Hoạt động xuất bản cần cơ chế "mở"

Tại Hội nghị giao ban xuất bản 6 tháng đầu năm do Ban Tuyên giáo TƯ và Bộ TT&TT tổ chức ngày 2/8 tại TP. Đà Nẵng, đại diện các NXB đã đề nghị nên có cơ chế “mở” để các NXB có thể mở rộng phạm vi đề tài, không gò bó trong lĩnh vực hoạt động chuyên ngành.

Thứ trưởng Bộ TT&TT Đỗ Quý Doãn trao đổi với các đại biểu về Cuốn sách “Kỷ yếu Hoàng Sa” của NXB TT&TT.

Vẫn còn những sai phạm

6 tháng đầu năm 2012, các nhà xuất bản (NXB) đã xuất bản được 11.143 cuốn sách với 162,713 triệu bản, tăng 18% về cuốn và 3% về bản; tổng số văn hóa phẩm xuất bản là 533 loại với 5,322 triệu bản, tăng 463% về bản so với cùng kỳ năm 2011.

Ông Chu Hòa, Cục trưởng Cục Xuất bản (Bộ TT&TT) cho biết, 6 tháng đầu năm 2012, số lượng xuất bản phẩm chỉ đạt 17,1% so với xác nhận đăng ký kế hoạch xuất bản. Một số NXB đăng ký kế hoạch xuất bản nhiều, nhưng thực hiện thấp như Thanh niên (1%), Đại học Công nghiệp TP.HCM (2%), Tài chính (2,4%), Nông nghiệp (2,5%)… Một số NXB đăng ký kế hoạch xuất bản không phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của mình mặc dù đã được cơ quan quản lý nhắc nhở. Đặc biệt, vẫn còn những sai phạm của NXB trong việc thực hiện các qui định pháp luật về xuất bản như: NXB không ghi đầy đủ thông tin trong Giấy đăng ký kế hoạch xuất bản, đổi tên tác giả, tên đề tài, thực hiện không nghiêm túc việc thẩm định nội dung đề tài theo yêu cầu trước khi xuất bản, tình trạng nộp lưu chiểu chậm, chưa nộp lưu chiểu đã phát hành vẫn chưa được khắc phục…

Về nội dung, trong 6 tháng đầu năm 2012, số lượng sách vi phạm nội dung, bị xử lý là 49 cuốn, tăng hơn 2 lần so với cùng kỳ, chủ yếu tập trung vào những nội dung viết về biển đảo có minh họa bản đồ Việt Nam nhưng không có quần đảo Trường Sa, Hoàng Sa, nội dung về vấn đề lịch sử nhưng không được biên tập, thẩm định kỹ đã dẫn đến sai sót số liệu, sự kiện và nhân vật lịch sử. Những lỗi sai phạm trên thường xảy ra ở loại sách liên kết.

Ông Hòa cũng thẳng thắn chỉ ra những hạn chế của công tác quản lý nhà nước về lĩnh vực xuất bản như: việc xây dựng văn bản quy phạm pháp luật, các chế độ chính sách đặc thù cho hoạt động xuất bản còn thiếu và chưa đồng bộ, một số qui định không phù hợp thực tiễn, gây khó khăn cho các đơn vị trong quá trình triển khai thực hiện...

Cần có cơ chế "mở"

Chia sẻ những giải pháp để đạt doanh thu cao (tăng trưởng 11% so với cùng kỳ) trong bối cảnh nền kinh tế xã hội khó khăn, gây ảnh hưởng không nhỏ tới hoạt động xuất bản, ông Nguyễn Minh Nhựt, Giám đốc NXB Trẻ cho rằng, nhờ khai thác lợi thế là có Hội sách tại TP.HCM vào tháng 3 vừa qua, NXB Trẻ đã gia tăng số lượng xuất bản phẩm với việc xuất bản 806 cuốn sách phục vụ cho hội sách nên đã đạt doanh thu khả quan.

Ông Chu Hảo, Tổng biên tập NXB Tri Thức đề nghị Cục Xuất bản (Bộ TT&TT) nên có cơ chế “mở” để các NXB có thể mở rộng phạm vi đề tài, không gò bó trong lĩnh vực hoạt động chuyên ngành. Đối với những cuốn sách mà cơ quan quản lý phát hiện có sai phạm, thì cho phép NXB có cơ hội được giải trình trước khi cơ quan có thẩm quyền ra quyết định thu hồi…

Giải đáp đề xuất của ông Chu Hảo, đại diện Ban Tuyên giáo và Bộ TT&TT cho rằng, giấy phép hoạt động của các NXB do Bộ TT&TT cấp đã qui định chức năng, nhiệm vụ cũng như lĩnh vực cho phép hoạt động của NXB, tuy nhiên để tạo điều kiện hoạt động cho các NXB, cơ quan quản lý cũng đã có cơ chế mở cho phép được mở rộng nhưng chỉ giới hạn trong mức 20% để tránh tình trạng các NXB không có đội ngũ BTV đáp ứng yêu cầu về kiến thức chuyên sâu, dẫn đến tình trạng sai phạm về nội dung, buộc cơ quan quản lý phải ra quyết định xử lý, thu hồi.

Phát biểu tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ TT&TT Đỗ Quý Doãn đã đánh giá cao hoạt động xuất bản trong 6 tháng đầu năm 2012, đó là đã xuất bản những đầu sách tuyên truyền chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước trong việc bảo vệ chủ quyền biển, đảo, bước đầu đã có tiếng nói quan trọng trong cuộc đấu tranh khẳng định chủ quyền biển đảo. Việc phát hành cuốn sách “Kỷ yếu Hoàng Sa” của Nhà Xuất bản TT&TT, với những “người thật, việc thật” đã từng làm việc trên đảo Hoàng Sa trước đây là chứng cứ hùng hồn nhất để khẳng định chủ quyền biển đảo của nước ta.

Bên cạnh đó, Thứ trưởng Đỗ Quý Doãn cũng đánh giá cao các loại sách phục vụ các sự kiện quan trọng, phục vụ tốt cho công tác thông tin đối ngoại, tăng cường quan hệ ngoại giao với các nước và quan hệ ngoại giao truyền thống hữu nghị với các nước láng giềng.

Về tình trạng sai phạm của các NXB, Thứ trưởng Đỗ Quý Doãn lưu ý, trong thời gian qua, cơ quan quản lý nhà nước đã tạo điều kiện tốt nhất cho các NXB hoạt động thông qua hoạt động liên kết nhằm tận dụng nhiều nguồn lực phát triển ngành xuất bản. Tuy nhiên, nếu tình trạng vi phạm kéo dài, cơ quan quản lý nhà nước buộc phải siết lại hoạt động liên kết này.

Đoàn Hạnh