EU sẽ chấm dứt tồn tại vào năm 2040?

EU sẽ chấm dứt tồn tại vào năm 2040?

Trong bản báo cáo mang tên “Tầm nhìn chiến lược đến năm 2040” gửi Bộ Quốc phòng Đức, các nhà phân tích đã xem xét tất cả các khả năng chính trị-xã hội có thể xảy ra đến năm 2040. Theo đó, các nhà phân tích không loại trừ khả năng trật tự thế giới hiện nay sẽ bị phá vỡ, trong đó có cả kịch bản sự sụp đổ của châu EU sẽ có những tác động không lường được đến an ninh quốc gia Đức. Theo các tác giả bản báo cáo, bản báo cáo này đã được đưa ra từ tháng 2/2017 nhưng vẫn bị giữ kín.

Theo tờ Der Spiegel, trong 102 trang của bản báo cáo này, các nhà phân tích đã lần đầu tiên xem xét đến vấn đề về việc các xu hướng xã hội và các cuộc xung đột quốc tế sẽ ảnh hưởng như thế nào đến chính sách an ninh của Đức trong vòng một vài thập kỷ tới. Nghiên cứu này không đưa ra các kết luận cụ thể về sức mạnh quân sự và vũ trang mà chỉ đưa ra các khuôn khổ phát triển của nước Đức trong tương lai.

Theo phân tích do các chuyên gia thực hiện, sẽ có 6 kịch bản xảy ra có liên quan đến chính sách an ninh của Đức. Kịch bản tồi tệ nhất trong số này là “các cuộc xung đột, đối đầu triền miên”. Theo đó, trật tự thế giới sẽ bị phá vỡ do sự mất ổn định kéo dài và các hệ thống giá trị trên toàn thế giới ngày càng cách xa nhau, còn quá trình toàn cầu hóa sẽ chấm dứt. “Việc mở rộng của EU sẽ bị ngừng lại và các quốc gia mới sẽ rời bỏ liên minh này.

Châu Âu sẽ đánh mất khả năng cạnh tranh toàn cầu của mình trong rất nhiều lĩnh vực. Tất cả sẽ trở nên hỗn loạn hơn và có xu hướng nghiêng về xung đột. Điều này sẽ làm thay đổi căn bản bối cảnh xung quanh nước Đức và châu Âu trong lĩnh vực chính sách an ninh”- tác giả một trong các kịch bản tương lai của châu Âu nhận định. Theo kịch bản này, EU sẽ tan rã và cường quốc hàng đầu thế giới là Mỹ sẽ trượt vào suy thoái kinh tế và bất lực trong việc chống lại sự sụp đổ của trật tự thế giới đương đại.

Trong một kịch bản khả quan hơn, các nước Đông Âu trong EU sẽ đóng băng các quá trình liên kết với EU, một số khác lại cố gắng “gắn kết với phía Đông”. Theo kịch bản này, 2 khối vốn mâu thuẫn nhau sẽ vẫn tiến hành các hoạt động thương mại với nhau nhưng sẽ ngày càng trở nên xa cách nhau hơn về mặt chính trị và văn hóa.

Phương Tây sẽ là thế giới của Mỹ và châu Âu, còn phương Đông sẽ là sự liên kết của Nga với Trung Quốc. Cuộc cạnh tranh vì các nguồn lợi sẽ tiếp tục căng thẳng, tuy nhiên các mối quan hệ kinh tế sẽ làm giảm các cuộc xung đột quân sự quy mô lớn. Trong khi đó, sự phụ thuộc vào các nguồn lợi tự nhiên sẽ đẩy một số quốc gia Đông Âu rơi vào vòng ảnh hưởng của Nga.

Trong một kịch bản khác, chủ nghĩa cực đoan sẽ phát triển mạnh và một vài đối tác của EU “khi cần thiết thậm chí còn tìm kiếm sự gần gũi chiến lược với mô hình quốc gia tư bản kiểu Nga”. Trong một kịch bản như thế với một trật tự thế giới không thể hiểu nổi, Mỹ sẽ là quốc gia được coi là lực lượng lập lại trật tự và là một yếu tố ổn định tình hình.

Trong khi đó, do tình hình toàn cầu hóa bị đình trệ, Trung Quốc sẽ ngày càng đánh mất vị thế của mình nên sẽ thực hiện chính sách hiếu chiến hơn để bù đắp sự mất mát này. Còn tình hình nội bộ Nga sẽ tiếp tục ổn định nhờ giá dầu tăng. Ổn định nội bộ là yếu tố giúp Nga sẵn sàng đối đầu với các thách thức trong chính sách đối ngoại. Trong khi đó, EU có thể phải đối đầu với “giai đoạn kết của kỷ nguyên EU”, tách xa dần Mỹ, còn không gian xung quanh Đức trở nên khó đoán, khiến rủi ro với an ninh quốc gia Đức gia tăng.

Theo Der Spiegel, tài liệu này cũng bao hàm nhận định “về khả năng sụp đổ của EU với các hậu quả không thể lường hết đối với an ninh quốc gia Đức”.

Tuy nhiên, các tác giả của bản báo cáo này khẳng định rằng họ không đưa ra bất cứ dự báo nào mà chỉ mô hình hóa kịch bản phát triển của tình hình và nhấn mạnh rằng đến năm 2040, tất cả các kịch bản đều có thể xảy ra.