“Quốc hội phải nắm toàn bộ 1 triệu 300 ngàn tỷ đồng vốn nhà nước”

ĐBQH Trần Du Lịch đề nghị Quốc hội phải kiểm soát toàn bộ phần vốn nhà nước hiện nay.

Chiều 5/6, Quốc hội thảo luận về dự án Luật quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh.

Cho ý kiến về việc này, ĐB Hà Sỹ Đồng (Đoàn Quảng Trị) cho rằng, hiện nay phạm vi đầu tư vốn nhà nước vào doanh nghiệp còn dàn trải, không có định hướng, chiến lược rõ ràng và chưa được luật hóa cụ thể phạm vi lĩnh vực đầu tư. Điều này dẫn đến thực trạng đầu tư tràn lan, gây lãng phí tài sản của nhà nước, đồng thời không tạo được hiệu quả và không an toàn trong hoạt động đầu tư. ĐB Đồng đề nghị, dự thảo luật cần khắc phục vấn đề này một cách triệt để.

Theo ĐB Đồng, nhà nước chỉ cần đầu tư vào các ngành, lĩnh vực công ích thiết yếu cho xã hội, quốc phòng, an ninh và một số lĩnh vực độc quyền mà không cần thiết đầu tư vào các ngành, lĩnh vực ứng dụng công nghệ cao. Bởi vì lĩnh vực công nghệ cao hiện tại đã và đang được khối tư nhân, khối ngoại đầu tư và hoạt động tương đối hiệu quả.

Đề cập đến Điều 46, quyền và trách nhiệm của Thủ tướng Chính phủ, ĐB Nguyễn Thị Hồng Hà (Hà Nội) đề nghị bổ sung quy định là phải chịu trách nhiệm trước Quốc hội về các quyết định của mình đối với hoạt động của các DNNN do mình trực tiếp thành lập. Theo ĐB Hà, quy định này cần thiết theo tinh thần bình đẳng như các đại diện chủ sở hữu khác, và cũng tăng trách nhiệm của người đứng đầu trong hoạt động của nhà nước pháp quyền.

Mục đích của việc ban hành luật này được xem là để tăng cường quản lý và nâng cao hiệu quả đối với nguồn vốn của nhà nước đầu tư vào doanh nghiệp, hạn chế sự thất thoát lãng phí.

Muốn đạt mục tiêu này, theo ĐB Phùng Đức Tiến (Đoàn Hà Nam), luật phải siết chặt phạm vi lĩnh vực hoạt động của các DNNN đầu tư 100% vốn, các loại hình doanh nghiệp mà nhà nước tham gia đầu tư vốn. Tuy nhiên quy định trong dự thảo luật lại chung chung, thiếu cụ thể, không những không siết chặt mà còn tạo kẽ hở để "hợp thức hóa" việc chạy đua đầu tư, dẫn tới thua lỗ.

ĐB Tiến đặt câu hỏi: "Thế nào là doanh nghiệp đang hoạt động có hiệu quả? Ai là người đánh giá và dựa trên tiêu chí nào? Mọi DNNN đều đứng trước yêu cầu phải hoạt động có hiệu quả. Vậy đến một lúc nào đó nhà nước sẽ đầu tư tăng vốn điều lệ cho mọi DNNN hay sao? Như vậy có đi ngược với định hướng phát triển kinh tế nhà nước trong giai đoạn tới hay không?".

Theo ĐB Tiến, cần quy định rõ ràng, cụ thể hơn trách nhiệm của các cơ quan, cá nhân có thẩm quyền ra quyết định phê duyệt đầu tư sai, hoặc có những sai phạm trong thực hiện quyền của người đại diện chủ sở hữu dẫn đến lãng phí, thất thoát tài sản của nhà nước.

ĐB Trần Du Lịch (Đoàn TP Hồ Chí Minh) thì nhấn mạnh, cần phải xác định rõ quan điểm nhà nước kinh doanh cái gì mà thị trường không làm, nhà nước không cạnh tranh, không làm thay thị trường. Bên cạnh đó, nhà nước đầu tư mở đường, nhưng khi thị trường làm được thì nhà nước rút vốn làm cái khác.

“Vốn nhà nước là vốn động chứ không tĩnh. Nay tôi làm cái này nhưng khi thị trường làm được tôi lấy tiền làm chuyện khác để kinh tế phát triển, chứ không phải ném vào đâu thì chết đó” – ĐB Lịch nói.

Ông Lịch cũng đề nghị cần hướng tới giống như một số nước, một số tập đoàn lớn, điều lệ của nó là những đạo luật và hàng năm báo cáo trước Quốc hội. Ví dụ Petro Việt Nam, Tập đoàn than - khoáng sản, điện lực, trong tương lai dài phải xem xét điều lệ như một đạo luật.

Về vai trò của Quốc hội quy định tại Điều 56 của dự thảo, theo ĐB Trần Du lịch là “quá mờ nhạt”. Ông đề nghị phải làm sao để Quốc hội không giám sát một cách chung chung.

“Quốc hội phải nắm toàn bộ 1 triệu 300 ngàn tỷ vốn nhà nước đang kinh doanh, chưa kể đất đai hiện nay. Kinh doanh thế nào, bỏ vào đâu? Hàng năm phải báo cáo Quốc hội một cách rạch ròi. Quốc hội phải quyết định lấy vốn chỗ nào, đầu tư chỗ nào, định hướng như một chương trình nằm trong hoạt động của Quốc hội. Chúng ta không giám sát theo kiểu như Điều 56 được. Luật này tôi thấy dường như Quốc hội đứng bên ngoài hoạt động rất lớn của đất nước” – ĐB Lịch nhìn nhận.

Đồng tình với quan điểm này, ĐB Vũ Viết Ngoạn (Đoàn Khánh Hòa) đề nghị dự thảo luật cần tăng thêm quyền hạn, trách nhiệm của Quốc hội trong vấn đề giám sát vốn nhà nước đầu tư vào doanh nghiệp.