Dưới đây là những chia sẻ của một tiếp viên hàng không (đề nghị giấu tên) trước câu hỏi: Điều gì sẽ xảy ra với chiếc máy bay và hành khách nếu gặp nạn trên biển?

Nội dung này trao đổi qua điện thoại nên có thể có những chỗ ghi ghép chưa thật chính xác, Ban Biên tập Infonet kính mời quý độc giả phát hiện sai sót hoặc bổ sung cho bài viết.

Chúng tôi sẽ liên hệ với đội cứu hộ của Hải quân Việt Nam để hỏi về "Quy trình cứu hộ trên biển, cách thức tìm kiếm và đánh giá khả năng tìm thấy máy bay bị mất tích này là cao hay thấp và tiếp tục thông tin tới các bạn.

Theo thông báo mới nhất về diễn biến của vụ tai nạn, thì hải quân Việt Nam đã phát hiện vết dầu loang dài tới 20km trong khu vực nghi là máy bay bị nạn. Hy vọng và nguyện cầu thật nhiều người sống sót...

Khi xảy ra sự cố, thì mọi thứ trên máy bay sẽ diễn ra thế nào?

Nếu phát hiện thấy sự cố, cơ trưởng sẽ là người ra quyết định hạ cánh khẩn cấp. Xuống một chỗ nào đó trên đất liền hoặc là trên biển. Thường thì phụ thuộc vào vị trí máy bay khi đó gần chỗ nào hơn. Nhưng phải hiểu rằng thời gian là rất gấp vì chúng ta gần như phải cho máy bay lao thẳng xuống. Khi đã có quyết định, nếu còn đủ thời gian, cơ trưởng sẽ họp với tiếp viên trưởng, hoặc họp luôn với toàn bộ phi hành đoàn. Đa phần là họp qua điện thoại (bộ đàm) vì rất gấp.

Sau đó tiếp viên trưởng (và phi hành đoàn) đọc bảng hướng dẫn hạ cánh khẩn cấp riêng của loại máy bay này cho hành khách nghe. Nhưng có trường hợp việc hạ cánh nhanh tới độ không thể yêu cầu và hướng dẫn mọi người thực hiện đầy đủ mọi thao tác mà chỉ kịp thắt chặt dây an toàn thôi.

Đầy đủ thì gồm những thao tác gì?

Thí dụ hướng dẫn tư thế ngồi. Dặn khách không được mang theo hành lý, không được mang theo giày cao gót, hoặc nữ trang sắc nhọn vì có thể gây xì phao cứu sinh, thang hơi tuột xuống biển (nếu hạ cánh khẩn cấp trên biển). Dặn họ bình tĩnh ngồi nghe hướng dẫn và di chuyển đúng điều lệnh. Nhưng lúc này chắc mọi người sẽ rất hoảng loạn và họ không nghe thì mình cũng phải chịu thôi.

Trên máy bay cũng có phao cứu sinh sao?

Thì tùy theo loại máy bay. Như trường hợp máy bay lần này (bị mất tích) là 777 thì có thể nó sẽ có 4 thang hơi tuột thoát hiểm và một cái "pháo cứu sinh" ở trên máy bay (tạm hiểu là phao cứu sinh, nhưng không trùng với định nghĩa chung của phao, xuồng thông thường). Nếu khi hạ cánh xuống biển mà may mắn máy bay không nổ, không gãy thì tiếp viên sẽ mở bung các cửa thoát hiểm. Cửa mở ra thì tự động xuất hiện cầu phao tuột xuống. Tiếp viên hướng dẫn khách thoát ra ngoài. Vận tốc mong muốn là 90 khách mỗi phút. Khi khách thoát ra xong thì cầu phao để tuột xuống tự biến thành xuồng hơi cứu hộ luôn. 

Theo đúng lý thuyết thì tiếp viên sẽ phải là người đứng ở cửa để hướng dẫn khách thoát ra ngoài. Cho nên nếu ai mang hành lý theo, hay đi giày cao gót, hay vi phạm vào các quy tắc an toàn khác thì tiếp viên sẽ nhắc nhở. Tiếp viên là người thoát ra cuối cùng.

Có những máy bay có cửa cánh, thì trong trường hợp này, tiếp viên hướng dẫn khách chạy dọc theo cánh để tiếp cận nơi có cầu phao tuột xuống. Có thể có cầu phao ở đầu hoặc ở cuối. Trong trường hợp này nên nhảy ở cầu phao phía đầu, tránh nhảy phía cuối bị hút vào động cơ ở đằng sau.

Trên xuồng, phao cứu hộ này có những vật dụng gì?

Có rất nhiều. Thí dụ như các loại công cụ sơ cứu khẩn cấp, có bộ công cụ cứu sinh như thuốc nhuộm nước biển, pháo sáng, gương phản chiếu ánh mặt trời, có dao, có máy phát sóng, nước uống v.v... Nhưng nói chung cũng khó sống lắm. Người ta trang bị kiểu như là để cho mình đỡ tuyệt vọng thôi.

Hạ cánh khẩn cấp xuống biển sẽ an toàn hơn hạ cánh xuống mặt đất?

Hạ cánh xuống biển là nguy hiểm nhất vì thường máy bay sẽ bị gãy làm đôi. Tỷ lệ cháy nổ rất lớn. Thường rơi xuống biển là... chết! Sức nước chống lại cái máy bay mạnh hơn nhiều hạ xuống đất. Cứ 10 vụ thì 8, 9 vụ gãy đôi máy bay, chưa kịp để mở cửa thoát hiểm, nó vỡ luôn nó chìm luôn hoặc nổ luôn.

Nếu hạ cánh khẩn cấp xuống mặt đất mà máy bay không nổ thì sau 1-2 ngày có thể mò lên máy bay tìm kiếm những thứ giúp mình sống sót như thức ăn, nước uống này kia, chứ hạ cánh xuống biển thì - nếu may mắn - sau vài phút là máy bay chìm nghỉm. Cho nên tiếp viên phải nhanh chóng dùng dao cắt dây nối thuyền phao và máy bay ngay nếu không máy bay chìm là kéo tất cả cùng chìm xuống biển.