Nghe phạm nhân kể chuyện ăn Tết trong trại giam

Buồng giam có hạt dưa, bánh chưng

Những ngày này, không khí Tết đã tràn ngập trên khắp mọi miền đất nước, ai ai cũng tất bật chuẩn bị đón một năm mới với bao niềm hứng khởi. Tết cũng là dịp để những người con xa quê được đoàn tụ gia đình, quay quần bên mâm cơm đầm ấm.

Thế nhưng với các phạm nhân, những người đang phải trả giá cho lỗi lầm đã gây ra, ngày Tết mang lại cho họ nhiều cung bậc cảm xúc.

Để biết phạm nhân đón Tết ra sao, chúng tôi đến Trại giam Xuân Lộc (Z30A, Tổng cục VIII - Bộ Công an) vào những ngày Tết Nguyên đán Ất Mùi 2015 cận kề. Không khí tại các buồng giam ở Phân trại số 1 (K1), phân trại có 1030 phạm nhân, vào buổi sáng thật yên ắng. Lúc này hầu hết phạm nhân đã đi lao động, mỗi buồng giam chỉ cử một người ở lại dọn dẹp, vệ sinh.

Phạm nhân được xem truyền hình sau giờ lao động

Đi cùng quản giáo, chúng tôi gặp Phạm Văn Hiệp (34 tuổi, quê tỉnh Cà Mau, bị kết án 14 năm 10 tháng tù về tội “trộm cắp tài sản”) khi phạm nhân này đang lúi húi quét dọn. Hiệp kể mình thụ án đã gần 12 năm, đã qua nhiều trại khác trước khi chuyển về đây nhưng Hiệp vẫn chưa quên không khí Tết năm ngoái.

Hiệp cho hay, ngày Tết buồng giam nào cũng có hoa mai, hoa đào, mâm ngũ quả, giỏ quà, bánh chưng, trà, hạt dưa. Dù không có người thân bên cạnh, không được đi thăm bà con, bạn bè như khi còn ở nhà nhưng mọi người đều hiểu mỗi mùa xuân sang là dấu mốc báo hiệu ngày họ trở về càng gần.

Không khí Tết thêm phần náo nhiệt khi Ban giám thị tổ chức cho phạm nhân múa lân, múa rồng vào những ngày xuân. Phạm nhân ở các phân trại lại có dịp giao lưu văn nghệ “Mừng Đảng Mừng Xuân”. Ngoài ra, vào những khung giờ quy định mọi người còn được xem phim, nghe ca nhạc.

Hiệp bồi hồi khi kể về những tháng ngày thụ án ở quê nhà Cà Mau. Với bản tính ngỗ ngược, Hiệp liên tục vi phạm kỷ luật như đánh nhau, cho bạn tù vay tiền, gây rối… nên gần chục năm, chưa lần nào Hiệp được giảm án. Từ lúc được chuyển về Z30A, Hiệp được các quản giáo cảm hóa rồi dần nhận ra gia đình là mục tiêu để anh phải cải tạo cho tốt. Hiệp nói như khoe, tháng nào vợ con cũng lên đây thăm nuôi làm anh bớt tủi thân, vơi đi nỗi nhớ gia đình. 

Nỗi nhớ về gia đình

Không được may mắn có gia đình thăm nuôi thường xuyên như Hiệp, phạm nhân Nguyễn Thanh Hùng (35 tuổi, quê Bình Dương, bị kết án 22 năm 6 tháng tù giam về các tội cướp tài sản, trộm cắp tài sản, lừa đảo chiếm đoạt tài sản) đón Tết bằng ký ức về gia đình, khi còn bố mẹ. Hùng là một trong những phạm nhân cải tạo tốt tại phân trại K1 được tuyên dương.

Là anh lớn trong gia đình có hai anh em trai, Hùng sớm đua đòi theo chúng bạn ăn chơi. Đến lúc bố mẹ biết Hùng nghiện ma túy có khuyên nhủ đến mấy Hùng vẫn bỏ ngoài tai. Tiền công làm việc ở lò mổ không làm Hùng thỏa mãn bởi sự quến rũ của “cái chết trắng”. Túng quẫn, Hùng trộm cắp tài sản, lừa đảo rồi cướp giật.

Bị bắt năm 2001 trong một lần tham gia cướp giật tài sản, Hùng có phần lớn thời gian bị giam ở trại giam Bến Lớn (Bình Dương). Hai năm trước, Hùng được chuyển về Trại giam Xuân Lộc. Cứ vài tháng, em trai lại lên thăm. Hùng chia sẻ, ngày buồn nhất của đời mình là khi hay tin bố mẹ mất.

“Ở đây vui nhất là những ngày xuân, nhưng không bao giờ tôi quên được ngày Tết với gia đình khi còn bố mẹ. Giờ chỉ mong cải tạo thật tốt để sớm trở về làm lại cuộc đời. Dù muộn màng vẫn mong được bố mẹ tha thứ”, Hùng xúc động. 

“Khi về đây, vì biết án nặng nên anh này tỏ thái độ bất mãn, hay đánh nhau với phạm nhân khác, vi phạm kỷ luật không biết bao nhiêu lần. Nhưng từ 2 năm qua, phạm nhân này đã thay đổi hẳn, từ xếp loại kém đã phấn đấu lên trung bình”, thiếu tá Nguyễn Văn Hùng nói.

Thượng tá Phạm Văn Tính – Phó giám thị Trại giam Xuân Lộc, phụ trách quản lý Phân trại K1 chia sẻ, 115 cán bộ, quản giáo của phân trại làm hết khả năng để chăm lo cho phạm nhân đón Tết đầy đủ nhất có thể, ai cũng được đối xử như nhau. Khẩu phần ăn ngày Tết tăng gấp 5 lần ngày thường, trong đó có thịt lợn, thịt bò, cá tươi. Hiểu rõ những thiếu thốn về tinh thần của phạm nhân nên ban giám thị cố gắng mang không khí xuân đến từng buồng giam.