Mưa lớn có thể gây động đất mạnh

Những ý tưởng môi trường “độc nhất vô nhị”

Người dân trong một ngôi làng phía nam Đài Loan bắc cầu qua vùng ngập lũ do tác động của cơn bão Morakot vào năm 2009 (Nguồn: National Geographic)

Nhà khoa học Shimon Wdowinski tại Đại học Miami, Florida (Mỹ), đã lần đầu tiên phát hiện mối liên kết giữa các cơn bão và động đất vào năm 2010.

Ông nhận thấy, sau 18 tháng hứng chịu các cơn bão xoáy và bão nhiệt đới, Haiti đã trải qua trận động đất mạnh 7 độ richter vào đầu năm 2010. Và một trận động đất với cường độ 6,4 độ richter, đã làm rung chuyển Đài Loan vào năm 2009, xảy ra chỉ sau 7 tháng đất nước này hứng chịu cơn bão Morakot, với lượng mưa rơi gây ngập lên tới 2,9m trong vòng 5 ngày.

Để kiểm chứng mối liên kết giữa lượng mưa - động đất, giáo sư Wdowinski đã tiến hành nghiên cứu dữ liệu về các trận động đất và kiểu thời tiết trong vòng 50 năm qua tại Đài Loan - nơi thường xuyên phải hứng chịu những trận động đất và mưa bão cường độ mạnh.

Ông phát hiện trận động đất mạnh 7,6 độ richter tấn công Đài Loan, chỉ sau 3 năm cơn bão Herb đổ lượng mưa cao tới 2m tại quốc gia này.

Tuy nhiên, khối lượng mưa không thể gây ra động đất, mà chính tác động của nó gây sạt lở, và các cơn bão kế tiếp mới ảnh hưởng trực tiếp tới cấu trúc địa chất. “Cơn bão là yếu tố quyết định thời điểm xảy ra trận động đất. Và nguyên nhân chính gây động đất là quá trình xói mòn dần dần trong kiến tạo địa tầng”, ông Wdowinski cho biết.

Ngoài ra, tác nhân dẫn tới các trận động đất tại khu vực châu Á còn xuất phát từ những cơn gió mùa thổi trong mùa hè từ dãy núi Himalaya, đổ một lượng mưa lớn xuống phía sườn núi khu vực Ấn Độ. Dãy Himalaya được kiến tạo từ chuyển động của mảng Ấn Độ, đổ về phía bắc lục địa Á – Âu, tạo thành một vùng đới đứt gãy ngay trên dãy núi.

Tiến sĩ Thomas Ader tại Viện Công nghệ California, Pasadena nhận định rằng khi gió mùa thổi, một lượng nước lớn đổ xuống vùng đồng bằng Ấn Độ. Dưới áp lực của lượng nước khổng lồ, mảng Ấn Độ sẽ dần bị đứt gãy, kéo theo chuyển động của mép mảng kiến tạo.

Trong mùa mưa tại châu Á, nguy cơ xảy ra những trận động đất sẽ giảm di. Nhưng khi mùa đông tới, vùng đồng bằng trở nên khô cằn, khiến nguy cơ xảy ra động đất tăng cao.

Minh Thu