Nga thông qua dự luật tăng tuổi về hưu, giới chuyên gia nói gì?

Với 332 phiếu thuận và 83 phiếu chống Duma quốc gia Nga (Hạ viện) đã thông qua trong lần đọc thứ 3 và là lần cuối cùng luật hưu trí sửa đổi, theo đó chính thức tăng tuổi nghỉ hưu từ 60 lên 65 đối với nam giới và từ 55 lên 60 đối với nữ giới.

Duma Quốc gia Nga thông qua dự luật tăng tuổi về hưu

Luật mới được thông qua đã được điều chỉnh so với dự thảo ban đầu của Chính phủ, do chính Tổng thống Vladimir Putin đề xuất. Theo đó, tuổi về hưu cho nữ giới được quy định là 60 tuổi mà không phải là 63 theo dự thảo. Thâm niên để người lao động về hưu trước thời hạn cũng được giảm từ 45 xuống 42 năm đối với nam giới, 40 xuống 37 đối với nữ giới.

Lao động nữ là mẹ có đông con cũng được quyền về hưu trước tuổi tùy theo số con. Quy định chi trả lương hưu tích lũy được giữ nguyên, đến 60 tuổi cho nam giới và 55 cho nữ giới. Người lao động cũng có thể được chi trả lương hưu một lần. Luật mới cũng tăng trợ cấp thất nghiệp đối với người chưa đến tuổi về hưu, sa thải người lao động trước tuổi về hưu sẽ bị quy trách nhiệm.

Trước đó, ngày 15/6, Chính phủ LB Nga đã đệ trình lên Duma Quốc gia Nga một dự luật về việc nâng tuổi nghỉ hưu của người lao động, theo đó tuổi nghỉ hưu của người lao động sẽ được nâng lên ở mức 65 tuổi đối với nam và 63 tuổi đối với nữ (trước đó, tuổi nghỉ hưu của người lao động ở Nga được quy định là 60 đối với nam và 55 đối với nữ). Dự luật này sẽ được triển khai thành nhiều giai đoạn trong vòng 15 năm tới.

Dự luật “đề xuất đưa ra một giai đoạn chuyển tiếp dài vừa đủ. Theo đó độ tuổi nghỉ hưu sẽ được tăng dần từ năm 2019 cho tới khi đạt 65 tuổi đối với nam vào năm 2028 và 63 tuổi đối với nữ vào năm 2034.

Đến ngày 19/7, với 328 phiếu thuận và 104 phiếu chống, Duma quốc gia Nga đã thông qua kế hoạch trên trong phiên bỏ phiếu đầu tiên. Theo qui định, dự luật này sẽ có 2 tháng để thảo luận thêm trước khi được đưa ra bỏ phiếu lần nữa.

Tổng thống Nga Putin

Ngày 29/8, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã có bài phát biểu trên truyền hình (nửa tiếng) trước các công dân Nga, trong bài phát biểu, ông tuyên bố rằng mục tiêu chính của những thay đổi trong dự luật tăng tuổi nghỉ hưu – nhằm ổn định và bền vững của hệ thống lương hưu.

Theo ông, nếu có biểu hiện của sự do dự về vấn đề này có thể gây nguy hiểm cho sự ổn định của xã hội và sự an toàn của Liên bang Nga. Tổng thống nhấn mạnh rằng quyết định về luật hưu trí là khó khăn, nhưng cần thiết, ông kêu gọi người Nga hiểu được những sáng kiến, lợi ích về luật này.

Đồng thời, ông Putin đã đề xuất một số biện pháp có thể giúp làm mềm tối đa các quyết định khi thực hiện. Đặc biệt, theo ông, tuổi nghỉ hưu cho phụ nữ ở Liên bang Nga, nên là 60 tuổi thay vì 63 tuổi như chính phủ đề xuất, dành cho nam giới – 65 tuổi.

Trong số các đề xuất khác của Putin - bà mẹ của gia đình đông con sẽ được ưu tiên nghỉ hưu sớm, các điều khoản lương hưu cho người bản địa dân tộc ít người phía Bắc nên được bảo lưu, trợ cấp thất nghiệp cho những người trước tuổi nghỉ hưu được tăng lên…. Đề xuất thay đổi hệ thống lương hưu trong tương lai gần sẽ được chính thức hóa như là sửa đổi dự thảo luật và đệ trình lên Duma để xem xét.

Theo Thủ tướng Nga Dmitry Medvedev kế hoạch này sẽ cho phép chính phủ sử dụng nguồn tài chính dư ra để tăng lương hưu lên cao hơn so với tỷ lệ lạm phát.

Thủ tướng Nga Medvedev

Trong khi đó, Vladimir Tikhomirov, nhà kinh tế thuộc Hãng dịch vụ tài chính BCS (Nga), việc tăng tuổi nghỉ hưu ở Nga là không tránh khỏi, vì phương án thay thế duy nhất giúp cân bằng quỹ hưu là tăng thuế, mà cách này thì "chẳng mấy ai thích". Ngoài ra, hệ thống hưu trí hiện hành của Nga tính lương hưu dựa trên tỉ lệ nộp vào của người lao động và số tiền chi ra cho người về hưu. Bộ Phát triển kinh tế Nga dự báo trong thập niên 2030, tỉ lệ người về hưu và người lao động Nga sẽ bằng nhau, mặc dù mới năm 2015 số người về hưu chỉ bằng 25%. Vì lý do trên, cộng với yếu tố tuổi thọ tăng, người lao động Nga sẽ phải tăng thời gian làm việc, đổi lại họ sẽ nhận được mức lương hưu cao hơn.

Còn Phó Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu lao động thuộc Trường Đại học Kinh tế cao cấp Rostislav Kapelyushnikiv cho rằng, những người đến độ tuổi về hưu tiếp tục làm việc tích cực như trước đây đơn giản là bởi dân số trong độ tuổi lao động đã giảm nhiều và bắt đầu ảnh hưởng tới thị trường lao động. Hệ thống lương hưu hiện nay của Nga đang là gánh nặng lớn cho ngân sách liên bang. Vì lý do trên, cộng với yếu tố tuổi thọ tăng, người lao động Nga sẽ phải tăng thời gian làm việc, đổi lại họ sẽ nhận được mức lương hưu cao hơn.

Nhà phân tích chính trị độc lập Maria Lipman - cho rằng tuổi thọ trung bình của người Nga đã tăng, trong khi số lượng người trẻ tuổi bắt đầu tham gia lực lượng lao động lại rất nhỏ. Việc đóng góp vào quỹ lương hưu sẽ trở thành gánh nặng lớn dần đối với những người đang làm việc. Hệ thống hưu trí cần phải điều chỉnh khi kinh tế đất nước có nhiều chuyển biến. Việc tăng tuổi nghỉ hưu là cần thiết sau nhiều trì hoãn. Tăng tuổi nghỉ hưu đã trở thành một thành phần cốt yếu trong kế hoạch của Điện Kremlin nhằm giải quyết tình trạng kinh tế đang “căng như dây đàn” sau nhiều năm chịu sự trừng phạt của Mỹ và châu Âu, cũng như ảnh hưởng của tình trạng giá dầu giảm.

Trí Đức (Lược dịch)