Rào cản ngôn ngữ: Lý do khiến người Việt ở Mỹ ngại khám sức khỏe

Bác sĩ David Krol đến từ thành phố New York đang khám cho bệnh nhân Phong Trần ở thành phố Biloxi, tiểu bang Mississipi (Mỹ) cùng với một dịch giả người Việt, Cindy Nguyễn (trái).

Rào cản ngôn ngữ vốn đã là một trong những vấn đề nổi cộm khi đề cập đến chuyên giao tiếp giữa người Việt và người nước ngoài. Không chỉ có người Việt ở trong nước mới gặp phải chuyện bất đồng ngôn ngữ với người nước ngoài, một bộ phận người Việt định cư tại nước ngoài cũng phải đối mặt với những tình huống không kém phần khó xử. Đặc biệt là đối với người Việt ở Mỹ.

Không khó để nhìn thấy thực tế này. Ở thành phố Philadelphia, bang Pennsylvania,Mỹ, vấn đề rào cản ngôn ngữ thường xảy ra giữa người Việt và người bản địa. Trong khi đó, dân số của thành phố này là 16.000 người.

May Beyer là một nhân viên của Tổ chức Xã hội Penn Asian Senior Services (PASSi) tại Philadelphia. Do đặc thù công việc của tổ chức này, cô thường phải làm việc với cộng đồng người Việt Nam và người Trung Quốc. Rất nhiều người trong số những người nhập cư mà cô tiếp xúc không thể nói được tiếng Anh. Cô cho biết:

“Họ có thể giao tiếp được… nhưng chỉ một vài câu rất đơn giản mà thôi. Chính vì thế, họ không thể nói rõ cho bác sĩ biết về tình trạng, cảm giác của họ ra sao”.

Rào cản ngôn ngữ đã và vẫn đang là một trong những vấn đề lớn trong cộng đồng người Việt ở Mỹ cũng như ở các quốc gia khác. Nhiều người cho biết, tiền bạc không phải là vấn đề quá khó, nhưng rào cản ngôn ngữ mới là điều khiến họ ngại đi khám.

Một số người Việt sinh sống tại nước ngoài cho rằng, họ có thể nghe, hiểu và nói chuyện bằng tiếng Anh thông dụng hàng ngày. Tuy nhiên, khi đi khám bệnh, bác sĩ thường sẽ sử dụng các thuật ngữ chuyên khoa và những bệnh nhân người Việt bắt đầu cảm thấy mù mờ. Và bởi vốn tiếng Anh không rộng nên họ chỉ có thể mô tả tình trạng của mình bằng một số câu, từ đơn giản nhất có thể. Những báo cáo mới nhất cho thấy, những bác sĩ tại Philadelphia thậm chí còn nói được tiếng Việt.

Vậy tại sao họ không thuê những phiên dịch viên để phục vụ cho việc khám và điều trị bệnh cho người Việt ở Mỹ?

Đây không phải một điều đơn giản và có thể làm trong một sớm một chiều. Theo Joel Davis của Doximity, một trang mạng xã hội dành cho các bác sĩ, các dịch giả y khoa hiện nay đang rất hiếm hoi. Trên cả nước Mỹ có lẽ chỉ có khoảng 7.000 người.

“Chi phí cho việc phiên dịch ngành y cũng vô cùng tốn kém. Hơn nữa, đây là một kỹ năng tương đối khó mà không phải ai cũng có thể thực hiện tốt”, Joel Davis cho biết.

Ông cũng chia sẻ thêm: “Những bác sĩ có thể nói được ngôn ngữ của bệnh thân thường có thu nhập cao hơn mức bình thường, đương nhiên, việc khám bệnh cũng thuận lợi hơn. Tuy nhiên, khi bác sĩ và bệnh nhân gặp phải rào cản ngôn ngữ và không thể hiểu nhau, việc dừng kế hoạch điều trị cho bệnh nhân đó là điều khó tránh khỏi”.

Những người Việt trẻ hoặc ở tuổi trung niên có thể sẽ thích nghi được một phần để giảm thiểu vấn đề rào cản ngôn ngữ. Tuy nhiên, đối với những người cao tuổi, tình trạng này thậm chí còn tệ hơn bởi họ thường ít khi giao lưu với người bản địa. Xung quanh họ, hầu hết là người Việt.

Mặc dù sống tại nước ngoài nhưng việc họ chỉ sinh hoạt trong cộng đồng của mình khiến cho vốn từ của những người cao tuổi này rất hạn chế. Việc đi khám bệnh cũng vì thế mà trở nên khó khăn hơn. Hầu hết người già khi đi thăm khám tại nước ngoài đều đi cùng con, cháu để được hỗ trợ.

Theo những kinh nghiệm trong nghề của mình, Beyer cho biết, mọi người thường dựa vào con cái hoặc vợ, chồng đi cùng để giúp đỡ. Tuy nhiên, phương án này cũng có không ít những bất cập khác nhau.

Ví dụ, những đứa trẻ con không thể hiểu được thuật ngữ y khoa, còn một số bệnh nhân nữ không muốn bạn tình của mình biết được là họ đã phá thay hay bị mắc các bệnh lây lan qua đường tình dục.

Beyer cho biết, chính vì rào cản ngôn ngữ và những bất cập này mà cộng đồng người Việt ở Philadelphia thường bỏ qua việc khám sức khỏe định kỳ. Và điều này khiến cho những bệnh nhỏ ngày càng trở nên trầm trọng hơn.

Beyer nói: “Để đến khi bệnh nặng hơn, chi phí khám và chữa bệnh càng tăng thêm”.

Hiện vẫn chưa có giải pháp cụ thể nào được áp dụng để cải thiện dịch vụ thăm khám sức khỏe cho cộng đồng người Việt tại nước ngoài, và đặc biệt là người Việt ở Mỹ.

Tuy nhiên, Beyer và nhà nghiên cứu của tổ chức Doximity đều đồng tình với việc họ cần có thêm những người biết nói 2 thứ tiếng để hỗ trợ việc khám và điều trị cho những người không thể nói tiếng Anh.