Phải có chế tài mới ngăn ngừa đổ vỡ" tín dụng đen”

Thưa Thiếu tướng các vụ “tín dụng đen” liên tiếp xảy ra liên tiếp trên cả nước,liệu đây có phải là hiệu ứng domino (dây chuyền)?Vậy đâu là nguyên nhân, thưa ông?

Thiếu tướng Đỗ Kim Tuyến-Phó Tổng cục trưởng Tổng cục cảnh sát Phòng chống tội phạm, Bộ Công an đã trả lời báo chí - Ảnh Việt Hưng

Theo thống kê, 9 tháng đầu năm trên cả nước đã có 60 vụ do vay mượn dẫn đến vỡ nợ. Thiệt hại do “tín dụng đen” gây ra là rất lớn, có vụ lên tới 500 tỷ đồng.

Theo tôi, nguyên nhân chính dẫn đến những vụ vỡ nợ dây chuyền trong thời gian gần đây là do các chủ nợ đầu tư rất nhiều tiền vào thị trường bất động sản (BĐS), vàng, ngoại hối...Khi các thị trường BĐS đóng băng, vàng, đô la lên xuống thất thường, ngân hàng thì xiết vốn... từ đó khiến giá nhà đất bị kéo xuống, các dự án nhà đất không được triển khai... thì dẫn tới vỡ nợ là điều đương nhiên.

Các chủ nợ thường vay mượn của cá nhân, sau đó đầu tư chủ yếu vào các thị trường BĐS, tài chính, chứng khoán, vàng. Những thị trường này khi bị sụt giảm các chủ nợ đã gánh theo các khoản nợ khổng lồ

Thưa Thiếu tướng việc cho vay tiền là giao dịch dân sự nhưng với hành vi cho vay với lãi suất cao thì liệu người cho vay có bị xử lý hay không?

Căn cứ theo Điều 163 Bộ Luật Hình sự năm 1999 được sửa đổi, bổ sung năm 2009 thì người nào cho vay với mức lãi suất cao hơn mức lãi suất cao nhất mà pháp luật quy định từ 10 lần trở lên và phải "có tính chất bóc lột" thì mới bị xử phạt theo quy định của Bộ Luật Hình sự về tội cho vay lãi nặng (mức lãi suất cho vay cơ bản hiện nay theo công bố của Ngân hàng Nhà nước là 9%/năm theo Quyết định 2868/QĐ-NHNN ngày 29-11-2010).

Như vậy theo quy định của luật hình sự, chỉ có thể xử lý những trường hợp huy động vốn với lãi suất gấp 10 lần lãi suất trần của Ngân hàng nhà nước (14%), còn dưới mức này chỉ có những quy định xử lý hành chính.

Thực tế, những vụ chúng ta xử lý được là những vụ vận dụng vào các qui định về lừa đảo, chiếm dụng tài sản hoặc lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản. Những trường hợp đồng cho vay có tỷ lệ lãi suất dưới 14% lại được giải quyết bằng quan hệ dân sự theo quy định của pháp luật. Điều này rất khó cho cơ quan công an trong quá trình điều tra xử lý.

Trước những bất cập này, ngành công an sẽ kiến nghị với các cơ quan hữu quan để xây dựng thông tư hướng dẫn điều tra xử lý những hành vi vi phạm trên. Theo tôi, khi đã có quy định và chế tài sẽ giúp chúng ta kiểm soát chặt chẽ các vi phạm để chủ động ngăn chặn và phòng ngừa.

Được biết, thời gian qua những vụ vỡ nợ lớn đã được ngành công an đã triệt phá, nhưng điều người dân quan tâm nhất là khả năng thu hồi nợ của người cho vay?

Hầu hết các vụ vỡ nợ khối lượng tiền đã được đầu tư vào các thị trường vàng, BĐS, khi cơ quan công an tiến hành điều tra tài sản, tiền thu lại được không nhiều lắm

Hiện có những người dân cho vay mất hàng trăm tỷ đồng, thiệt hại rất lớn. Theo quy định của pháp luật việc cho vay của họ không sai vì người cho vay và người vay đều thoả thuận dân sự. Do vậy các khoản vay dường như không thu hồi được

Vụ vỡ nợ tại Công ty TNHH du lịch Quang Quyên-Ảnh Internet

Các vụ vỡ nợ vừa qua đều có điểm chung là chủ nợ và con nợ đều giao dịch bằng miệng hoặc ký giấy viết tay. Vì thế, dù là giấy viết tay hay thỏa thuận bằng miệng thì đều được coi là một dạng hợp đồng miễn sao người cho vay phải chứng minh được việc mình đã cho con nợ vay tiền là thật (với trường hợp giao dịch bằng miệng thì rất khó).

Trước tình hình vỡ tín dụng đen liên tiếp xảy ra,Thiếu tướng có khuyến cáo gì với người dân?

Tôi nghĩ, trong điều kiện kinh tế như hiện nay, người dân cho vay dân sự phải hết sức chú ý đến thực trạng huy động lãi suất quá cao để chủ động phòng ngừa. Cứ tin tưởng mà cho vay để vỡ nợ thì rất khó cho cơ quan quản lý nhà nước và cơ quan thực thi pháp luật.

Đánh vào tâm lý hám lợi, không am hiểu của người dân, người vay thường có các vệ tinh để dụ dỗ những người có vốn, câu nhử bằng nhận vay với lãi suất cao… Do vậy, người dân cần thận trọng hơn trước những thủ đoạn tinh vi này...

Hà Phương thực hiện