Triều Tiên sẵn sàng từ bỏ cuộc gặp mặt Trump - Kim, TT Trump "bàng hoàng"

Triều Tiên đã khiến cả thế giới ngỡ ngàng khi tuyên bố rằng họ có thể sẽ không tham dự cuộc gặp mặt thượng đỉnh nếu Mỹ tiếp tục yêu cầu nước này đơn phương từ bỏ kho vũ khí hạt nhân. Triều Tiên cũng hủy gặp mặt với Hàn Quốc với lý do Mỹ và Hàn Quốc đang diễn tập quân sự.

Tổng thống Mỹ Donald Trump hờ hững khi được hỏi về khả năng cuộc gặp mặt giữa ông và lãnh đạo Kim Jong-un có thể diễn ra.

“Chúng ta hãy chờ xem”, ông Trump trả lời trước báo giới khi được hỏi về khả năng cuộc họp thượng đỉnh Mỹ - Triều Tiên có thể diễn ra. “Chưa có quyết định nào cả. Chúng tôi vẫn chưa nhận được bất kỳ thông báo nào cả”.

Phản ứng của ông Trump khác hẳn với vài ngày trước khi ông hoan nghênh Triều Tiên trả tự do cho ba công dân Mỹ và bày tỏ hi vọng rằng cuộc gặp mặt với ông Kim sẽ mang lại “điều gì đó có ý nghĩa”. Trong khi đó, các cố vấn của Tổng thống Mỹ đang nỗ lực để xác định liệu đây là một mánh khóe đàm phán của Triều Tiên hay họ thực sự không muốn cuộc gặp mặt diễn ra.

Nếu cuộc gặp mặt giữa lãnh đạo hai nước Mỹ và Triều Tiên bị hủy bỏ, đó sẽ là một tổn thất lớn khi Tổng thống Trump sẽ không có được thành tựu ngoại giao lớn nhất của mình kể từ khi nhậm chức. Trong bối cảnh ông Trump vừa tuyên bố rút khỏi thỏa thuận hạt nhân Iran khiến cộng đồng quốc tế chỉ trích và việc mở cửa đại sứ quán Mỹ tại Jerusalem đã châm ngòi bạo động trong khu vực, sự rút lui của Triều Tiên sẽ là đòn đánh mạnh đối với ông.

Mặc cho nỗ lực của ông Trump, nhiều nhà phân tích đã bày tỏ nghi ngờ trước khả năng nối lại khoảng cách giữa Mỹ và Triều Tiên bởi họ không tin Bình Nhưỡng sẽ sẵn sàng từ bỏ kho vũ khí hạt nhân có thể bắn tới Mỹ.

Nhà Trắng cho biết họ vẫn hi vọng cuộc gặp mặt sẽ diễn ra, song ông Trump đã chuẩn bị tinh thần cho một cuộc đàm phán khó khăn có thể xảy ra. “Tổng thống luôn sẵn sàng tham gia cuộc gặp mặt”, phát ngôn viên Nhà Trắng Sarah Sanders cho biết. “Nếu nó không diễn ra, chúng tôi sẽ tiếp tục các biện pháp gây sức ép mà chúng tôi vẫn đang thực hiện”.

Những lo ngại về cuộc gặp mặt Trump – Kim đã xuất hiện sau khi Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Triều Tiên Kim Kye-gwan đã bày tỏ nghi ngờ về khả năng sự kiện này có thể diễn ra hay không. Ông chỉ trích trực tiếp Cố vấn An ninh Quốc gia John Bolton, người đã kêu gọi Triều Tiên từ bỏ kho vũ khí hạt nhân giống như Libya đã từng làm trong quá khứ.

“Nếu Hoa Kỳ tiếp tục dồn chúng tôi vào đường cùng để buộc chúng tôi đơn phương từ bỏ vũ khí hạt nhân, chúng tôi sẽ không đối thoại và sẽ có thể xem xét lại những gì đang thực hiện cho cuộc gặp mặt tới”, ông nói.

Triều Tiên cũng có quan điểm không hài lòng với ông Bolton khi ông từng làm việc cho chính quyền Bush trong quá khứ. “Chúng tôi đã nói về Bolton nhiều lần và chúng tôi không giấu sự ghê tởm của mình đối với ông ta”, ông Kim Kye-gwan nói.

Trong cuộc phỏng vấn với Fox News, ông Bolton đã gạt bỏ những phát ngôn chỉ trích mình của Triều Tiên và tin rằng cuộc gặp mặt giữa hai bên vẫn có thể diễn ra. “Chúng tôi sẽ làm bất cứ điều gì có thể để có được một cuộc gặp gỡ thành công, nhưng chúng tôi sẽ không từ bỏ mục tiêu cuối cùng, đó là tiến trình phi hạt nhân hóa toàn diện, rõ ràng và không thể đảo ngược mà Triều Tiên phải thực hiện”, ông nói.

Ông Kim Kye-gwan cũng gọi đề xuất của ông Bolton là “lố bịch” khi ông này nói rằng cuộc gặp mặt với Triều Tiên phải dẫn đến việc các thiết bị và tài liệu của chương trình hạt nhân nước này được đưa đến Mỹ, giống như Libya đã từng làm vào năm 2004.

“Thế giới biết rõ rằng đất nước chúng tôi không giống như Libya và Iraq, những quốc gia đã có kết cục bi thảm”, ông Kim Kye-gwan phát biểu, ám chỉ sự sụp đổ của lãnh đạo Libya Muammar Gaddafi và Tổng thống Iraq Saddam Hussein và những hệ lụy của những sự kiện này.

Tuyên bố này của Triều Tiên trái ngược hẳn với những phát ngôn mà họ đưa ra trong những tháng gần đây. Trước đó, họ tuyên bố rằng họ sẽ phá bỏ khu vực thử nghiệm hạt nhân của mình và trả tự do cho ba người Mỹ mà nước này đang giam giữ.

Triều Tiên cũng hủy bỏ đàm phán với Hàn Quốc.

Một số nhà phân tích và quan chức Mỹ tin rằng Triều Tiên có thể đang thử thách ông Trump để giảm nhẹ mong muốn phi hạt nhân hóa hoàn toàn của Mỹ. Cũng có người cho rằng Triều Tiên đang lợi dụng sự khác biệt trong ngôn ngữ giữ ông Bolton và Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo.

Ông Pompeo có quan điểm nhẹ nhàng hơn ông Bolton, khi khẳng định rằng sẽ có những lợi ích kinh tế mà Triều Tiên được hưởng nếu nước này đồng ý phi hạt nhân hóa. Dù vậy, ông Kim Kye-gwan khẳng định rằng Triều Tiên sẽ không từ bỏ chương trình hạt nhân của mình để tiến hành hoạt động thương mại với Mỹ.

“Chúng tôi đã nêu rõ rất nhiều lần rằng điều kiện tiên quyết để tiến hành phi hạt nhân hóa đó là Hoa Kỳ phải chấm dứt những chính sách thù địch với Triều Tiên, cùng những hành động đe dọa bằng vũ khí hạt nhân và gây sức ép khác”, ông Kim Kye-gwan tuyên bố.

Trong khi đó, Triều Tiên cho biết họ sẽ hủy đàm phán với Hàn Quốc và chỉ trích cuộc diễn tập quân sự chung giữa Mỹ và Hàn Quốc mang tên Max Thunder, khi họ tin rằng máy bay chiến đấu tàng hình, oanh tạc cơ B-52 và vũ khí hạt nhân của Mỹ đã được triển khai.

Máy bay F-22 của Mỹ đã xuất hiện tại Hàn Quốc vào tháng 5, song bộ tự lệnh quân đội Mỹ tại Hàn Quốc khẳng định rằng không có máy bay B-52 nào sẽ tham gia cuộc diễn tập này. Một quan chức Bộ Quốc phòng Hàn Quốc cho biết cuộc diễn tập sẽ diễn ra đúng như kế hoạch.

Trả lời trước báo giới tại thủ đô Brussels (Bỉ), Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres cho biết: “Tôi mong rằng lý trí sẽ giành chiến thắng, cuộc gặp mặt sẽ diễn ra và kết thúc thành công”.