Nhà nước phải lo cho dân, và tin dân. Bác Hồ đã nói: đẩy thuyền đi là dân mà lật thuyền cũng là dân. Đặc biệt, ở tất cả các quốc gia sức mạnh của nhân dân rất quan trọng nên phải huy động được sức mạnh của dân, mà muốn huy động được thì phải tạo được lòng tin của nhân dân.

PV: Xin cảm ơn ông./.