Nhọc nhằn giữ nghề thổi thủy tinh
Cũng như các loại hàng thủ công mỹ nghệ khác, thuỷ tinh Việt Nam là mặt hàng sản xuất truyền thống, mang đậm bản sắc dân tộc. Thế mạnh của sản xuất hàng sành sứ thuỷ tinh Việt Nam là dễ dàng hạ giá thành bởi nguồn nguyên liệu sẵn có, chi phí lao động rẻ, chi phí đầu tư thấp. Nhưng hiện nay, nghề thổi thủy tinh đang bị mai một dần bởi sự vất vả của người thợ bỏ ra để có được một sản phẩm ưng ý thì nhiều trong khi lợi nhuận thu về không đáng kể.
Tuy nhiên, vẫn còn đó những người thợ đang cố níu giữ nghề này như một nét văn hóa truyền thống. "Làm nghề này không yêu nghề không làm được! Các bạn cứ thử đứng cạnh lò vào những ngày nắng nóng xem có chịu được không?" - chủ một cơ sở sản xuất thủy tinh ở Hà Nam nói.
![]() |
Những lò sản xuất thủy tinh hiện nay ở Việt Nam phần lớn là lò thủ công với quy mô nhỏ. |
![]() |
Nguồn nguyên liệu chính để sản xuất thủy tinh là cát trắng. Mầu sắc của thủy tinh thành phẩm phụ thuộc rất nhiều vào màu và chất lượng của cát, chính vì vậy công đoạn lựa chọn và sàng lọc cát là rất quan trọng. |
![]() |
Sau khi được sàng lọc, cát sẽ được chuyển vào một lò thủ công đun bằng than và nấu liên tục trong khoảng hơn 10 tiếng đồng hồ với nhiệt độ trên dưới 2.000 độ C. |
![]() |
Khi đun đủ thời gian, thủy tinh sẽ được lấy ra một chiếc ống dài rồi hạ nhiệt dần bằng cách nhúng vào nước. |
![]() |
Thời điểm này, thủy tinh rất nóng và chưa có hình dạng cố định nên người thợ thổi phải xoay ống thổi liên tục để thủy tinh tròn và đều. |
![]() |
Công đoạn thổi thủy tinh chia làm 2 phần, khi mới lấy ra khỏi lò, thủy tinh sẽ được thổi thành hình tròn rời đưa trở lại lò nung tiếp. |
![]() |
Sau khi nung lần 2, thủy tinh mới chính thức được những người thợ có kinh nghiệm thổi và ép tạo hình |
![]() |
Do nhiệt độ của thủy tinh lúc này rất nóng nên người thổi phải sử dụng một ống thổi khá dài (thông thường phải gần 2m) |
![]() |
Khuôn tạo hình cho thủy tinh. |
![]() |
"Làm nguội thủy tinh là công đoạn khá quan trọng, vì nếu làm nguội không đều, thủy tinh thành phẩm sẽ kém chất lượng và dễ vỡ" - anh Thành, một thợ thủy tinh lâu năm cho biết. |
![]() |
Ngoài ra còn có khá nhiều cách tạo hình khác cho thủy tinh nhưng đa phần đều phải sử dụng nhiệt độ cao. |
![]() |
Hiện nay, hạn chế lớn nhất của thủy tinh Việt Nam là ít mẫu mã. |
![]() |
Phun cát tạo hoa văn cho thủy tinh. |
![]() |
Đây là một nghề đòi hỏi sự tập trung cao độ. |
![]() |
Phút nghỉ ngơi của một thợ thổi thủy tinh |
![]() |
Khó khăn nhất trong nghề này là thường xuyên phải làm trong môi trường có nhiệt độ cực cao. |
![]() |
Những người thợ đang cố níu giữ nghề truyền thống này đã phải đổ rất nhiều mồ hôi và công sức để biến những hạt cát vô tri thành một sản phẩm đẹp đến với tay người tiêu dùng. |