Gan xơ như xỉ than của "tiên tửu"

Rượu bia là nguyên nhân chính dẫn đến bệnh xơ gan, gan nhiễm mỡ và ung thư gan. Các bác sĩ tại bệnh viện Việt Đức đã từng chứng kiến những lá gan như xỉ than vì rượu.

Hình ảnh gan bị xơ và ung thư tại BV Việt Đức.

Thà chết vẫn muốn làm tiên tửu

Uống quá nhiều rượu khiến ông Nguyễn Đình Cấp (trú tại Kiến Xương, Thái Bình) bị xơ gan. Khi đến bệnh viện Việt Đức, ông Cấp đã có dấu hiệu xơ gan giai đoạn cuối: chướng bụng, da vàng vọt, xanh xao.

Người nhà ông Cấp kể ông nghiện rượu nặng. Hàng ngày, ông có thể bỏ ăn cơm, bỏ uống nước nhưng không thể bỏ rượu. Ông uống rượu thay nước lọc. Mọi sinh hoạt trong nhà đảo lộn hết vì chứng nghiện rượu của ông Cấp.

Hai năm trước, ông Cấp phải đi điều trị chứng hoang tưởng vì uống rượu nhiều. Những tưởng sau lần đó ông sẽ chừa nhưng được hơn tháng ông lại quay ra "luyện thành tiên tửu". Ông Cấp thà chết bệnh còn hơn chết thèm.

Đến nay, toàn bộ lá gan của ông Cấp bị xơ hóa và đứng trước nguy cơ ung thư. Các bác sĩ phải phẫu thuật lấy mô bệnh phẩm để xét nghiệm tế bào.

Còn trường hợp của ông Vũ Văn Nhàn (trú tại Lục Nam, Bắc Giang) cũng tương tự. Ông Nhàn bị ung thư gan giai đoạn 3. Khi phẫu thuật, toàn bộ gan của ông như lớp bọt xốp, không còn sự mềm mại. Lá gan bị hủy hoại sau gần 20 năm ông trở thành con "ma men".

PGS, TS Nguyễn Tiến Quyết, Giám đốc Bệnh viện Việt Đức, Hà Nội tâm sự, những bệnh nhân bị xơ gan như ông Cấp ngày càng nhiều. Có những bệnh nhân phẫu thuật ra gan xơ như xỉ than, các sẹo trong gan chằng chịt đến bác sĩ còn không tin nổi đó là lá gan.

Một ca ghép gan tại BV Việt Đức.

So với việc hút thuốc biến lá phổi đen thui như bồ hóng thì rượu tàn phá gan ghê gớm chẳng kém. Các bệnh gan nhiễm mỡ, viêm gan, xơ gan đều có nguyên nhân một phần nào đó từ rượu. Đặc biệt khi bệnh tiến triển thành ung thư gan thì sức tàn phá còn nguy hiểm hơn nhiều.

Sướng miệng, hại gan

Rượu bia gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe của người uống. Rượu làm tăng thiệt hại đối với gan và đẩy nhanh tốc độ phát triển của xơ gan.

Uống ít hoặc không uống rượu chỉ để lại sẹo gan vừa phải. Đối với những người này tỷ lệ mắc xơ gan là rất thấp, thậm chí nếu có mắc bệnh thì cũng phải đến 40 năm sau mới phát bệnh.

Còn đối với những người nghiện rượu nặng, những người uống nhiều hơn 5 loại đồ uống có cồn mỗi ngày, thì tốc độ phát triển mô sẹo trong gan của họ nhanh hơn nhiều.

Khi uống rượu, chất cồn được hấp thu nhanh chóng vào máu qua niêm mạc dạ dày và ruột. Toàn bộ lượng máu ở đường tiêu hóa đều phải đi qua gan trước khi về tim. Vì vậy, gan là nơi tập trung nồng độ cồn cao nhất.

Tế bào gan có hệ thống men (enzyme) chuyển hóa cồn, biến đổi cồn qua một chuỗi phản ứng hóa học để cuối cùng cho ra CO2 và nước, thải ra ngoài qua nước tiểu và phổi.

Đối với những người bình thường, có khoảng 20% người bị viêm gan có nguy cơ phát triển thành xơ gan. Nhưng ở những người uống rượu nhiều thì nguy cơ của họ cao gấp 16 lần so với những người không uống hoặc uống ít rượu. Uống rượu sẽ làm tăng nguy cơ bệnh này một cách nhanh chóng bởi cả rượu và vi-rút siêu vi ở gan đều có thể gây thiệt hại cho gan.

Xơ gan là tình trạng xơ hóa dần mô gan bình thường, hoàn toàn mất chức năng của gan. Quá trình này còn diễn tiến tăng dần, mô xơ ảnh hưởng đến cấu trúc bình thường và sự tái tạo của tế bào gan. Các tế bào gan lần lượt bị tổn thương, chết và mô xơ cứ tiếp tục thay thế. Theo thời gian, gan mất dần chức năng.

Sự hình thành mô sẹo là vĩnh viễn, không thể phục hồi. Lúc đầu, việc mất một vài tế bào gan không gây ảnh hưởng gì đến bệnh nhân, không có triệu chứng xuất hiện. Nhưng khi mà tế bào gan bị hủy hoại càng nhiều, mô xơ tăng lên, bệnh bắt đầu biểu hiện như cảm thấy mệt nỏi, chán ăn, ăn không ngon, đầy bụng, khó tiêu, sợ những thức ăn nhiều dầu mỡ, nặng tức ở vùng hạ sườn phải, vú to, teo tinh hoàn ở nam, rối loạn kinh nguyệt ở nữ.

Một số trường hợp bệnh nhân thấy lòng bàn tay đỏ bừng ở ngoài rìa gọi là lòng bàn tay son, hoặc có những chấm đỏ rải rác ở ngực, bụng như hình hoa thị gọi là dấu sao mạch.

Khánh Ngọc