Gia đình ông Nguyễn Bắc Son đã khắc phục 21 tỷ đồng

Chiều nay, phiên tòa xét xử vụ MobiFone mua AVG tiếp tục với phần tranh luận. Đại diện VKS đưa ra quan điểm: Ở hành vi nhận hối lộ, các bị cáo phạm tội này tại CQĐT cũng như tại tòa đều thừa nhận và khẳng định cáo trạng truy tố các bị cáo là đúng người, đúng tội, đúng pháp luật. Thậm chí có bị cáo còn từ chối luật sư bào chữa.

Đại diện VKS.

Để có sự phân hóa vai trò rõ rệt đối với từng bị cáo, khắc phục hậu quả là một trong những điều kiện quan trọng để xem xét đối với hành vi nhận hối lộ.

Việc khắc phục hậu quả đối với tội Nhận hối lộ trong vụ án này có thể nói là thành công lớn của Cơ quan điều tra (CQĐT), Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao (VKS) và của chính các bị cáo, cũng như sự đóng góp không nhỏ của các vị luật sư bảo vệ quyền lợi cho các bị cáo Lê Nam Trà, Cao Duy Hải và Trương Minh Tuấn trong suốt giai đoạn điều tra, truy tố trong việc thu hồi tài sản cho Nhà nước.

Xuất phát từ việc chủ động khai báo của các bị cáo và mong muốn sớm được nộp lại số tiền đã nhận của Phạm Nhật Vũ, quá trình điều tra, CQĐT và VKS đã thực hiện hết các biện pháp tố tụng để thu hồi triệt để số tiền nhận hối lộ của các bị cáo.

Chính thế mà bị cáo Lê Nam Trà, Cao Duy Hải, Trương Minh Tuấn đã khắc phục toàn bộ số tiền chiếm đoạt. Bản luận tội của đại diện VKS khi xem xét đề nghị hình phạt đã phân hóa rõ về vai trò, số tiền chiếm đoạt và kết quả nộp tiền khắc phục hậu quả của từng bị cáo để giảm nhẹ hình phạt cho bị cáo Lê Nam Trà, Cao Duy Hải, Trương Minh Tuấn dưới khung hình phạt mà VKS truy tố.

Việc phân hóa như vậy đều nhận được sự đồng thuận của chính các bị cáo và các luật sư. Tuy nhiên, vẫn có ý kiến của một luật sư cho rằng, quá trình điều tra, CQĐT tra đã “bưng bít thông tin”, không thông báo lá thư bị cáo Nguyễn Bắc Son viết gửi vợ mà lại đưa vào hồ sơ vụ án, dẫn đến việc khó khăn cho bị cáo Nguyễn Bắc Son trong việc khắc phục hậu quả.

Theo đại diện VKS, thư bị cáo Nguyễn Bắc Son viết gửi vợ không phải là một bức thư tình, nó là một tài liệu chứng cứ của vụ án, do vậy phải được thu thập và đưa vào hồ sơ vụ án theo đúng quy định của pháp luật.

Bị cáo Nguyễn Bắc Son có ý thức khắc phục hậu quả, nhưng gia đình không hợp tác để nộp tiền. Ngày 14/3/2019, bị cáo Nguyễn Bắc Son viết bản tự khai về hành vi nhận hối lộ 3 triệu USD của Phạm Nhật Vũ, sau đó viết thư gửi vợ là bà Lưu Thị Lý.

Trong thư viết: “Anh đã khai báo với CQĐT về việc, sau khi hợp đồng mua bán trên đã hoàn tất, Phạm Nhật Vũ đã mang đến cho anh 3 triệu USD… Số tiền này anh đã gửi Huyền (con gái ông Nguyễn Bắc Son) mang vào TP.HCM giữ cho anh. Anh không nói gì về nguồn gốc số tiền trên với Huyền và em. Em thay anh báo cho Huyền sớm thu xếp trả lại cho nhà nước”...

Đến ngày 20/3/2019, CQĐT đã mời chị Nguyễn Thị Thu Huyền đến làm việc để thông báo nội dung lá thư. Tuy nhiên, thời điểm đó gia đình bị cáo Nguyễn Bắc Son vẫn không nộp tiền khắc phục theo nguyện vọng của bị cáo.

Trên cơ sở nguyện vọng chính đáng của bị cáo Nguyễn Bắc Son, ngày 2/8/2019, điều tra viên cho bị cáo Nguyễn Bắc Son được gặp vợ và con trai, có sự tham gia của kiểm sát viên và cán bộ quản giáo.

Tại buổi làm việc, bị cáo Nguyễn Bắc Son tiếp tục đề nghị gia đình giúp bị cáo khắc phục hậu quả số tiền 3 triệu USD và thông báo cho con gái biết việc này để nộp trả lại 3 triệu USD mà Huyền đã nhận từ bố.

Bà Lý đã có ý kiến: Bà đang có sổ tiết kiệm hơn 2 tỷ đồng, là tiền cá nhân. Việc yêu cầu gia đình khắc phục hậu quả, gia đình không có khả năng thực hiện, số tiền gửi tiết kiệm trên bà dùng để thuê luật sư bào chữa cho chồng.

Thậm chí, quá trình điều tra, bị cáo Nguyễn Bắc Son còn đề nghị kê biên diện tích đất mang tên quyền sở hữu của bị cáo tại huyện Chương Mỹ, nhưng CQĐT và VKS thấy rằng, diện tích đất đó là do hương hỏa của cha ông để lại nên đã không tiến hành kê biên.

Như vậy, việc bị cáo Nguyễn Bắc Son không nộp lại số tiền 3 triệu USD nhận của Phạm Nhật Vũ trong quá trình điều tra, truy tố, là do gia đình không hợp tác để nộp như nội dung bản cáo trạng đã nêu.

Luật sư cho rằng CQĐT “bưng bít thông tin” là không có căn cứ, gây hiểu lầm trong dư luận về tính đúng đúng đắn trong hoạt động của các cơ quan tiến hành tố tụng.

Mặc dù các bị cáo phạm tội nhận hối lộ không có bất kỳ ý kiến tranh luận nào, về tội danh bị truy tố và bản luận tội của đại diện VKS, nhưng cũng còn có ý kiến băn khoăn của một số luật sư cho rằng: Lời khai của người đưa hối lộ có khách quan không? Có dấu hiệu của việc mớm cung không?

Về nội dung này, đại diện VKS đưa ra tranh luận: Đối với lời khai của bị cáo Phạm Nhật Vũ, tại CQĐT cũng như tại tòa, bị cáo Vũ khai nhận việc bị cáo đưa tiền cho 4 bị cáo Nguyễn Bắc Son, Lê Nam Trà, Cao Duy Hải, Trương Minh Tuấn là đúng.

Nhưng do thời gian đã lâu, bị cáo không nhớ chi tiết, nên đã chủ động đề nghị rất nhiều lần với CQĐT cho bị cáo xem một số tài liệu mà CQĐT đã thu thập và chứng minh.

Kết quả điều tra khẳng định, CQĐT không mớm cung mà thực hiện việc hỏi cung theo đúng quy định của pháp luật.

Quá trình điều tra cũng như tại tòa, luật sư Phạm Công Hùng bào chữa cho bị cáo Nguyễn Bắc Son cho rằng, điều tra viên không thực hiện việc hỏi và đáp, có dấu hiệu tẩy xóa lời của luật sư.

Tuy nhiên, qua kiểm tra thấy, bị cáo Nguyễn Bắc Son đã đọc lại biên bản và ký. Luật sư nói có tẩy xóa nhưng không có chứng cứ, và nhẽ ra luật sư có thể có ý kiến ngay lúc đó. Hơn nữa, việc tẩy xóa ý kiến của luật sư cũng không ảnh hưởng đến nội dung lời khai của bị cáo.

Vẫn theo đại diện VKS, bản cáo trạng truy tố các bị cáo là có căn cứ, đúng tội, đúng pháp luật. Mức án mà đại diện VKS đã đề nghị là đã đánh giá toàn diện, cân nhắc, phân hóa mức độ, nhân thân, tình tiết giảm nhẹ tội của từng bị cáo. Mức án mà VKS đề nghị là phù hợp.

Quá trình tranh tụng, đề nghị HĐXX xem xét một số tình tiết giảm nhẹ cho các bị cáo mà luật sư đã nêu.

Luật sư tranh tụng

Tranh luận với đại diện VKS, luật sư Phạm Công Hùng, luật sư của bị cáo Nguyễn Bắc Son cho rằng: Lời khai của bị cáo Nguyễn Bắc Son luôn nhận là cầm đầu, cáo trạng xác định bị cáo là người định hướng, dẫn dắt, chỉ đạo, đại diện VKS nhận định vai trò của bị cáo Nguyễn Bắc Son khá sắc bén.

Các bị cáo tại tòa.

Đại diện VKS nói rằng, sáng nay (23/12 - PV), bị cáo Nguyễn Bắc Son có đơn gửi đến nhận mình là người đứng đầu. Xuyên suốt trong lời khai của bị cáo tại CQĐT và tại tòa, bị cáo đều thừa nhận như vậy. Nhưng nói bị cáo có sự chỉ đạo thì không phải.

Bị cáo Nguyễn Bắc Son không bao giờ từ chối vai trò người đứng đầu. Các chứng cứ vật chất thể hiện bị cáo Nguyễn Bắc Son không phải là người chỉ đạo...

Theo luật sư, hôm qua (22/12), cả gia đình bị cáo Nguyễn Bắc Son một lần nữa xúc động khi được nhận lá thư của bị cáo chuyển về cho gia đình mà HĐXX gửi lại.

Luật sư trình bày: Tiền khắc phục hậu quả sẽ được chuyển vào tài khoản. Lá thư HĐXX đưa cho gia đình bị cáo có tác dụng ghê gớm. Sáng nay, anh Nguyễn Bắc Son nhắc tôi, cố gắng thực hiện như lá thư. Tôi gọi điện cho gia đình và họ đang tích cực khắc phục hậu quả, đây là cách ứng xử của HĐXX, rất hiệu quả.

Vẫn là lá thư, nhưng nếu chỉ đưa cho người ta xem thì cũng không rõ ràng gì cả, thậm chí người ta lo ngại, nếu như khắc phục hậu quả có phải người ta đưa mình vào tròng không. Đó là tâm lý của người lo sợ.

Việc minh bạch gọi gia đình lên đưa thư, đánh thẳng vào lòng con người, nhận thức được lẽ phải, sự thật nó khác đi hoàn toàn.

Hai cách làm, một của CQĐT, VKS và một là của HĐXX thì cách làm của HĐXX hiệu quả hơn rất nhiều.

Về biên bản hỏi cung mà đại diện VKS nhắc đến, luật sư cho rằng đã có ý kiến, nhưng đến nay chưa được trả lời và chính VKS phải là người trả lời.

Luật sư Phan Trung Hoài (người bảo vệ cho bị cáo Lê Nam Trà) trong ý kiến tranh luận với đại diện VKS cho rằng: Trong vụ án này, nhận thức về pháp luật có sự lúng túng, cách hiểu khác nhau, mong được HĐXX ghi nhận đây là nguyên nhân, điều kiện phát sinh vi phạm của bị cáo, từ đó cân nhắc lượng hình.

Vị thẩm phán đã giải thích rõ giữa công văn 2678 với quyết định đầu tư. Nhưng có 1 vấn đề xin HĐXX kiến nghị Thủ tướng, Văn Phòng Chính phủ có thể thức ban hành văn bản truyền đạt ý kiến.

Vì với thể thức này, các phê duyệt đều truyền đạt dưới hình thức công văn, dẫn đến cấp dưới hiểu chưa đúng, cho rằng đây là ý kiến chỉ đạo.