Kiên Giang: Đầu tư phát triển nuôi biển theo hướng an toàn, bền vững

Kiên Giang có chiều dài bờ biển phần đất liền trên 200km, hơn 140 hòn đảo lớn nhỏ. Vùng biển Kiên Giang nằm trọn trong vịnh Thái Lan, có diện tích khoảng 63.290km2. Thời tiết và thủy văn tương đối thuận lợi, ít bão, sóng gió vừa phải, môi trường nước biển cơ bản ổn định quanh năm. Đây chính là những tiềm năng, lợi thế để tỉnh có thể phát triển ngành nuôi trồng thủy sản đa dạng loại hình nuôi, đối tượng nuôi, trong đó nghề nuôi biển được tỉnh đặc biệt quan tâm đầu tư phát triển thời gian qua.

Giai đoạn 2017-2021, các hộ dân nuôi biển trên địa bàn tỉnh chủ yếu theo hình thức lồng bè, tập trung quanh các đảo thuộc huyện Kiên Hải, TP. Phú Quốc, một số xã đảo thuộc huyện Kiên Lương và TP. Hà Tiên. Năm 2021, diện tích nuôi biển trên địa bàn tỉnh khoảng 21.000ha, sản lượng gần 69.300 tấn, chiếm 7,5% diện tích nuôi trồng thủy sản, chiếm 24,3% tổng sản lượng nuôi trồng thủy sản. Tính riêng nuôi cá lồng bè trên biển là 3.612 lồng, sản lượng 3.900 tấn; nuôi nhuyễn thể 2 mảnh vỏ như sò huyết, vẹm xanh, hến biển… diện tích hơn 20.200ha, sản lượng 66.179 tấn. Nuôi trai cấy ngọc nhân tạo tập trung ở TP. Phú Quốc với diện tích hơn 200ha, sản lượng thu hoạch từ vài chục ngàn đến vài trăm ngàn viên ngọc thành phẩm/năm. Nghề nuôi ngọc trai nhân tạo đã góp phần tạo nên nét đặc trưng riêng thu hút khách du lịch đến đảo ngọc Phú Quốc và Kiên Giang nói chung.

Hiện một số doanh nghiệp có năng lực về nuôi biển đã đầu tư tại Kiên Giang, bước đầu mang lại kết quả. Công ty Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên Thương mại Dịch vụ Xuất nhập khẩu Trấn Phú đang triển khai nuôi cá biển (cá chim trắng, cá hồng mỹ) bằng lồng tròn theo công nghệ Na Uy tại TP. Phú Quốc, với quy mô 4 lồng nuôi, năng suất trung bình 25 tấn/lồng. Bên cạnh đó, 2 doanh nghiệp hàng đầu về nuôi biển là Tập đoàn Mavin và Công ty Autralis Việt Nam đã đến khảo sát chọn quần đảo Nam Du là vùng nuôi biển tập trung.

Những năm gần đây, nghề nuôi biển trên địa bàn tỉnh ngày càng phát triển, tạo ra nguồn thu nhập khá cho người dân. Song nghề nuôi biển của tỉnh vẫn chưa phát triển tương xứng với tiềm năng, vẫn còn tồn tại nhiều khó khăn, thách thức. Cơ sở hạ tầng phục vụ nuôi biển chưa được đầu tư đúng mức. Lồng bè nuôi hầu hết theo kiểu truyền thống, kết cấu thô sơ, chủ yếu bằng cây gỗ, khả năng chịu sóng kém, tiềm ẩn nhiều rủi ro nếu gặp bão, áp thấp nhiệt đới. Trên địa bàn tỉnh chưa có cơ sở sản xuất cá giống chất lượng. Nguồn con giống phục vụ nghề nuôi cá biển nhập từ nơi khác về nên không đảm bảo số lượng, khó kiểm soát về chất lượng.

Do nuôi gần bờ nên các lồng bè cá chịu ảnh hưởng rất nhiều từ nguồn chất thải khác, dịch bệnh khó kiểm soát. Nghề nuôi biển còn thiếu cơ chế, chính sách để thu hút, khuyến khích doanh nghiệp và người dân mạnh dạn đầu tư, ứng dụng công nghệ cao nuôi xa bờ cho sản lượng hàng hóa lớn. Tỉnh còn thiếu các nhà máy chế biến thức ăn công nghiệp, chế biến xuất khẩu cá thương phẩm, các trại sản xuất con giống tại chỗ quy mô để phục vụ nghề nuôi biển phát triển.

Đề án phát triển nuôi biển theo hướng bền vững trên địa bàn tỉnh đến năm 2030 đề ra mục tiêu đến năm 2025 số lượng lồng nuôi biển của tỉnh đạt 7.500 lồng, sản lượng 113.530 tấn. Theo ông Quảng Trọng Thao - Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, để đạt mục tiêu này, tỉnh cần có giải pháp để tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc hiện nay của nghề nuôi biển. Trước mắt, tỉnh đẩy mạnh kêu gọi đầu tư nuôi biển công nghệ cao, nuôi xa bờ, xây dựng cơ chế ưu đãi đặc biệt đối với những doanh nghiệp có tiềm lực tiên phong đến đầu tư nuôi biển tại Kiên Giang.

Đối với nuôi cá lồng bè trên biển, tỉnh khuyến khích người dân, doanh nghiệp đầu tư quy mô, ứng dụng công nghệ nuôi mới, thiết kế lồng bè có sức chống chịu tốt, nuôi xa bờ nhằm tận dụng tiềm năng mặt nước biển khơi chưa được khai thác, không bị ảnh hưởng của ô nhiễm môi trường gần bờ. 

NH