Tái hiện Tết xưa ở Đại nội Huế

Vua quan nhà Nguyễn (1802-1945) đón Tết trong Hoàng cung - Đại nội Huế theo những nghi thức ấn định trong “Hội Điển Sự Lệ” do sự sắp đặt của Bộ Lễ và việc chọn ngày của Khâm Thiên Giám.
Tái hiện Tết xưa ở Đại nội Huế - ảnh 1

Rất nhiều nghi lễ độc đáo

Là dịp lễ lớn nhất trong cả năm nên Tết Hoàng cung triều Nguyễn được tổ chức rất linh đình. Cả tháng trước Tết, người hầu kẻ hạ trong cung đã lo chuẩn bị đồ cúng lễ, trang hoàng cờ hoa khắp nơi trong Hoàng cung. Các nghi thức lễ đón Tết bắt đầu ngay từ 20 tháng Chạp với lễ Ban Sóc (phát lịch), lễ Nghinh Xuân (đón ngày lập Xuân), lễ Phất Thức (lau chùi ấn tỷ và kinh sách)... Nhưng quan trọng nhất là nghi lễ chúc mừng ngày mồng Một Tết.

Là dịp lễ lớn nhất trong cả năm nên Tết Hoàng cung triều Nguyễn được tổ chức rất linh đình. Cả tháng trước Tết, người hầu kẻ hạ trong cung đã lo chuẩn bị đồ cúng lễ, trang hoàng cờ hoa khắp nơi trong Hoàng cung.

Ở thời khắc trọng đại ấy, nhà vua đội mũ Cửu Long, mặc Hoàng bào, từ điện Cần Chánh được quân lính rước bằng kiệu sang điện Thái Hòa. Nhã nhạc tấu, chín phát súng thần công lệnh nổ. Quan Thái giám đốt hương trầm, quan Nội các tiến lên hoàng án lấy biểu chúc mừng trao cho quan Tuyên đọc, đọc xong các quan lạy tạ. Quan Phụng chỉ đọc lời đáp của Vua. Nhạc tấu khúc Hòa bình, vua được rước về lại điện Cần Chánh. Tại điện Cần Chánh, các hoàng tử, công chúa, hoàng thân, các quan văn võ đạo thần từ tứ phẩm trở lên lạy mừng. Nhà vua đáp từ ban yến và thưởng tiền mọi người. Các đại thần được ban tặng đưa lộc về nhà dâng lên bố mẹ, biếu người trong nhà, để ai cũng được hưởng chút ân điển vua ban.

Tái hiện Tết xưa ở Đại nội Huế - ảnh 2

Nghi thức rước cây nêu đón Tết từ ngoài Hoàng thành vào Đại nội Huế.

TS Phan Thanh Hải, Giám đốc Trung tâm Bảo tồn di tích cố đố Huế cho biết, Tết xưa trong cung đình có rất nhiều quy tắc phức tạp, tỏ rõ sự tôn nghiêm, linh thiêng, quyền uy chốn Hoàng cung (được ghi chép cụ thể trong “Hội Điển Sự Lệ” của Bộ Lễ và Khâm Thiên Giám). Vài năm trở lại đây, Trung tâm đã xây dựng kịch bản và tổ chức tái hiện Tết Hoàng cung phục vụ du khách. Theo đó, vào sáng 23 tháng Chạp (ngày ông Công, ông Táo), lễ dựng nêu bắt đầu bằng nghi thức rước cây nêu (cây tre già dài chừng 10m, chặt tận gốc và để lại phần lá phía trên ngọn) từ bên ngoài Hoàng thành, qua cửa Hiển Nhơn ở phía Đông để đi vào Thế Tổ Miếu - Đại nội Huế. Đoàn rước bao gồm các vị chức sắc, bô lão, đại diện gia đình hoàng tộc, đội nhã nhạc và đội lính vác nêu.

Nhã nhạc cung đình rộn ràng dẫn đoàn rước nêu đi vào Hoàng cung, đến vị trí dựng nêu ở phía Tây trước Hiển Lâm Các (Thế Tổ Miếu). Tại đây, hương án bày sẵn lễ phẩm để cúng thần linh cùng chiếc giỏ tre đựng giấy tiền, trầu cau, bút mực và một chiếc ấn. Sau các nghi thức Nghinh thần (đón thần linh tới dự lễ), lễ Cúng thần, Khánh hạ (lễ thành), Tống thần (tiễn thần linh đi), Đốt sớ do Ban chủ lễ thực hiện, chiếc giỏ tre sẽ được buộc vào ngọn nêu, và cây nêu được dựng lên trong sự hân hoan của mọi người. Tiếp đó, nghi thức Dựng nêu lại tiếp tục được thực hiện ở trước điện Long An (ngôi điện chính trong cung Bảo Định của vua Thiệu Trị) và ở các di tích khác thuộc quần thể di tích cố đô Huế.

Theo TS Phan Thanh Hải, trong các nghi lễ cung đình thời Nguyễn, Dựng nêu là một nghi thức đặc biệt báo hiệu kết thúc một năm cũ, chuẩn bị nghỉ ngơi đón Tết, đón Xuân về. Cây nêu dựng lên trong Hoàng cung là hiệu lệnh cho muôn dân được biết: Xuân đã về, hãy chuẩn bị đón mùa xuân mới! Từ đó, mọi nhà nô nức theo triều đình dựng nêu trước sân nhà mình, rồi dọn dẹp nhà cửa khang trang, chọn hoa kiểng về trang trí, dán đôi câu đối đỏ, gói bánh chưng, bánh tét… để chuẩn bị đón xuân.

Rộn ràng trò chơi cung đình

Giờ đây không còn vua quan như thời xưa, nhưng ngày đầu xuân, tại Đại nội Huế vẫn tưng bừng những trò chơi cung đình và  hoạt động trình diễn thư pháp do Trung tâm Bảo tồn di tích cố đô Huế tái hiện nhằm góp phần giới thiệu những nét đẹp văn hóa chốn Hoàng cung. Ở sân điện Thái Hòa, các trò chơi trong cung cấm dưới thời các vị vua triều Nguyễn được tái hiện như: Đổ xăm hường, bài vụ, thả thơ, chơi đầu hồ... Trong đó, trò đầu hồ khá phức tạp với những luật lệ khắt khe để tăng độ khó, thử thách người chơi. Mỗi du khách tham gia được trao 5 thẻ tre, đứng cách bình gỗ một tấm chiếu, nếu ai ném trúng 2 thẻ tre vào bình gỗ thì được tặng quà là một bức thư pháp đầu xuân.

Còn trò bài vụ giống như trò bầu-cua-tôm-cá hiện nay, nhưng các con vật trong các ô đặt cược được vẽ tinh xảo, theo phong cách cung đình. Khách chơi nhận các thẻ thay cho tiền để chơi vui và lấy hên đầu năm. Cùng với đó, trò chơi đổ xăm hường - trò chơi gieo con xúc xắc để dành những chiếc thẻ khắc chữ màu đỏ, ghi các học vị trong hệ thống khoa cử thời xưa, lại rất hấp dẫn các bạn trẻ. Những học vị như: Tú tài, Cử nhân, Tiến sĩ, Hội nguyên, Thám hoa, Bảng nhãn và Trạng nguyên là những bậc cấp của giới học trò xưa sau mỗi kì thi, trong đó Trạng nguyên, Bảng nhãn, Thám hoa là 3 học vị cao nhất. Thú chơi tao nhã, nhẹ nhàng này tái hiện lại tinh thần cầu học và ước vọng khoa bảng của người xưa…

Cũng giống như khi vào Tết, mồng 7 Tết, lễ Hạ nêu tại Đại nội Huế diễn ra với các nghi thức gần tương tự nghi thức dựng nêu. Sau khi tống thần, đốt sớ, cây nêu được hạ xuống, chiếc giỏ tre được tháo ra. Chiếc ấn trong giỏ tre được lấy ra dùng để đóng lên những bức đại tự viết theo lối thư pháp (các chữ với ý nghĩa tốt lành, chúc phúc đầu năm mới như Phúc, Lộc, Tài, Đức, Tâm, Đạt…) để tặng cho du khách và người dân tham dự.

Lê Dương

Công nghệ sản xuất tạo nên nước uống Sữa trái cây mãng cầu vạn người mê

Chính quy trình và công nghệ sản xuất hiện đại đã tạo nên hương vị tự nhiên thơm ngon khác biệt cho thức uống từ mãng cầu mới của Tập đoàn TH.

Sức nóng Đô thị nghỉ dưỡng Sun Group tại Hà Nam chưa hạ nhiệt

Ngày 17/11, sự kiện giới thiệu dự án Sun Urban City với chủ đề “Sắc màu miền di sản” diễn ra tại Hà Nội thu hút hơn 700 nhà đầu tư và chuyên viên kinh doanh BĐS miền Bắc.

Khách nước ngoài 'đổ' về làng Vòng thưởng thức đặc sản nức tiếng mùa thu Hà Nội

Với những ai có tình yêu với mùa thu Hà Nội thì không thể không nhớ đến cốm làng Vòng - một món ăn, đặc sản nổi tiếng của Hà Nội, nhất là với khách du lịch nước ngoài.

Giới trẻ trải nghiệm ‘siêu xanh, siêu xinh’ cùng Vinamilk

Với hơn 11.000 vỏ hộp sữa đổi trong 2 ngày hội Việt Nam Xanh, khách hàng nhận lại gần 600 phần quà xanh, 200 chậu cây và 30 vé đi tham quan trang trại được Vinamilk trao tặng.

Cán bộ, công chức đóng BHXH 15 năm nghỉ hưu trước tuổi sẽ giữ nguyên lương hưu

Cán bộ, công chức không đủ điều kiện về tuổi tái cử, tái bổ nhiệm, đóng BHXH đủ 15 năm trở lên, nếu tự nguyện xin nghỉ hưu trước tuổi sẽ không bị trừ tỷ lệ lương hưu và được hưởng nhiều trợ cấp khác.

45 tuổi đóng BHXH về già vẫn có lương hưu?

Lao động tự do hơn 40 tuổi nếu tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH) tự nguyện thì đến tuổi nghỉ hưu vẫn đủ điều kiện hưởng lương hưu hằng tháng.

Hàng ngàn quà tặng hấp dẫn chờ đón khách hàng SHB dịp sinh nhật 31 tuổi

Sổ tiết kiệm 310 triệu đồng, bộ cốc thương hiệu, ô cầm tay, áo mưa, hàng trăm ngàn voucher giảm giá cùng những lời cảm ơn dễ thương, thú vị là những hoạt động đặc biệt tri ân khách hàng của SHB nhân dịp kỷ niệm 31 năm thành lập.

Bất động sản Thủ đô - cuộc chuyển dịch sóng đầu tư từ tây sang đông bắc

Phía tây Hà Nội với vị thế trung tâm kinh tế - hành chính mới luôn giữ vị trí “quán quân” về nguồn cung và giao dịch trên thị trường bất động sản. Những năm gần đây, “cán cân” thị trường lại nghiêng về phía đông thành phố.

Quy định mới về chế độ thai sản cho nam giới khi vợ sinh con

Từ năm 2025, chế độ thai sản dành cho lao động nam khi vợ sinh con sẽ có những thay đổi.

Về ra mắt, chàng trai Thanh Hoá nói một câu khiến bố vợ tương lai bật khóc

Lời nói chân thành của người con rể tương lai khiến bố vợ xúc động ngay trong lần đầu gặp mặt.

Đang cập nhật dữ liệu !