Mức hỗ trợ thấp, dân liều mình trụ lại "xóm bỏ hoang"

Người dân gọi đây là xóm sống bên miệng hà bá ở xã đảo Tam Hải (huyện Núi Thành, Quảng Nam) vì luôn phải sống trong nỗi nơm nớp lo sợ do nước biển ăn sâu vào đất liền.

Nước biển ăn sâu vào đất liền khiến nơi đây luôn lụt lội

Bỏ hoang nhà cửa

Nằm hoàn toàn cách biệt với đất liền, để đến được Tam Hải, chúng tôi phải đi qua phà mất tầm 20 phút. Qua trò chuyện, người dân cho biết về việc có nhiều bà con thôn Bình Trung đã dời đi, để lại những ngôi nhà trống hoắc khiến nơi đây trở nên hoang vu. Câu chuyện về xóm những ngôi nhà bỏ hoang đã thôi thúc chúng tôi đến tận nơi để tìm hiểu.

Từ bến phà, chúng tôi ngược đường tìm lên thôn Bình Trung, hỏi xóm những ngôi nhà bỏ hoang. Chạy suốt tuyến đường khoảng 3km, chúng tôi lội qua đoạn đường lầy nước ngập lụt hỏi thăm. Chị Ánh, người dân trong thôn cho biết: “Những ngôi nhà đó ở Cửa Lở, bỏ hoang cũng hơn 6 năm rồi. Đa số chuyển xuống khu dưới, hoặc chuyển lên đất liền sống. Khu vực đó ít người vào vì hoang vu lắm!”

Theo sự chỉ dẫn của chị Ánh, chúng tôi tiến về Cửa Lở. Xung quanh đầy cỏ dại um tùm không có lối đi, chúng tôi men theo rừng thông để tìm đường. Đi bộ khoảng 10 phút, sau những lùm cây dại chúng tôi đã tìm thấy những ngôi nhà bỏ hoang. Theo quan sát có đến khoảng 10 ngôi nhà bỏ không ai ở. Tất cả đều bị cỏ dại mọc xung quanh che hết lối đi. Đa số không bị đập bỏ, chỉ dỡ ngói hoặc vật dụng, để nguyên các bức tường. Những ngôi nhà bỏ hoang san sát, cách nhau khoảng chừng 50m. Đã có một số ngôi nhà ở gần bờ biển đã bị sập đổ, ngã xuống nước sâu. Những ngôi nhà bị bỏ hoang thế này cách tuyến đường bê tông thôn khoảng 200m.

Những ngôi nhà bị sụp đổ do nước biển ăn sâu vào

Nơm nớp lo sợ sống bên miệng hà bá…15 mét

Tìm đến nhà cụ Huỳnh Thị Hợi (80 tuổi) gần đó để tìm hiểu, chúng tôi được Cụ cho biết, những ngôi nhà bị bỏ hoang đó lúc trước có người ở, sinh sống, hàng xóm có nhau vui lắm. Khoảng năm 2009, mọi người đã chuyển đi nơi khác sống rồi không bao giờ về lại nữa. Nơi đó giờ chỉ có cỏ dại mọc um tùm, nhà cửa sụp đổ. “Cũng tại nhiều nhà sống gần bờ biển quá, những năm trước nước ăn sâu vào, bão lũ tràn lên khắp nhà nguy hiểm tính mạng nên mọi người mới chuyển đi để lại nhà hoang!” – Bà Hợi nói.

Tìm gặp chị Ánh, chúng tôi được nghe tận tình câu chuyện. Cách đây khoảng 10 năm, từ những ngôi nhà bị bỏ hoang đến bờ biển rất xa, khoảng hơn 100m. Rồi theo thời gian những cơn bão tràn về, năm nào sóng cũng dâng cao tràn cuốn đất đai xuống biển. Đến năm 2009, nước biển chỉ còn cách nhà dân khoảng chưa tới 15m. Người dân kiến nghị lên xã nên có chủ trương di dời những hộ sống cận kề, nguy hiểm bên bờ biển. Được sự hỗ trợ, lại lo lắng cho cuộc sống hằng ngày nên chỉ trong thời gian không lâu đã có tới 12 hộ xin chuyển đi nơi khác sống.

Chị Ánh nói: “Các ngôi nhà lần lượt bỏ hoang, sụp đổ, cây dại mọc um tùm che lấp vì nguyên nhân đó. Cả một xóm có mười mấy ngôi nhà bỏ hoang vu thế!”

Ngôi nhà bà Nguyễn Thị Khương còn cách bờ biển khoảng 15m

Bà Nguyễn Thị Khương (78 tuổi) là hộ dân có nhà cách bờ biển khoảng 15m nên lúc nào cũng nơm nớp lo sợ cho tính mạng của mình. “Nhà tôi ở bao năm qua cách bờ biển rất xa, giờ chỉ còn cách bờ mấy bước chân. Nguyện vọng của tôi cũng muốn chuyển đi chứ mùa mưa bão tới rồi, không biết bị cuốn xuống biển lúc nào. Chính quyền xã cũng đã tổ chức họp bàn đăng kí cho chuyển đi nhưng chỉ được hỗ trợ 20 triệu đồng, ít quá không đủ xây nhà. Vả lại cũng do không có đất tái định cư, thân già này ráng ở lại chứ biết sao?”

Theo tìm hiểu của chúng tôi, không chỉ hộ bà Nguyễn Thị Khương, còn 8 hộ dân khác của tổ 10 - thôn Bình Trung đang nằm trong diện phải di dời đi vì nguy cơ sạt lở. Đa số đều bày tỏ do mức hỗ trợ chuyển đi quá thấp, đất bố trí để ở lại không có, vì quen cuộc sống mưu sinh bằng nghề đi biển nên nếu có chuyển đi cũng không biết sống bằng nghề gì.

Trao đổi với chúng tôi, ông Huỳnh Tấn Hùng – Trưởng ban nông nghiệp và địa chính xã Tam Hải cho biết, từ năm 2006 do nước biển xâm thực nên xã đã có chính sách di dời đi. Đến năm 2012, có 12 hộ ở thôn Bình Trung được hỗ trợ đến nơi ở mới.

“Hiện tại, ở thôn Bình Trung có 9 hộ dân sống nguy hiểm bên bờ biển do sạt lở đất. Mỗi năm nước biển ăn sâu vào 10 đến 15 mét. Chính quyền xã đã tổ chức họp bàn thông báo cho người dân, hộ nào đăng kí chuyển đi sẽ được hỗ trợ 20 triệu đồng theo Quyết định 1776 của Thủ tướng chính phủ về việc phê duyệt chương trình bố trí dân cư các vùng thiên tai. Đa số đều cho rằng mức hỗ trợ quá thấp, quỹ đất của địa phương bố trí để xây nhà ở cũng không có nên ở lại. Địa phương cũng quá khó khăn, đã bày tỏ nguyện vọng người dân đến cấp trên quan tâm giải quyết, hỗ trợ.” – Ông Hùng nói.

Đã bước vào mùa mưa bão, người dân nơm nớp lo sợ sống bên miệng hà bá và cầu mong chính quyền sớm có sự quan tâm.