Giá trị gia tăng của ngành Nông nghiệp, cuối cùng nông dân có được thụ hưởng?

Xuất khẩu nông sản được mở rộng tới 180 nước

Tại phiên thảo luận chiều nay 25/5 của Quốc hội, làm rõ thêm các vấn đề  đại biểu quan tâm, Bộ trưởng Bộ NN & PTNN Nguyễn Xuân Cường cho biết, nông nghiệp giai đoạn vừa qua đứng trước 2 cái nhất: 

Thách thức lớn nhất với 3 yếu tố cụ thể: nông nghiệp phải tiến lên hiện đại từ một nền nông nghiệp hộ nhỏ lẻ phân tán; biến đổi khí hậu lớn nhất của nhân loại và hội nhập quốc tế sâu rộng lớn nhất.

Nhưng, cái nhất thứ hai  là nông nghiệp đón nhận sự ủng hộ quan tâm đồng bộ, chỉ đạo xuyên suốt nhất của cả hệ thống chính trị,  từ cơ quan đảng, cơ quan nhà nước, Quốc hội, Chính phủ, các thành phần kinh tế và toàn dân.

“Chính điều này tạo ra sự lan toả”, ông Cường nói và đưa ra dẫn chứng, 2 năm qua từ  3.700 DN  phát triển lên thành thành 7.620 DN, 12.000 HTX và 33.000 hộ trang trại, tạo nên kết quả  ban đầu quan trọng, có tính chất tiền đề: Tăng trưởng  phục hồi sau thiên tai, liên tục tăng; 6 tháng đầu năm 2016, âm 0,68% GDP, cuối năm tăng lên  1,36; Năm 2017 tăng 2,9%. 4 tháng đầu năm 2018, tăng trưởng được 4,05%, là tốc độ tăng trưởng lớn nhất từ trước đến nay.

Xuất khẩu nông sản được mở rộng tới 180 nước với nhiều thị trường khó tính  như Nhật Bản, EU, Hoa Kỳ... Giá trị tuyệt đối  của nông sản tăng  (Năm 2015  30,5 tỷ;  năm 2016 tăng lên 32, tỷ;  2017 là 36,82 tỷ. Năm 2018, đến thời điểm hiện nay , dự báo vượt con số 40 tỷ.  Riêng thặng dư tăng: 2015 là 7 tỷ; năm 2016 là 7,5 tỷ;  năm 2017 là 8,5 tỷ và năm nay dự báo vượt 9 tỷ, góp phần cho đất nước cân đối ngoại  tệ.

Người nông dân có được hưởng? 

Đánh giá cao những nỗ lực mà Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường nêu trong 2 năm vừa qua, nhưng ĐBQH Trần Hoàng Ngân (Đoàn TP Hồ Chí Minh) mong rằng Bộ trưởng “nhìn thẳng hơn một chút là những giá trị gia tăng đó cuối cùng ai là người thụ hưởng, có phải người nông dân không?”.

ĐBQH Trần Hoàng Ngân

“Chúng ta thấy rằng năng suất lao động của người nông dân của lĩnh vực nông nghiệp vào năm 2011 thì năng suất lao động chung của cả nước là 55,2 triệu. Lao động nông nghiệp là 23 triệu, tức là tương thích với 40% năng suất lao động bình quân. Nhưng năm 2017 này, năng suất lao động của nông nghiệp chỉ tương thích với 38% thôi. Điều đó có nghĩa là đang giảm dần, cho nên tôi cũng mong Bộ trưởng hết sức lưu ý đến chi phí trung gian đã ăn hết lao động của người nông dân”- ông Ngân nói.

Theo ông Ngân (cũng là thành viên Tổ Tư vấn của Thủ tướng), vấn đề trên cần phải lưu ý để  khi “chúng ta tái  cơ cấu cũng lưu ý đến vấn đề tái cơ cấu lại nông nghiệp, cơ cấu lại cây trồng, thậm chí rà soát lại các quy hoạch đất lúa  ở đồng bằng sông Cửu Long hay các quy hoạch các khu vực khác”.

Bấm nút xin tranh luận với Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp, ĐBQH Tô Thị Bích Châu (TP Hồ Chí Minh) cho rằng "chưa thấy vai của tư lệnh ngành trong bảo hộ cho người nông dân trong sản xuất".

Đại biểu lấy dẫn chứng vụ án về “cà phê pin”: Ngày 15/4, sau khi vụ việc tràn lan trên báo chí, nhiều hãng thông tấn lớn trong và ngoài nước đồng loạt đưa tin, nhưng mãi đến ngày 24/6 mới có Chánh văn phòng tỉnh Đăk Nông khẳng định hỗn hợp thu giữ không dùng để sản xuất cà phê.

ĐBQH Tô Thị Bích Châu (TP Hồ Chí Minh)

“Lúc đó, người nông dân trong 10 ngày đã rất lao đao. Thế thì, tư lệnh ngành đâu? Bộ Công thương đâu?  Hiệp hội  bảo vệ người tiêu dùng đâu?”- bà Châu đặt câu hỏi.

Bởi theo bà Châu cà phê của Việt  Nam xuất khẩu đứng thứ hai thế giới. Phải khẳng định cà phê chúng ta là tốt, tiêu chúng ta là tốt, nếu không khẳng định mà im lặng sẽ gây hoang mang.

“Trong phần trả lời của Bộ trưởng với bức tranh về nông nghiệp đưa ra hết sức sáng, có đánh giá chưa sáng sủa ở một số khó khăn, tồn tại nhưng qua sự việc xảy ra cụ thể không thấy tư lệnh ngành, đơn vị bảo vệ người tiêu dùng và bảo hộ hàng trong nước ở đâu để khẳng định hàng là tốt”- bà Châu băn khoăn.