Hà Văn Thắm yêu cầu được xác định tư cách cổ đông tại OceanBank

Tại phiên tòa cấp phúc thẩm, Hà Văn Thắm thừa nhận tội “Cố ý làm trái quy định của nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng” và  tội “Vi phạm quy định về cho vay đối với các tổ chức tín dụng”. Tuy nhiên, cựu Chủ tịch OceanBank đề nghị xem xét hai tội “Tham ô tài sản” và “Lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản”, nếu vẫn kết tội Tham ô tài sản thì đề nghị HĐXX không tuyên mức án Chung thân như tòa cấp sơ thẩm đã tuyên. Hà Văn Thắm cũng đề nghị xem xét lại cách tính thiệt hại của vụ án và phần bồi thường trách nhiệm dân sự cũng như tài sản tịch thu.

Bị cáo là người bị thiệt hại

Trong đơn kháng cáo, Hà Văn Thắm lập luận bị cáo sở hữu 62,97% cổ phần của OceanBank, là cổ đông lớn nhất của ngân hàng nên không thể giúp Nguyễn Xuân Sơn (cựu TGĐ OceanBank) chiếm đoạt tiền của ngân hàng. Nếu việc chi lãi ngoài khiến Sơn tham ô thì hành vi của bị cáo đã bị quy kết tội cố ý làm trái rồi nên không thể quy kết thêm tội giúp sức cho Sơn tham ô.

Trước đó, trong ngày đầu tiên xét xử, Luật sư của Hà Văn Thắm cũng yêu cầu HĐXX công nhận thêm tư cách người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan tại phiên tòa này, vì cựu Chủ tịch OceanBank là cổ đông lớn nhất của ngân hàng.

Cũng theo Hà Văn Thắm, nếu tòa xác định bị cáo tội đồng phạm với Sơn thì đề nghị giảm nhẹ cho bị cáo căn cứ tình tiết bị cáo không được hưởng lợi vì đó là tiền của bị cáo; bị cáo là doanh nhân, không thuộc đối tượng chống tham nhũng; bối cảnh thị trường khi đó tất cả các ngân hàng đều chi lãi ngoài; quá trình điều tra, truy tố và xét xử bị cáo thành khẩn khai báo, bản thân được tặng nhiều bằng khen, giấy khen của Thủ tướng và Chủ tịch nước.

Về con số 1.576 tỷ đồng do tòa cấp sơ thẩm xác định là thiệt hại của OceanBank đối với hành vi chi lãi ngoài, Hà Văn Thắm cho rằng việc chi lãi ngoài là để làm lợi cho ngân hàng trong bối cảnh hầu hết các ngân hàng đều phải chấp nhận vi phạm quy định tại Thông tư 02 để chi lãi suất vượt trần quy định. Nhưng nếu HĐXX vẫn khẳng định đó là con số thiệt hại, Hà Văn Thắm kiến nghị HĐXX xem xét giảm trừ các khoản gồm: 256 tỷ đồng tiền mặt là hoàn tạm ứng cho các khoản tạm ứng nghiệp vụ; 244 tỷ đồng do một số cá nhân sử dụng và không xác định được; Cơ quan điều tra đã xác định ông Trần Đức Chính trong vụ án Vinashin đã chiếm đoạt 125 tỷ đồng và OceanBank đã đề nghị giảm trừ số tiền này cùng với số tiền 54 tỷ đồng cơ quan điều tra đang tạm giữ.

Như vậy, sau khi trừ các khoản, con số thiệt hại của OceanBank còn lại là 471 tỷ đồng, chứ không phải 1.576 tỷ đồng. Ngoài ra còn khoản 60 tỷ đồng bị cáo cho ngân hàng vay qua tài khoản của Vũ Thị Thùy Dương và 196 tỷ đồng bị cáo cho vay qua các công ty cá nhân chưa được giảm trừ. Đây là tiền bị cáo cho ngân hàng vay.

Tại phiên tòa phúc thẩm chiều 20/4, Hà Văn Thắm cho rằng Ngân hàng TNHH MTV Đại Dương (OceanBank mới) mới chỉ tiếp nhận quyền lợi và nghĩa vụ của ngân hàng cũ mà không tiếp nhận quyền cổ đông của ngân hàng cũ là không đúng.

“Bị cáo sở hữu cổ phần lớn, giả thiết thiệt hại là của cổ đông cũ trong đó có cả phần của bị cáo, chứ không phải thiệt hại là của ngân hàng mới,” Hà Văn Thắm nói với tư cách cổ đông sở hữu trực tiếp 62,97% cổ phần tại ngân hàng.

Với mức thiệt hại 1.576 tỷ đồng trong đó cá nhân Hà Văn Thắm phải chịu bồi thường hơn 800 tỷ đồng như cấp sơ thẩm đã tuyên, Hà Văn Thắm nói: “Bị cáo có bao nhiêu tài sản thì cơ quan điều tra phong tỏa hết rồi, nếu bán hết cũng chưa trả đủ 10% số tiền bị cáo phải bồi thường”.

Theo Thẩm phán Ngô Hồng Phúc, trước khi phiên tòa này diễn ra, đã có 58 cổ đông cũ của Oceanbank đề nghị HĐXX xem xét việc bồi thường. Mặc dù họ là cổ đông nhưng HĐXX không triệu tập đến phiên tòa vì cấp sơ thẩm không xác định tư cách tham gia tố tụng của những người này, hơn nữa HĐXX chỉ xác định tư cách pháp nhân bị thiệt hại (OceanBank). Việc xác định đối tượng được bồi thường và ai có trách nhiệm bồi thường là vấn đề cần giải thích rõ ràng trong phiên tòa này.

Bị cáo Hà Văn Thắm, nguyên Chủ tịch OceanBank.

Niềm tin với Nguyễn Xuân Sơn đã lung lay

Đối với việc xác định 49 tỷ đồng được coi là thiệt hại của Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam (PVN), là 20% (theo tỷ lệ nắm giữ cổ phần của PVN tại OceanBank) của số tiền 246 tỷ đồng Thắm đã nhờ Sơn chi lãi ngoài cho PVN, Hà Văn Thắm cho rằng nếu PVN được hưởng 49 tỷ đồng thì các cổ đông khác cũng phải được hưởng. Toàn bộ cổ phần của OceanBank đều là cổ phần phổ thông, các cổ đông khác không thể bị mất quyền đó.

“Không chỉ 49 tỷ đồng nói trên, PVN còn bị thiệt hại về hành vi Cố ý làm trái thì các cổ đông cũng bị thiệt hại như vậy, nên bị cáo đề nghị xem lại tư cách của NH Đại Dương mới. Hành vi chi lãi ngoài của các bị cáo không gây thiệt hại cho ngân hàng, còn nếu HĐXX vẫn xác định là thiệt hại thì các cổ đông mới là những người bị thiệt hại”, Hà Văn Thắm nói.

Về các hợp đồng thu phí mua bán ngoại tệ tại công ty BSC, Hà Văn Thắm cho rằng nếu có sai thì là tội "Cố ý làm trái”, chứ không phải tội “Lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản”.

“Bị cáo không chiếm đoạt tiền của mình, còn nếu anh Sơn chiếm đoạt thì bị cáo không biết được. Số tiền này bị cáo chi cho Sơn để bù lãi suất cho khách hàng chứ không phải cho anh Sơn sử dụng vào mục đích cá nhân. Số tiền 246 tỷ đồng chi cho khách hàng là PVN chứ không phải cho anh Quỳnh (Ninh Văn Quỳnh, cựu Kế toán trưởng PVN) hay Sơn. Nếu anh Sơn chiếm đoạt thì đó là hành vi phát sinh thêm, ngoài tầm kiểm soát của bị cáo”.

Chủ tọa Ngô Hồng Phúc đề nghị đại diện VKS lưu tâm trong những ngày tiếp theo về câu chuyện Hà Văn Thắm lấy tiền của mình đưa cho Nguyễn Xuân Sơn rồi lại bị quy kết tội Chiếm đoạt tài sản của mình. Đó là số tiền 246 tỷ đồng Thắm tin tưởng nhờ Sơn chi lãi ngoài cho PVN nhưng tòa cấp sơ thẩm kết luận Sơn chiếm đoạt.

Chủ tọa cũng đặt câu hỏi với Hà Văn Thắm về niềm tin đối với Nguyễn Xuân Sơn liệu có còn được như lúc đầu. Câu trả lời của Thắm là:

“Bị cáo có niềm tin với anh Sơn, còn tuyệt đối hay không thì qua nhiều phiên xét xử bị cáo không còn tin tuyệt đối nữa. Nhưng khi đã chi thì bị cáo tin anh Sơn. Còn để kiểm tra bằng cách nào cũng khó, mà nhiều việc anh em phải tin nhau thôi. Đến bây giờ tại vì anh Sơn cứ nhiều lần thay đổi lời khai nên niềm tin của bị cáo đối với anh ấy có chút lung lay”.

Đối với hành vi tham ô, tòa sơ thẩm kết luận bị cáo Thắm giúp sức cho Nguyễn Xuân Sơn tham ô 49 tỷ đồng nói trên, HĐXX cho rằng câu chuyện này không hề đơn giản. Lúc này, chủ tọa hỏi bị cáo trong trại giam có được đọc báo hay xem vô tuyến hay không, Hà Văn Thắm nói trong trại chỉ được nghe VOV, bị cáo rất muốn được đọc báo và xem vô tuyến, đồng thời nhờ HĐXX xem xét kiến nghị giúp để bị cáo được đọc báo, xem vô tuyến.

Chủ tọa Ngô Hồng Phúc nói: “Nhân đây đề nghị các đồng chí cảnh sát trong trại tạm giam xem xét tạo điều kiện cho bị cáo. Sở dĩ tại sao HĐXX hỏi bị cáo câu này là bởi báo chí, truyền hình mất rất nhiều giấy mực về nội dung Hà Văn Thắm có tham ô, chiếm đoạt tiền của mình hay không. HĐXX mong muốn nhận ra được vấn đề gì ở trong này mà báo chí và luật sư đều bình luận rất nhiều, tại sao có việc tham ô tiền của mình, tại sao có việc 20% của PVN,… để muốn nói rằng câu chuyện này là rất quan trọng, HĐXX sẽ cân nhắc thận trọng”.

Tài sản chia 3, cho vợ, cho bản thân và.... cho Thu

Về câu hỏi của HĐXX mà trước đó Hà Văn Thắm còn nợ câu trả lời, đó là HĐXX hỏi Hà Văn Thắm có sẵn sàng bỏ tiền ra bồi thường cho Nguyễn Minh Thu (cựu TGĐ OeanBank) hay không, vì Thu cho rằng mình không có trách nhiệm phải bồi thường cho OceanBank số tiền lớn như án sơ thẩm đã tuyên. Hà Văn Thắm cho rằng số liệu thiệt hại (nếu có) là thấp hơn rất nhiều. Nếu phải bồi thường, phần tài sản đang bị phong tỏa của bị cáo sẽ chia cho vợ một nửa theo yêu cầu của vợ, phần còn lại sẽ dùng để bồi thường cho bản thân, nếu còn lại sẽ bồi thường thay cho Nguyễn Minh Thu.

“Nếu coi như là thiệt hại của cổ đông thì bị cáo mong được giảm trừ xem tổng thiệt hại còn bao nhiêu. Hiện tại toàn bộ tài sản của bị cáo đã bị niêm phong, sau bản án sơ thẩm vợ của bị cáo đã có ý kiến đây là tài sản hình thành sau hôn nhân nên đề nghị được chia một nửa, còn một nửa để chuyển cho cơ quan thi hành án. Sau khi thực hiện trách nhiệm dân sự của bị cáo. Bị cáo ưu tiên đền bù cho bị cáo trước, còn bao nhiêu thì xin được bồi thường thay cho chị Thu”.

Tuy nhiên, Chủ tọa hỏi nếu thiếu thì làm cách nào, Hà Văn Thắm trả lời: “Bị cáo không hứa được vì đã hứa là phải làm.”

Cũng trong chiều 20/4, Thẩm phán Ngô Hồng Phúc ghi nhận Hà Văn Thắm đã thành khẩn khai báo trong quá trình điều tra và xét xử, điều này chưa được bản án sơ thẩm công nhận. Tuy nhiên, ông Nguyễn Hồng Phúc khẳng định bản án phúc thẩm sẽ công nhận điều này, đồng thời động viên Hà Văn Thắm không nên bi quan.