Giá dầu giảm: Sẽ chẳng có ai "chết"

Sự sụt giảm gần đây của giá dầu thô sẽ không giết chết các ngành công nghiệp dầu đá phiến của Mỹ. Nó sẽ chỉ làm cho ngành này hiệu quả hơn.

Lợi nhuận và điểm hòa vốn không chỉ liên quan đến giá dầu, mà còn ảnh hưởng đến các chi phí kinh doanh. Khi giá dầu sụt giảm, các nhà sản xuất chắc chắn sẽ đàm phán lại hợp đồng dịch vụ của họ, cắt giảm tiền lương và thưởng của nhân công để cân đối chi phí sao cho phù hợp với giá dầu thô. Nhu cầu về dầu mỏ vẫn rất lớn, nên các nhà sản xuất không phải quá bận tâm.

Sự sụt giảm 40% giá dầu trong vòng sáu tháng qua đã được gây sốc cho toàn thế giới. Tại sao giá dầu mỏ lại có thể sụt giảm thảm hại và nhanh chóng như vậy? Có rất nhiều suy đoán, từ việc Ả rập Saudi “khao khát” đè bẹp ngành công nghiệp đầu khí đá phiến của Mỹ, đến việc Mỹ bắt tay với Saudi thống trị thị trường và khiến nước Nga mạnh mẽ và một Iran ngoan cố rơi vào tình trạng phá sản.

Gạt những “thuyết âm mưu” sang một bên, thực tế là giá dầu đã giảm và rất có thể sẽ duy trì ở mức "thấp" trong một thời gian nữa. Điều này khiến các nhà phân tích, các nhà báo và các chuyên gia tuyên bố rằng thế giới đã đến hồi kết thúc.

Rõ ràng mối lo lắng này hoàn toàn có thể hiểu được. Dù sao đi nữa, ngành công nghiệp dầu mỏ vẫn là ngành chính mang lại việc làm và thịnh vượng cho nước Mỹ. Theo một nghiên cứu của The Perryman Group, ngành này đóng góp khoảng 1,2 nghìn tỷ USD cho GDP của Mỹ và mang lại hơn 9,3 triệu việc làm ổn định. 

Không phải tất cả nguồn tài chính và công việc đều đến trực tiếp từ các ngành công nghiệp dầu đá phiến sét hoặc thậm chí là ngành công nghiệp năng lượng; nhưng ngành này lại tác động ghê gớm đến các nền kinh tế địa phương. Đó là lý do vì sao việc giảm giá dầu lại là nguyên nhân gây ra mối bận tâm lớn như vậy.

Khu vực quan ngại nhất có lẽ là Houston, Texas, nơi có nguồn dầu mỏ chính của quốc gia. Tính đến thời điểm hiện tại, việc giá dầu thô giảm chưa gây tác động lớn đến nền kinh tế của thành phố. Tuy nhiên, những nhân công làm việc cho các công ty khai thác dầu khí đá phiến thì bắt đầu thấy lo lắng. 

Đá phiến là nguồn khai thác dầu mỏ dồi dào của Mỹ

Nhân công làm việc cho các nhà sản xuất dầu mỏ ở khu vực có diện tích đá phiến Bakken lớn ở Bắc Dakota cho biết công ty của họ chỉ có thể tồn tại nếu giá dầu thô ở mức trên 60 USD/ thùng. Trong khi đó, theo nhân công làm việc cho các nhà sản xuất ở khuc vực có diện tích đá phiến sét Eagleford ở miền nam Texas thì công ty vẫn có thể chấp nhận được giá dầu ở mức 45 USD – 50 USD/ thùng.

Nhân công ở cả hai khu vực trên đều cho biết các nhà sản xuất đã tránh xa việc đầu cơ dầu mỏ,  từ đó làm giảm sản lượng sản xuất. Việc này đã được xác nhận hôm thứ Tư (3/12),  khi Beige Book của Fed lưu ý rằng hoạt động khai thác dầu mỏ ở Bắc Dakota giảm hồi đầu tháng 12 do giá dầu giảm mạnh. 

Tuy nhiên, Fed cho biết thêm, các "quan chức" ở Bắc Dakota "vẫn lạc quan," và rằng họ hy vọng sản lượng dầu sẽ tiếp tục tăng trong hai năm tiếp theo. Thực chất, các “quan chức” tỏ ra quan ngại về giá dầu hòa vốn; nhưng đối với họ, giá dầu thô ở mức 60 USD/thùng vẫn có vẻ chấp nhận được.

Doug Sheridan, người sáng lập Energy Point Research, công ty nghiên cứu độc lập, chuyên khảo sát sự hài lòng, xếp hạng, và các báo cáo cho các ngành công nghiệp năng lượng, nhớ lại cách đây 10 năm, vị giám đốc ngành dầu mỏ của một tập đoàn năng lượng lớn đã tâm sự với ông rằng công ty của ông rất lo lắng khi giá dầu đã lên quá cao và quá nhanh, và lo sợ điều này sẽ thu hút sự chú ý tiêu cực từ báo chí và Quốc hội. Điều buồn cười là, giá dầu lúc đó chỉ khoảng 33 USD/ thùng.

Bên cạnh đó, sự bùng nổ của đá phiến dẫn đến quan điểm cho rằng việc khoan dầu, đặc biệt là đá phiến sét, là siêu phức tạp và tốn kém. Nhưng thực chất thì không phải vậy. Kỹ thuật khoan dầu đã được sử dụng từ những năm 1940, và ngành công nghiệp năng lượng đã sử dụng thuần thục kỹ thuật này trong nhiều thập kỷ. Tiến bộ mới trong công nghệ, chẳng hạn như khoan ngang, đã giúp công việc này thậm chí dễ dàng hơn và hiệu quả hơn.

Tuy vậy, dù cho việc khoan dầu đã trở nên dễ dàng và hiệu quả hơn, nhưng chi phí sản xuất ngày càng tăng cao. Có một vài nguyên do gây ra việc này, nhưng một trong những nguyên nhân chính là giá dầu cao. 

Khi các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ dầu khí như Halliburton và Schlumberger đàm phán hợp đồng với các nhà sản xuất, họ thường mang giá dầu ra để xem xét. Giá dầu càng cao thì dẫn đến chi phí dịch vụ càng cao. Điều này dẫn đến những ngành dịch vụ liên quan đến dầu mỏ có thể “hái ra tiền”, ngay cả những người không có bằng đại học vẫn có thể dễ dàng kiếm được thu nhập đáng mơ ước. 

Tuy nhiên, khi giá dầu mỏ sụt giảm, như vậy sẽ giảm chi phí, khiến điểm hòa vốn cũng bị giảm theo. Đầu tiên, nhà sản xuất dầu mỏ sẽ thông báo với các nhà cung cấp dịch vụ rằng họ không đủ nguồn vốn để khoan dầu nữa, khi mà giá dầu đang giảm mạnh. Khi đó, nhà cung cấp dịch vụ đành phải giảm giá dịch vụ, nhưng các nhà sản xuất vẫn sẽ lắc đầu. 

Sau khi để các công ty cung cấp dịch vụ khoan dầu đau đầu (thường khoảng 2-4 tháng), các nhà sản xuất sẽ gọi điện cho các nhà cung cấp dịch vụ, và nói rằng họ đang "suy nghĩ" lại. Lúc đó, các nhà cung cấp sẽ sẵn sàng đàm phán một thỏa thuận hoàn toàn mới dựa trên giá dầu thấp hơn. Hợp đồng mới sẽ giúp cho nhà sản xuất đạt lợi nhuận ngang bằng với khi giá dầu ở mức cao. Lợi nhuận của họ lại được khôi phục.

Mặc dù đang trên đà suy giảm về giá thành, nhưng có vẻ như ngành sản xuất dầu sẽ vẫn tiếp tục phát triển, cho đến khi giá thành không còn phụ thuộc vào khu vực khai thác nữa.

Có những quan ngại về việc giá dầu mỏ của Mỹ lao dốc thảm hại. Tuy nhiên, có thể xem xét vụ khủng hoảng dầu mỏ bùng nổ ở Mỹ vào giữa năm 1980, khi đó giá một thùng dầu là khoảng 23 USD/ thùng. Con số này tương đương khoảng 50 USD/thùng ở thời điểm hiện tại, sau khi điều chỉnh lạm phát. 

Sau đó, cuộc khủng hoảng này tiếp tục kéo giá dầu giảm xuống còn khoảng 8 USD/ thùng, tương đương khoảng 18 USD/ thùng ở thời điểm hiện tại. Với mức giá 63 USD/ thùng hồi tuần trước, có vẻ như giá dầu vẫn có thể tiếp tục giảm mà không gây ra bất kỳ hệ lụy gì cho các nhà khai thác và sản xuất. 

Nội dung được thực hiện qua tham khảo nguồn tin từ tạp chí Fortune , một tạp chí nổi tiếng của Mỹ về kinh doanh.