“Nói Sumidenso VN lạm dụng lao động chưa thành niên vẫn còn quá nhẹ”

> Sumidenso Việt Nam: "Phát lộ" thêm sai phạm về lao động

> Sumidenso Việt Nam lạm dụng lao động chưa thành niên?

> Sumidenso VN dùng lao động chưa thành niên: LĐLĐ tỉnh nói gì

> Sử dụng lao động chưa thành niên: Sumidenso VN bảo đúng luật (!?)

> Sumidenso VN sử dụng lao động chưa thành niên sai luật (?)

Đó là phát biểu của bà Ninh Thị Hồng-Ủy viên Thường vụ - Trưởng ban Kiểm tra Hội Bảo vệ Quyền trẻ em Việt Nam, Nguyên Phó chánh Thanh tra Bộ Lao động Thương Binh và Xã hội (Bộ LĐ TB&XH) khi trao đổi với Infonet về vấn đề “lạm dụng” lao động chưa thành niên tại Công ty Sumidenso Việt Nam khi trao đổi với PV Báo điện tử Infonet.

Vụ việc Công ty Sumidenso Việt Nam sử dụng lao động chưa thành niên trái luật, Hội Bảo vệ Quyền trẻ em Vn đã biết việc này thông qua cơ quan báo chí và cũng đã hành động tích cực ngay từ thời gian đầu. Xin bà cho biết ý kiến của Hội xung quanh vấn đề này?

- Trước hết nói về vai trò của Hội Bảo vệ Quyền trẻ em Việt Nam là quan tâm đến quyền lợi của trẻ em nói chung và Bảo vệ quyền lợi cho mọi trẻ em .Các vấn đề của trẻ em có rất nhiều nhưng việc sử dụng lao động trẻ em là lĩnh vực mà Hội rất quan tâm. Làm sao cho trẻ em được phát triển toàn diện tránh lao động nặng nhọc, lao động quá sức. Vụ việc công ty Sumidenso Việt Nam sử dụng lao động trẻ em trái luật ngay khi các cơ quan báo chí nêu vấn đề, Hội đã rất quan tâm vấn đề này. Hội đã gửi công văn cho Thanh tra và Cục bảo vệ chăm sóc trẻ em đều thuộc Bộ Bộ LĐ TB&XH. Hội đã đề nghị các cơ quan chức năng vào cuộc thanh kiểm tra, xử lý nghiêm minh nếu có sai phạm như báo nêu.

Chúng tôi cũng liên tục theo dõi những bài đăng trên báo và thấy rằng: Các đại diện các cơ quan chức năng rất đồng tình với quan điểm của chúng tôi. Cũng đáng mừng và đáng ghi nhận cơ quan quản lý lao động tỉnh Hải Dương cũng đã vào cuộc, thành lập đoàn thanh tra và đã có kết luận thanh tra về vụ việc này. Thanh tra Bộ cũng thông báo cho chúng tôi biết, các cơ quan Thanh tra đang tiến hành họp về mức xử phạt hành chính Công ty Sumidenso VN. Qua PV báo điện tử Infonet chúng tôi đã được tiếp cận bản Kết luận Thanh tra.

Qua sự việc này, bà có suy nghĩ gì về tình trạng sử dụng lao động chưa thành niên tại doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài?

- Trước đây, khi tôi còn làm Chánh Thanh tra Ủy Ban Dân số Gia đình & Trẻ em Việt Nam sau đó làm Phó chánh Thanh tra Bộ Bộ LĐ TB&XH, khi thanh kiểm tra các doanh nghiệp thì việc sử dụng lao động chưa thành niên ở các doanh nghiệp Nhà nước và doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài là không có. Phần lớn các cơ sở sử dụng lao động chưa thành niên là hộ kinh doanh cá thể, cơ sở sản xuất ở làng nghề, công việc chủ yếu là gia công may mặc , nhôm nhựa, đóng gạch, vận chuyển gạch… Việc có một doanh nghiệp nước ngoài sử dụng lao động chưa thành niên sẽ là sự “cảnh báo” đến cơ quan quản lý Nhà nước về lao động. Thực tế, sự việc này sẽ không ai biết nếu không có sự phát hiện của các cơ quan báo chí hoặc sẽ “chìm xuồng” nếu không có sự vào cuộc của các cơ quan chức năng. Sau vụ việc này, các công ty, doanh nghiệp phải thận trọng hơn trong việc sử dụng lao động chưa thành niên. Các cơ quan quản lý phải thanh tra kiểm tra, phát hiện tốt hơn. Quan tâm hơn đến lao động chưa thành niên, trong đó có trẻ em.

Một điều quan trọng chúng tôi cũng muốn các nhà lãnh đạo quản lý lưu tâm, đừng chỉ nghĩ đến vấn đề môi trường đầu tư, vấn đề thu ngân sách mà phải quan tâm hơn nữa đến sức khỏe người lao động trong đó có vấn đề lao động chưa thành niên. Nếu không quan tâm đến các vấn đề xã hội thì hậu quả sẽ khôn lường như bệnh tật, tai biến lao động, trẻ em mất khả năng phát triển… lúc đó sẽ trở thành gánh nặng cho xã hội.

Theo bà, người chưa thành niên cần môi trường lao động như thế nào để phát triển toàn diện? Việc làm thêm, làm đêm sẽ ảnh hưởng tiêu cực thế nào với người chưa thành niên?

- Khi khởi đăng các bài viết liên quan đến vấn đề này, các cơ quan báo chí đã có bài phỏng vấn một số chuyên gia và người có trách nhiệm về vấn đề này. Theo tôi, nên chăng khi sử dụng người lao động chưa thành niên cần phải đảm bảo 2 mục đích vẫn tạo ra sản phẩm cho xã hội nhưng vẫn phải tạo điều kiện cho các em phát triển toàn diện. Chẳng hạn như việc làm thêm giờ và làm ban đêm là việc không được phép.Độ tuổi dưới 18, các em chưa phát triển đầy đủ, thực tế quá trình phát triển ấy còn kéo dài đến 25 tuổi nên việc nghỉ ngơi là rất quan trọng. Giấc ngủ ban đêm, ngủ đủ giấc cũng là yếu tố quan trọng cho sự phát triển của người chưa thành niên. Với người đã trưởng thành, giấc ngủ từ 6-8 tiếng/ngày, trẻ em, người chưa thành niên càng cần ngủ đủ và được ngủ đủ vào ban đêm. Không phải ngẫu nhiên mà luật quy định thời gian làm việc với lao động chưa thành niên làm 7 giờ/ ngày, cái này đều trên cơ sở khoa học xác đáng, có sự nghiên cứu kỹ lưỡng.

Trong bản kết luận thanh tra có chỉ ra trường hợp làm thêm đến 128,1 giờ/tháng, cao gấp 2 lần quy định làm thêm với người đã thành niên (64 giờ/tháng). Theo bà, đây có phải là “lạm dụng” lao động chưa thành niên không?

- Nói “lạm dụng” còn quá nhẹ mà phải nói là vi phạm nghiêm trọng pháp luật Việt Nam. Vi phạm nghiêm trọng quyền trẻ em và quyền của người lao động chưa thành niên.

Với kinh nghiệm của một Nguyên Chánh Thanh tra Ủy Ban Dân số Gia đình Trẻ em, Nguyên Phó Chánh Thanh tra Bộ Bộ LĐ TB&XH, bà có nhận xét gì về kết luận thanh tra?

- Theo tôi, nội dung thanh tra đang bị “pha loãng”, Chưa trọng tâm và đầy đủ. Lẽ ra, việc thành lập đoàn thanh tra nội dung thanh tra phải tập trung vào vấn đề lao động chưa thành niên. Vì đây là thanh tra theo nội dung báo nêu chứ không phải thanh tra lao động định kỳ. Tôi không có Báo cáo của đoàn Thanh tra nên không biết nội dung báo cáo có khác gì Kết luận không nhưng trên cơ sở Kết luận Thanh tra tôi có mấy ý sau:

Về lao động chưa thành niên, có đề cập nhưng chưa thỏa đáng như đã đề cập được số lượng lao động , tuổi, số lao động chưa thành niên tuyển mới 1.532 người số nghỉ việc, số lao động chưa thành niên hiện có, số lao động chưa thành niên xin thôi việc là 583 người… Tuy nhiên, phần khác lại nói đến số lao động được hưởng trợ cấp thôi việc là 358 lao động lại không nói có lao động chưa thành niên hay không?

Vấn đề khác, trong phần khái quát nói ngành nghề sản xuất kinh doanh của Công ty là sản xuất mạng dây điện ô tô và điện tử nhưng lại không làm rõ, các em chưa thành niên làm ở bộ phận nào… Rồi vấn đề thiếu tiền Tết so với quy định không chỉ rõ thiếu bao nhiêu…

Điều đặc biệt nhất, việc công ty chưa trả một giờ (theo qui định của Luật lao động người lao động chưa thành niên chỉ được làm 7 giờ/ngày) mỗi ngày cho người lao động chưa thành niên chưa được làm rõ, tổng số tiền bao nhiêu? Hướng xử lý với công nhân đã nghỉ việc thế nào? Nếu công nhân nghỉ việc không đến lấy thì sẽ xử lý ra sao?... Cái này là điểm rất quan trọng nhưng mới chỉ có kiến nghị với Công ty mà chưa có cách giải quyết cụ thể và có định lượng cụ thể. Có thể thời gian thanh tra không đủ nhưng cần có kiến nghị kĩ hơn về vấn đề này và giám sát kỹ hơn trong việc này. Trong kiến nghị Thanh tra có đề cập đến Công ty phải thanh toán tiền lương cho người lao động chưa thành niên làm quá 1 giờ trong ngày và yêu cầu Công ty thực hiện và báo cáo kết quả chậm nhất 31/7/2012 như vậy cần phải kiểm tra xem Công ty đã thực hiện đúng Kết luận Thanh tra chưa.

Nếu kết luận Thanh tra chưa hợp lý, Hội có kiến nghị thanh tra lại không?

- Về quy định Thanh tra không nên thanh tra lại và tránh gây phiền hà cho doanh nghiệp nhưng chúng tôi sẽ theo sát tình hình thực hiện Kết Luận thanh tra. Hội Bảo vệ quyền trẻ em Việt Nam yêu cầu doanh nghiệp thực hiện nghiêm túc kết luận thanh tra. Các cơ quan chức năng kiểm tra chặt chẽ việc thực hiện kết luận Thanh tra, tránh tình trạng kết luận thanh tra rồi để đấy.

Nếu lao động chưa thành niên đã, đang làm việc tại Sumidenso VN có đơn gửi đến hội và báo Điện tử Infonet để nhờ can thiệp giúp đỡ, Hội bảo vệ Quyền trẻ em có đứng ra giúp đỡ các em không?

- Chúng tôi sẵn sàng, giúp đỡ bảo vệ quyền lợi cho các em, nếu các em có đơn nhờ can thiệp và cung cấp đầy đủ thông tin.

Hồng Chuyên

(Thực hiện)