Luật sư: Trịnh Xuân Thanh chỉ là “tội phạm ẩn”!?
Sáng 16/1, luật sư Lê Văn Thiệp đã có những tranh luận đối đáp với Viện Kiểm sát (VKS) về quan điểm luận tội đối với bi cáo Trịnh Xuân Thanh - cựu Chủ tịch HĐQT của Tổng Công ty cổ phần Xây lắp Dầu khí (PVC). Trịnh Xuân Thanh bị VKS đề nghị mức án từ 12-13 năm tù về hành vi Cố ý làm trái, Chung thân về hành vi Tham ô tài sản.
![]() |
Theo luật sư Thiệp, do PVC là Tổng thầu của dự án Nhà máy nhiệt điện Thái Bình 2 nên PVC không phải là bên soạn thảo Hợp đồng tổng thầu EPC ký ngày 28/2/2011, các điều khoản đều do Chủ đầu tư là PVPower lập, và đó là đề nghị giao kết hợp đồng với PVC.
PVC đã từng tham gia liên danh nhà thầu EPC đối với nhiều dự án có quy mô tương tự nên khi được chỉ định thầu đã chấp nhận đề nghị giao kết hợp đồng mà PVPower (sau này là PVN thay thế) đề nghị.
Các thành viên HĐQT PVC không cố ý làm trái các quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế mà lỗi chủ yếu thuộc về chủ đầu tư, họ thực hiện nghĩa vụ theo hợp đồng bằng nguồn vốn từ DNNN do Nhà nước là chủ sở hữu.
Từ những lý do khách quan trên, luật sư Lê Văn Thiệp cho rằng có thể thấy về mặt chủ quan, bị cáo Trịnh Xuân Thanh không có lỗi khi thực hiện trách nhiệm của người đứng đầu. Như vậy, việc cáo trạng quy kết bị cáo Trịnh Xuân Thanh cố ý làm trái là nhận định chưa khách quan, không đúng với thực tế của vụ án bởi lẽ PVC phải thực hiện Nghị quyết của Đại hội đồng cổ đông công ty và nhiệm vụ mà PVN giao.
Theo yêu cầu của Cơ quan An ninh điều tra, các Giám định viên đã kết luận thiệt hại tổng số tiền là 119 tỷ đồng (làm tròn) trên cơ sở tính toán lãi suất của số tiền mà PVN đã tạm ứng cho PVC. Luật sư Thiệp cho rằng căn cứ tính không đúng về giá trị tài sản gốc, đó là chưa trừ số thuế giá trị gia tăng 10%. Thứ hai, việc tính lãi suất theo lãi suất tiền gửi tiết kiệm là không có căn cứ, trái pháp luật bởi vì:
Ngày 13/9/2004, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) ban hành Quyết định số 1160/2004/ QĐ-NHNN của Thống đốc NHNN về việc ban hành quy chế về tiền gửi tiết kiệm, tại khoản 1, Điều 3 về đối tượng gửi tiền gửi tiết kiệm. Cụ thể: Đối tượng gửi tiền gửi tiết kiệm bằng đồng Việt Nam là các cá nhân Việt Nam và cá nhân nước ngoài đang sinh sống và hoạt động hợp pháp tại Việt Nam.
Với quy định của NHNN thì không có bất kỳ loại hình doanh nghiệp (DN) nào, dù là pháp nhân trách nhiệm hữu hạn hay trách nhiệm vô hạn là chủ thể tham gia gửi tiền tiết kiệm để nhận lãi suất có kỳ hạn hay không có kỳ hạn.
Theo quy định của pháp luật về kế toán thì tiền mặt của doanh nghiệp được hạch toán theo Tài khoản 112, Tài khoản tiền gửi. Theo quy định của pháp luật, tài khoản tiền mặt được mở tại Ngân hàng không phát sinh lãi suất.
“Như vậy, việc quy chiếu, sử dụng lãi suất Ngân hàng có kỳ hạn để xác định thiệt hại theo bản kết luận giám định là không có cơ sở pháp lý. Mặt khác, theo cáo trạng và các chứng cứ có trong hồ sơ vụ án thì lãi suất huy động vốn sử dụng cho dự án Nhiệt điện Thái Bình 2 là 5,5%/năm, vậy tại sao lại tính lãi suất cao hơn con số này?”, luật sư Thiệp phân tích và phản biện.
Theo báo cáo của PVPower và sau này là PVC thì thiết kế hiệu chỉnh do thay đổi công nghệ, thiết kế kỹ thuật chi tiết có thể hoàn thành trong thời gian khoảng từ 2-3 tháng... tức là kỳ hạn không xác định. Do đó, luật sư Lê Văn Thiệp cho rằng việc áp dụng lãi suất 0,2% theo lãi suất không kỳ hạn mới phù hợp với tính chất của vụ việc.
Đối với tội “Tham ô tài sản” của bị cáo Trịnh Xuân Thanh, luật sư Thiệp đưa ra quan điểm đối đáp cho thân chủ của mình khi cho rằng các bị cáo Lương Văn Hòa (cựu Giám đốc Ban điều hành Dự án Dự án Vũng Áng – Quảng Trạch), Bùi Mạnh Hiển (nguyên Chánh Văn phòng PVC), cùng các đồng phạm khác đều là cán bộ nhân viên của Ban quản lý dự án Vũng Áng đã thực hiện hành vi lập khống hồ sơ, chứng từ để rút tiền của PVC dưới sự chỉ đạo của bị cáo Nguyễn Anh Minh - nguyên Phó Tổng Giám đốc PVC, là hành vi độc lập, Trịnh Xuân Thanh không biết, không bàn bạc, không chỉ đạo hành vi chiếm đoạt tài sản xảy ra tại Ban quản lý dự án Vũng Áng (?).
Luật sư Lê Văn Thiệp trích lời khai của Nguyễn Anh Minh (bút lục 002096): “Khoảng gần trưa ngày 6/1/2012 (13 âm lịch) tôi có lên văn phòng Tổng Công ty tại tầng 26 (tòa nhà CEO Phạm Hùng, Hà Nội), tại đây tôi gặp anh Thanh, anh Thuận (Vũ Đức Thuận, nguyên Tổng Giám đốc PVC). Anh Thanh hỏi: Ban điều hành có tiền không? Tôi nói Ban điều hành không có tiền. Anh Thanh nói tiếp: Ban điều hành to như vậy, dự án lớn như vậy mà không có tiền à? Tôi nói để tôi hỏi Hòa xem thế nào. Tôi có gọi điện cho Hòa và nói: anh đang ngồi với anh Thanh, anh Thuận, các anh hỏi Ban điều hành có tiền không để các anh đi chúc Tết? Thì Hòa trả lời: Ban điều hành không có tiền, nhưng sẽ có cách.... Sau đó tôi tắt điện thoại thì anh Thanh mới nói vọng vào: Thế thì cho anh em triển khai đi, cũng sắp đến Tết rồi”.
Như vậy, lời khai của bị cáo Lương Văn Hòa với cơ quan điều tra rằng có nghe tiếng nói của anh Thanh vọng vào điện thoại khi đàm thoại với bị cáo Minh rằng: "Minh nó chỉ đạo thế nào thì làm như thế" là có mâu thuẫn. Trước khi về bị cáo Minh còn nói “Hòa nó bảo lo được anh ạ”.
Một vấn đề nữa là tại bút lục số 002187, 002188, bị cáo Hòa lại khai: “Minh nói anh Thanh chỉ đạo lo 4 đồng tiêu Tết, sau đó có tiếng của Hiển nói vọng vào “Lo cho văn phòng 1 đồng nữa”.... như vậy có sự mâu thuẫn trong lời khai của Hòa và Minh bởi bị cáo Minh khai khi lên tầng 26 thì gặp bị cáo Thuận ngồi sẵn ở phòng bị cáo Thanh, ngoài ra không có ai khác...
Về số tiền 4 tỷ đồng cáo buộc Trịnh Xuân Thanh tham ô tài sản, dòng tiền bị tắc ở nhiều chỗ, nếu nhân chứng Kế khai 2 cái túi và chúng ta suy luận đó là tiền. “Trong trường hợp này chỉ có niềm tin thôi chưa đủ để chứng minh có tội. Cái này trong khoa học pháp luật gọi là "tội phạm ẩn", mà "tội phạm ẩn" ở Việt Nam thì có đến 90%” - luật sư Thiệp đối đáp với VKS.