Phát triển hệ sinh thái số trong nước để hạn chế thông tin xấu, độc

Bộ trưởng Trương Minh Tuấn trả lời chất vấn đại biểu Quốc hội ngày 17/11/2017.

Trong phiên chất vấn bộ trưởng Trương Minh Tuấn, nhóm câu hỏi về mạng xã hội, có 5 đại biểu quan tâm. Trả lời câu hỏi của đại biểu Kiều Trinh về việc tình trạng nói xấu, bôi nhọ lãnh đạo trên mạng xã hội, Bộ trưởng Trương Minh Tuấn cho biết, Việt Nam là một trong những quốc gia đi đầu trong ứng dụng CNTT ở khu vực. 15 năm trước đây mạng xã hội chưa phát triển ở Việt Nam, hiện nay tốc độ phát triển nhanh. Đặc biệt là giới trẻ ứng dụng CNTT rất nhanh. Mạng xã hội mang lại nhiều tiện ích, đưa con người xích lại gần nhau. Kho kiến thức đồ sộ khổng lồ của mạng xã hội giúp tìm kiếm, tìm hiểu kiến thức ở mọi lúc mọi nơi. Mạng xã hội là một xu hướng không ai đi ngược lại được, tuy nhiên bên cạnh những tiện ích rất lớn thì những tác hại do mạng xã hội đem lại không nhỏ đó là những thông tin bôi nhọ, xâm hại đời tư, khiêu dâm, chia rẽ dân tộc tôn giáo ngày càng nhiều hơn.

Theo Bộ trưởng Trương Minh Tuấn, mạng xã hội là phương tiện công cụ cho người dùng, còn trách nhiệm sử dụng mạng xã hội như thế nào là do người sử dụng. Đừng coi mạng xã hội là xấu mà ý thức của người sử dụng là một vấn đề. “Cách đây 1 năm, báo Tuổi trẻ có bài viết trên mạng xã hội người ta không coi nhau là con người. Tôi cho rằng như thế hơi nặng nề. Bởi người ta vẫn rất người nhưng chỉ có một bộ phận nhỏ người sử dụng mạng xã hội mang “năng lượng đen”. Năng lượng xấu của số người sử dụng đó ảnh hưởng lớn với môi trường xã hội”.

Tình trạng ném đá, chì chiết nhau rất nhiều. Nói tốt ít người đọc, nhưng một lời lẽ xúc phạm nhau trên mạng xã hội lại tác động lớn. Sự bất chấp không đặt mình vào vị trí nạn nhân dẫn đến tình trạng năng lượng xấu lấn lướt trên mạng. Thời gian qua đã có 5-6 người tự tử vì nội dung bôi xấu trên mạng xã hội, tình trạng ném đá tập thể cũng đã xảy ra.

Bộ trưởng Trương Minh Tuấn cho biết, Bộ đã đưa ra nhiều giải pháp quản lý mạng xã hội, phối hợp với Ban Tuyên giáo TƯ tăng cường tuyên truyền, làm việc với các nhà mạng nước ngoài (Facebook, Google…) yêu cầu họ tuân thủ pháp luật Việt Nam.

Trong thời gian qua đã gỡ bỏ khoảng 5.000 clip trên YouTube có nội dung xâm hại đến quyền lợi của Đảng, Nhà nước và nhân dân. Thứ hai tăng cường sử dụng mạng xã hội trong nước. Tiếp tục đẩy mạnh thông tin tốt trên báo chí để đẩy lùi thông tin tiêu cực trên mạng xã hội.

Xung quanh tranh luận với đại biểu Triệu Thị Huyền (Yên Bái), Bộ trưởng Trương Minh Tuấn cho biết, Facebook và Google hiện đang là mạng xã hội lớn nhất thế giới, quản lý và cạnh tranh với họ không chỉ là vấn đề của Việt Nam mà là của toàn cầu. Trung Quốc, Hàn Quốc đã xây dựng được mạng riêng, còn tất cả các nước khác đều lệ thuộc vào 2 mạng xã hội này. Việt Nam đã có những trang được kỳ vọng thay thế như Bamboo, Zalo nhưng đã không thể tồn tại. Hiện nay chỉ có Zingme của VNG nhưng đang tụt hậu dần nên họ đã chuyển sang Zalo, nhưng vẫn thua 2 mạng kia.

Từ thực tế đó, nếu có thể thí điểm để triển khai với điều kiện ưu tiên về thuế, chính sách tài chính… ta mới có thể hình thành hệ sinh thái số lớn mạnh của Việt Nam, từ đó mới có cơ sở tin tưởng rằng Việt Nam có thể xây dựng những sản phẩm có thể thay thế trong 5-7 năm tới.

Bộ trưởng Trương Minh Tuấn nhấn mạnh giải pháp để làm được hệ sinh thái số phải thực hiện mô hình 4 nhà: Nhà mạng viễn thông hỗ trợ, nhà mạng xã hội trong nước vươn lên, nhà quảng cáo tập trung quảng cáo, nhà phát triển nội dung trong nước. Thì lúc đó mới hy vọng hình thành hệ sinh thái số, nhưng rất khó vì thói quen người dùng đã quen với 2 mạng xã hội Facebook và Google.

Trong thời gian qua, Bộ TT&TT đã triển khai quyết liệt ngăn chặn thông tin xấu độc, tham mưu ban hành các văn bản pháp luật như Luật An ninh mạng, trình sửa đổi Nghị định 174 về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bưu chính viễn thông, CNTT và tần số vô tuyến điện. Thông tư 09 quy định về hoạt động quản lý, cung cấp, sử dụng thông tin trên trang thông tin điện tử và mạng xã hội. Thông tư 38 về cung cấp thông tin công cộng qua biên giới, lúc chuẩn bị ban hành thông tư này có nhiều ý kiến từ nước ngoài, nhưng chúng ta có cơ sở để xử lý và họ đã hợp tác với ta, xử lý các phát ngôn thiếu chuẩn mực trên mạng xã hội và tới đây tiếp tục xử lý.

Bộ trưởng cũng nhấn mạnh việc những người bị xâm hại cũng phải lên tiếng chứ cơ quan quản lý không thể kiểm tra hết 53 triệu người sử dụng mạng xã hội. Có những trường hợp phải phối hợp với Bộ Công an để xử lý. Trong trường hợp không xác định được nhân thân người sử dụng thì yêu cầu nhà cung cấp dịch vụ, chủ yếu là Google và Facebook gỡ bỏ hoặc cung cấp thông tin.