Bí ẩn về hang núi có hàng chục cỗ quan tài gỗ nguyên khối ở xứ Thanh

Cửa hang hòm cheo leo trên vách núi Lũng Mu.

Theo chân người dẫn đường, PV Infonet có mặt tại hang quan tài (hay còn gọi là hang Hòm), nằm cheo leo trên ngọn núi Lũng Mu (theo tiếng Thái), bên dòng sông Luồng, thuộc thị trấn Hồi Xuân, huyện Quan Hóa (Thanh Hóa).

Cửa hang hòm cheo leo trên vách núi Lũng Mu.

Nơi đây, có hàng chục cỗ quan tài lớn nhỏ mà theo người dân địa phương, những tục táng này có từ bao giờ không ai biết và phong tục đưa quan tài vào hang đến nay đã không còn được thực hiện.

Cũng theo người dân nơi đây, khoảng chục năm trước "khu mộ" này được họ trong lúc đi săn bắn trên núi Lũng Mu vô tình phát hiện.

Cửa hang hòm cheo leo trên vách núi Lũng Mu.

Để đến được hang Hòm, PV Infonet cùng người dẫn đường phải men theo những phiến đá tai mèo, vượt qua những vách núi đá dựng đứng hết sức nguy hiểm ngay sát bờ sông.

Khác với cửa hang bé nhỏ, trong hang rộng lớn là những cỗ quan tài được đặt chồng xếp gối đầu nhau và được chia thành 3 ngăn, ở các độ cao, thấp khác nhau.

Trong hang Hòm, những quan tài nằm la liệt với số lượng khá lớn. Nhiều chiếc nằm dưới đáy hang, do ẩm ướt cũng đang trong quá trình mục nát. Một số quan tài được gác trên những giàn gỗ kê cao bên vách đá, nhưng theo thời gian cũng đã rơi hết xuống phía đáy hang.

Theo người dẫn đường cho biết, loại quan tài này được làm từ những thân cây gỗ lớn nguyên khối, có đầu to, đầu nhỏ theo kích thước của thân cây.

Quan tài lớn có chiều dài khoảng hơn 2m, rộng 40-50cm; nhỏ thì dài khoảng 1.2 đến 1.5m, rộng khoảng 30cm. Mỗi đầu của quan tài được để dư thêm một đoạn gỗ vuông vắn để khắc tên - giống như bia mộ vậy.

Về hang quan tài bí ẩn này, theo người dẫn đường và người dân địa phương cho biết, họ cũng khá ngạc nhiên và có nhiều điều bí ẩn chính họ cũng chưa có lời giải.

Ví dụ, những cỗ quan tài này có từ bao giờ, là khu mộ phần của nhóm/bộ tộc nào; cách người xưa đưa lên núi cao và đặt vào trong hang bằng cách nào? Hình thức an táng này có gì khác với địa táng, hỏa táng, thủy táng, điện táng... của các dân tộc khác?

Theo ghi nhận của PV Infonet, để lên được vị trí hang quan tài PV phải vượt qua sông Luồng, rồi tiếp tục leo một quảng đường rừng và những vách núi thẳng đứng mới tới được cửa hang. Do vậy, việc người xưa đưa được những chiếc quan tài tới đây cũng không hề dễ dàng.

Ông Hà Văn Thắng (57 tuổi, thị trấn Hồi Xuân, huyện Quan Hóa) - một thầy mo nổi tiếng trong vùng chia sẻ: “Hang Hòm này có từ bao giờ không ai xác định được, cũng không có gì ghi chép để chứng minh niên đại của những cỗ quan tài trong đó.

Khi mới phát hiện (khoảng chục năm trước), nhiều cỗ quan tài được môi trường trong hang bảo quản khá tốt, nên rất nhiều xương cốt (ống chân, cánh tay, hộp sọ...) dài và to còn tương đối nguyên vẹn”.

Theo suy luận của những người dân địa phương thì đây là những cỗ quan tài của người Thái, vì vùng đất này trước kia vốn chỉ có người Thái sinh sống.

Tương truyền, vào một mùa mưa lũ bất thường, nước sông Mã dâng cao ngang ngọn núi. Sợ bị cuốn trôi mồ mả nên người Thái ở địa phương đã mang quan tài lên đây để cất giữ.

Tuy nhiên, những hậu duệ của người Thái ở đây do không được kể lại hay do thất truyền thông tin, nên họ cũng không hề biết có sự tồn tại về khu mộ phần này.

Những đồ tùy táng trong hang Hòm đã hỏng hóc theo thời gian. 

Hiện nay, các cơ quan chức năng địa phương do chưa có điều kiện khảo sát và nghiên cứu nên mới tạm xây dựng công trình khu miếu thờ, làm bậc tam cấp lên hang Hòm để phục vụ du lịch sinh thái cộng đồng (tại loiis lên hang khu vực phía xã Nam Xuân, huyện Quan Hóa).

Ông Lữ Đình Bưu, Phó Chủ tịch UBND thị trấn Hồi Xuân, huyện Quan Hóa (Thanh Hóa) cho biết thêm: "Hàng chục cỗ quan tài được phát hiện trong hang Hòm cách đây khoảng 10 năm về trước. Lúc đó cũng đã từng có một nhà nghiên cứu về đây để tìm hiểu thông tin. Dù xác định đây là quan tài của người Thái xưa kia, nhưng những thông tin thêm phía sau về niên đại, lí do hình thành khu mộ... thì không thấy công bố".

Cũng theo ông Bưu, hiện nay UBND huyện đã đầu tư đường lên hang Hòm, xây dựng miếu thờ ngay dưới chân núi bên bờ sông Luồng và giao các công trình này cho địa phương quản lý. Tuy nhiên, những thông tin phía sau về khu mộ thì đến nay vẫn còn là điều bí mật.