Sách giáo khoa tiếng Việt lớp 2 sai diễn đạt: NXB Giáo dục lên tiếng

Mới đây, có phụ huynh phản ánh, nội dung trong sách giáo khoa tiếng Việt lớp 2, tập 2 (Nhà xuất bản Giáo Dục Việt Nam phát hành) đang được giáo viên và học sinh sử dụng bấy lâu nay lại để xảy ra lỗi diễn đạt, ngữ pháp...

Cụ thể là bài tập đọc của tuần thứ 28, trang 83 là truyện Kho báu (theo ngụ ngôn Ê-dốp, Nguyệt Tú dịch). Mở đầu có câu văn: “Ngày xưa có hai vợ chồng nông dân kia quanh năm hai sương một nắng, cuốc bẫm cày sâu...”.

Với câu văn trên, phụ huynh cho rằng, “Một nắng hai sương”, “cày sâu cuốc bẫm” vốn là hai cụm thành ngữ rất quen thuộc với mọi người, nói về sự nhọc nhằn, vất vả, cần cù của người nông dân thời xưa. Hai thành ngữ này lại bị đảo ngược, nghe qua không suôn chút nào!

Cùng truyện Kho báu, cùng đoạn văn, câu tiếp theo được viết: “Hai ông bà thường ra đồng từ lúc gà gáy sáng và trở về nhà khi đã lặn mặt trời”.

Theo phụ huynh, đây lại là một lỗi sai khó chấp nhận. Chắc chắn cụm từ “khi đã lặn mặt trời” không phải là văn phong, ngữ pháp của người Việt Nam. Một người Việt Nam bình thường không ai dùng cách diễn đạt kỳ lạ đó. Đúng ra phải là “khi mặt trời đã lặn”.

Phụ huynh nêu ý kiến, những sai sót trên thiết nghĩ không nên có trong sách giáo khoa cho học sinh lớp 2. Khi trẻ chỉ bắt đầu học bài học về ngữ pháp, sách giáo khoa phải giúp các cháu nói đúng, viết đúng, giáo dục ý thức giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt.

Trước những phản ánh trên của phụ huynh, trả lời VOV.VN, ông Nguyễn Văn Tùng, Phó Tổng biên tập Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam cho biết: Đúng là “Một nắng hai sương”, “cày sâu cuốc bẫm” vốn là hai thành ngữ quen thuộc với mọi người khi nói về sự nhọc nhằn, vất vả, cần cù của người nông dân.

Tuy nhiên, đây không phải là những cấu trúc từ ngữ có tính chất đông cứng buộc người sử dụng phải dùng đúng trật tự các từ đó trong mọi tình huống. Lý do là vì đây là các thành ngữ thuộc văn học dân gian, nên hoàn toàn có thể có dị bản.

Khi vận dụng các cụm từ này vào lời nói hay bài viết, người sử dụng hoàn toàn có thể vận dụng một cách sáng tạo, đảo vị trí của từ miễn là không làm thay đổi nghĩa của cụm từ đó.

Còn câu văn “Hai ông bà thường ra đồng từ lúc gà gáy sáng và trở về nhà khi đã lặn mặt trời” sử dụng cách diễn đạt trở về nhà khi đã lặn mặt trời cũng là một điều hết sức bình thường.

Theo ông Nguyễn Văn Tùng, người viết hoàn toàn có thể đảo từ trong trường hợp này để tạo nên hiệu quả về âm điệu cho câu văn mà hoàn toàn vẫn đảm bảo về ý nghĩa.

Chúng ta có thể bắt gặp những cách diễn đạt tương tự như thế phổ biến trong tiếng Việt, ví dụ như:

Tí Xíu ơi, mới nhọ mặt người

Con đã hát với bình minh đang đến

Con sửa soạn đón sáng mai trong trẻo

Nước tận nguồn mới mẻ lại cho con

(Sáng mai - Bế Thành Long)

hay:

“Đằng cuối bãi tiến lại hai cậu bé con… (Dế Mèn phiêu lưu kí - Tô Hoài).

Nguồn VOV