"Nay cướp 1 cái bánh mì không vấn đề gì nhưng sau này lại cướp cái khác..."

Ngày 21/9, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến về báo cáo công tác năm 2016 của Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao, các báo cáo của Chính phủ về công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật, về công tác thi hành án và công tác phòng, chống tham nhũng.

Dự và phát biểu ý kiến tại phiên làm việc này, Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm cảm ơn các đồng chí Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã có ý kiến nhận xét, đánh giá về báo cáo về công tác phòng chống tội phạm, vi phạm pháp luật của Chính phủ do Bộ Công an được uỷ quyền trình bày. Ông cho biết, Bộ Công an tiếp thu được rất nhiều ý kiến hay để hoàn chỉnh báo cáo.

Bộ trưởng Công an Tô Lâm cũng đã làm rõ thêm 3 vấn đề lớn được nhiều ý kiến thảo luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội đặt ra.

Theo đó, trước ý kiến băn khoăn về việc vi phạm pháp luật hiện nay rất phổ biến, Bộ trưởng Công an cho biết, nhận định này rất đúng, chính xác và phải có cái nhìn đúng để có hướng xử lý.

Theo Bộ trưởng Bộ Công an, diễn biến tội phạm hiện rất phức tạp, nguy hiểm, không cần lấy ví dụ nhiều, chỉ cần nói trong lĩnh vực giao thông. “Hiện nay việc vi phạm giao thông rất tràn lan, phổ biến, trở thành bình thường, đây là điều ai cũng có thể nhìn thấy. Trước đây đèn đỏ cấm, bây giờ đèn đỏ đi mà nhiều chỗ, nhiều người còn hoan nghênh” - Bộ trưởng Tô Lâm nói.

Dẫn chứng thêm cho việc vi phạm giao thông đang rất tràn lan, Bộ trưởng Bộ Công an cho biết, theo báo cáo của CSGT, 6 tháng đầu năm đã xử lý hơn 2 triệu người vi phạm, số tiền phạt thu được gần 2.000 tỷ đồng.

“Thực ra lực lượng công an không hề muốn xử lý nhưng thực tế số xử lý không ăn thua gì so với hiện thực. Những hình ảnh ngày xưa đi đến đúng vạch dừng lại bây giờ hiếm, nhân dân vượt, cán bộ vượt, ai cũng tranh nhau đi… ”, Bộ trưởng Bộ Công an cho biết.

Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm phát biểu trước Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Đề cập đến diễn biến tình hình tội phạm, Bộ trưởng Công an cũng nhấn mạnh là còn phức tạp. Đáng lưu ý, theo thống kê cho thấy tội phạm ngày càng trẻ hoá, đối tượng từ 18-30 tuổi chiếm đến 78%, trong đó chủ yếu là thanh thiếu niên. 

“Việc tụ tập thanh thiếu niên thành những băng nhóm rất dễ, có thể lên mạng tụ tập, mang theo cả gươm dao, súng đạn tự chế. Có nhiều vùng thôn quê yên ả nhưng có thể hình thành băng nhóm tội phạm lên đến trăm người”, Bộ trưởng Tô Lâm cho biết.

Lý giải nguyên nhân trên, lãnh đạo Bộ Công an cho biết, phần lớn là do hoàn cảnh gia đình rất khó khăn, bố mẹ ly hôn, bạo lực gia đình, trong nhà có người thiếu gương mẫu, không có công ăn việc làm, không học hành… Bên cạnh đó là tác động của văn hoá, tệ nạn xã hội, internet, bạo lực.

Đề cập đến diễn biến tội phạm doanh nghiệp, Bộ trưởng Tô Lâm cho biết, có ý kiến nói công an hình sự hoá quan hệ kinh tế nhưng nhìn lại thực tế cho thấy mức độ đáng báo động.

Theo ông, loại tội phạm hình sự “cộm cán”, “có số có mũ” lại nắm điều hành doanh nghiệp trên một số lĩnh vực như khai thác mỏ, san lấp mặt bằng, khai thác vận chuyển cát, đá sỏi,... Có doanh nghiệp lập ra nhưng dưới trướng tụ tập đàn em đi đe dọa, giành giật thị trường, bắn giết nhau.

Hay trong lúc đời sống khó khăn thì đang phát triển “tín dụng đen” cho vay nặng lãi nhưng rồi cho “tay chân” đi đòi nợ cướp đất, cướp nhà. Các tội liên quan gian lận thương mại, trốn thuế... chính là các doanh nghiệp vi phạm.

Trong bài phát biểu dài hơn 18 phút của mình trước Ủy ban Thường vụ Quốc hội, sau khi nêu ra các vấn đề trên, người đứng đầu ngành Công an cho biết, qua rà soát công tác xây dựng pháp luật, có 1 số điều luật rất băn khoăn.

“Nếu đúng, về phong tục tập quán xã hội không chấp nhận hành vi cướp, dù là cướp cái gì, vì hành vi này gây mất an toàn cho xã hội. Hôm nọ báo chí cho rằng, đối tượng cướp bánh mì bị xử tù là nặng. Hôm nay cướp 1 cái bánh mì không vấn đề gì nhưng sau này lại cướp cái khác, đây là hành vi nguy hiểm nếu chúng ta không nghiêm minh”, Bộ trưởng Tô Lâm nói.

Theo lãnh đạo Bộ Công an, nếu quy định ăn cắp từ 2 triệu đồng trở lên mới xử lý thì khó. Vì dù tài sản chưa đến 2 triệu đồng nhưng bị mất cắp thì người dân không chấp nhận được.

Bộ trưởng Tô Lâm diễn giải, nhiều vùng quê bị trộm con gà, con chó, người dân không chấp nhận, nếu chúng ta không giải quyết kịp thì xảy ra tình trạng cả làng đánh chết kẻ trộm chó, và sẽ nảy sinh tình trạng chỉ trộm tài sản có giá trị 1,8 -1,9 triệu đồng. Lúc bắt lên giám định giá trị rồi thả ra thì dân lại nói công an bảo kê. Rồi việc giám định số tiền cũng gặp khó khăn, mất thời gian…

“Hay những quy định về hàm lượng ma tuý. Dư luận đang quan tâm ma tuý tem giấy chỉ có 1g thôi thì có xử lý không? Về nguyên tắc, sử dụng, tiêu thụ, buôn bán ma tuý là không thể chấp nhận được. Nếu quy định yếu tố hàm lượng thì các đối tượng ma tuý sẽ trà trộn, lợi dụng để lách luật. Chẳng hạn trong 1 bánh heroin chúng không đóng đủ gram mà sẽ trà trộn chất khác vào…”, Bộ trưởng Tô Lâm phân tích thêm.