Điều chưa biết về chiếc máy bay chở các tay súng tham gia ám sát Tổng thống Haiti

Theo kênh truyền hình La Iguana của Venezuela, chiếc máy bay tư nhân dùng để chuyên chở một số tay súng tham gia vụ ám sát Tổng thống Haiti Jovenel Moise hôm 7/7 từng được sử dụng để đưa Tổng thống tự xưng Venezuela Juan Guaido tham dự các cuộc đàm phán.

Đây là chiếc máy bay tư nhân cỡ nhỏ Cessna Citation Mustang 4 chỗ ngồi với số hiệu ở đuôi máy bay là HI949.

Máy bay chở các tay súng tham gia ám sát Tổng thống Haiti từng chuyên chở Tổng thống tự xưng Venezuela Juan Guaido. (Ảnh: Sputnik)

Vào ngày 15/5/2020, thời điểm chiếc máy bay Cessna Citation Mustang cất cánh từ thành phố Maquietta của Venezuela, dịch vụ theo dõi hàng không AeroNoticiasVE chia sẻ trên Twitter rằng đây cũng chính là máy bay chở nhóm của Tổng thống tự xưng Guado tới Barbados vào tháng 9/2019 để đàm phán hòa bình với các đại diện từ chính phủ của Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro.

Theo báo cáo, máy bay Cessna Citation Mustang cũng đã vận chuyển 3 thành viên tham gia nhóm biệt kích tấn công dinh thự nằm ở ngoại ô thủ đô Port-au-Prince và sát hại Tổng thống Haiti Moise, cũng như làm bị thương phu nhân Martine vào rạng sáng ngày 7/7. 

Một trong số này được cho là Emmanuel Sanon, người được Cảnh sát Quốc gia Haiti (PNH) tuyên bố là chủ mưu đứng sau vụ ám sát Tổng thống Moise.

Chiếc máy bay Cessna Citation Mustang thuộc sở hữu của Helidosa, hãng hàng không tại Cộng hòa Dominica. CEO của Helidosa là ông Alex Castillo chia sẻ với tờ Haiti Libre rằng, 3 hành khách “đã vượt qua tất cả cửa kiểm soát ở các sân bay và đã ra vào thuận lợi. Tuy nhiên, công ty Helidosa không hề hay biết những người này sử dụng dịch vụ bay để thực hiện hành vi phạm tội”.

“Chúng tôi không phải là cơ quan an ninh, cũng không phải là cơ quan điều tra nên không thể biết trước chuyện này”, ông Castillo nhấn mạnh.

Ông Castillo cho biết thêm, hãng hàng không Helidosa cũng đã chịu trách nhiệm chuyên chở phu nhân Martine Moise tới bang Florida của Mỹ để chữa trị sau cuộc tấn công, và từng chở cựu Tổng thống Haiti Jean-Bertrand Aristide tới Cuba hồi tháng Sáu để điều trị Covid-19. Ông Castillo cho hay, hãng Helidosa có tổng cộng 15 máy bay và 24 trực thăng.

Đây không phải là lần đầu tiên vụ ám sát Tổng thống Haiti Moise được cho có liên quan tới phe đối lập ở Venezuela. Bởi tuần trước, Chủ tịch Quốc hội Venezuela Jorge Rodriguez tuyên bố CTU Security có liên quan tới vụ ám sát Tổng thống Haiti Moïse cũng là thủ phạm ám sát hụt Tổng thống Maduro hồi năm 2018. 

Công ty CTU Security đặt trụ sở ở Miami, Mỹ và do công dân Venezuela có tên Antonio Enmanuel Intriago Valera điều hành.

Về phần mình, PNH cho biết đã bắt giữ 20 nghi phạm liên quan tới vụ ám sát Tổng thống Moise bao gồm 18 công dân Colombia và 2 người Mỹ.

Nhiều nghi phạm người Colombia xác nhận từng là quân nhân và trong số này có vài người từng được quân đội Mỹ huấn luyện. Còn 1 nghi phạm người Mỹ từng là người cung cấp thông tin cho Lực lượng Chống Ma túy (DEA) của Mỹ.

DEA đã hiện diện lâu dài ở Colombia, nơi Mỹ và chính quyền ở Bogota cùng triển khai cuộc chiến chống lại các băng nhóm buôn bán ma túy suốt hàng thập niên qua. DEA cũng có mặt ở Haiti, nhưng trang web của đại sứ quán Mỹ ở thủ đô Port-au-Prince lại không cung cấp thông tin chi tiết về hoạt động của DEA.

Tính tới hôm nay (21/7), người đứng đầu lực lượng cảnh sát quốc gia Haiti là ông Leon Charles thông báo số lượng nghi phạm ở Haiti bị bắt giữ trước cáo buộc liên quan tới vụ ám sát Tổng thống Moise đã tăng lên con số 26.

Trước đây các báo cáo cho hay, 23 nghi phạm đã bị bắt giam. Danh sách này gồm 18 người Colombia và 5 công dân Haiti.

“Có thêm 3 người bị bắt giữ. Trong số này có cả các sĩ quan cảnh sát”, ông Charles thông báo vào cuối ngày 20/7.

Haiti có tân Thủ tướng 

Hôm 19/7, Thủ tướng lâm thời Haiti Claude Joseph đã thông báo từ chức để ông Ariel Henry trở thành người đứng đầu chính phủ mới của Haiti. Hai ngày trước khi bị ám sát, Tổng thống Moise đã chỉ định chuyên gia tâm thần học Henry làm Thủ tướng mới để thay thế ông Claude Joseph.

Dù chính phủ mới của Haiti đã có Thủ tướng, nhưng chức vụ Tổng thống sẽ phải chờ tới sau cuộc bầu cử được lên lịch diễn ra vào cuối năm nay.

Khi còn giữ chức, ông Joseph đã kêu gọi Mỹ và Liên Hợp Quốc điều động binh sĩ tới hỗ trợ bảo vệ các cơ sở hạ tầng quan trọng ở Haiti. Tuy nhiên, lời đề nghị này đã bị từ chối. Song phía Mỹ đã cửa một số cảnh sát liên bang tới Haiti để đánh giá tình hình để từ đó đưa ra phương án hỗ trợ Haiti điều tra về vụ ám sát Tổng thống Moise.

Vài tháng trước khi Tổng thống Moise bị ám sát, hàng triệu người dân Haiti đã đổ xuống đường đi biểu tình và yêu cầu ông này từ chức.

Còn hôm 17/7, bà Martine, phu nhân của cố Tổng thống Haiti Moise, đã bất ngờ trở về nước sau thời gian nằm điều trị tại một bệnh viện ở Miami của Mỹ. Lễ tang của cố Tổng thống Moise sẽ được tiến hành vào ngày 23/7 tại thành phố Cap-Haitien và phu nhân Martine sẽ có mặt tham dự.

Hé lộ tình tiết mới trong vụ ám sát Tổng thống Haiti

Cảnh sát Haiti đang truy lùng cựu Thượng nghị sĩ John Joel Joseph của nước này có liên quan đến vụ ám sát Tổng thống Jovenel Moise.

Minh Thu (lược dịch)