ĐBQH Lê Như Tiến: Báo cáo của thanh tra thiếu "địa chỉ" tham nhũng

Đại biểu Quốc hội Lê Như Tiến, Đoàn Quảng Trị. (Ảnh. Xuân Hải).

Thưa ông, ông đánh giá như thế nào về Báo cáo phòng chống tham nhũng năm 2013 của Chính phủ vừa được Tổng Thanh tra Chính Phủ Huỳnh Phong Tranh trình bày tại kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa 13 sáng nay?

Báo cáo phòng, chống tham nhũng năm 2013 của Chính phủ được Tổng Thanh tra Chính phủ Huỳnh Phong Tranh trình bày tại Quốc hội sáng ngày 22-10 cũng đã nêu khá toàn diện bức tranh về phòng chống tham nhũng, cũng có nêu những nguyên nhân, những giải pháp. Nhưng cái quan trọng nhất hiện nay đó là tôi thấy vẫn thiếu “địa chỉ”. “Địa chỉ” tham nhũng chưa được chỉ rõ. Thứ hai là thiếu trách nhiệm của người đứng đầu.

Vậy việc xử lý người đứng đầu nên như thế nào?

Báo cáo có nêu đã xử lý một số người đứng đầu, nhưng mà chỉ rõ “địa chỉ” là tham nhũng nhiều nhất ở ngành nào, địa phương nào, đã xử lý người đứng đầu ra sao... thì chưa thấy đậm nét. Về mặt văn bản pháp luật, chúng ta đã có Luật phòng chống tham nhũng và đã được sửa đổi năm 2012 và các văn bản pháp lý chúng ta đều có cả.

Về mặt tổ chức bộ máy, chúng ta đã có từ Ban Chỉ đạo phòng chống tham nhũng Trung ương và các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương đều có Ban Chỉ đạo phòng chống tham nhũng của địa phương.

Mới đây, chúng ta đã hình thành Ban Nội chính là cơ quan thường trực giúp Ban Chỉ đạo phòng chống tham nhũng Trung ương để xử lý tham nhũng. Và các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương cũng thành lập Ban Nội chính. Chưa kể chúng ta còn có cả một hệ thống bảo vệ pháp luật đó là cơ quan điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án.

Như thế là hoàn thiện chứ không phải thiếu. Nhưng tại sao trong thời gian vừa qua phòng chống tham nhũng như kết luận báo cáo của Thủ tướng Chính phủ, cũng như báo cáo của Chính phủ vẫn nói là chưa chặn đứng và đẩy lùi được tham nhũng? Vậy vấn đề là vì sao?.

Tôi thấy rằng, nguyên nhân thứ nhất chính là việc thực thi pháp luật không nghiêm. Chúng ta không thiếu văn bản pháp luật, không thiếu tổ chức bộ máy phòng chống tham nhũng, mà chính là thiếu thực thi thật là nghiêm túc, quyết liệt. Đấy chính là nguyên nhân lớn nhất.

Nguyên nhân lớn thứ hai là vai trò trách nhiệm của người đứng đầu tại các cơ quan, tổ chức đơn vị, bộ ngành, và các địa phương trong việc phát hiện, phòng ngừa và xử lý tham nhũng chưa thật sự quyết liệt, làm hết trách nhiệm.

Được biết, ông và nhiều vị ĐBQH cũng chỉ rõ các vấn đề trên trong thời gian dài, nhưng việc thực thi vẫn chưa đạt hiệu quả vì sao?

Thực ra trong báo cáo của Chính phủ, cũng như báo cáo của Thanh tra Chính phủ cũng đã nói rất rõ đó là công tác phòng chống tham nhũng rất tinh vi, phức tạp, không phải dễ gì mà phát hiện được. Thứ hai đó là những người tham nhũng, thường là những người có chức, có quyền, có kinh tế. Họ có thể thao túng lũng đoạn, tinh vi trong mọi hành vi của họ.

Ông đánh giá như thế nào về hoạt động của Ban Chỉ đạo phòng chống tham nhũng Trung ương mới được thành lập? Hiệu quả đem lại như thế nào?

Vì là cũng mới nên tôi thấy là kết quả cũng chưa rõ nét. Nhưng ít nhất cũng đã có sự khởi động bằng cách tổ chức 7 đoàn của Ban Chỉ đạo phòng chống tham nhũng Trung ương đi các địa phương, bộ ngành, nơi có dấu hiệu yếu tố tham nhũng để xem xét, kiến nghị. Đó chính là động thái tốt. Nhưng từ động thái đến việc có kết quả cụ thể thì phải có thời gian.

Một trong những biện pháp được coi là ngăn chặn tham nhũng đó là kê khai tài sản. Nhưng nhiều ý kiến cho rằng việc kê khai tài sản vẫn chỉ là hình thức, thưa ông?

Chúng ta đã tiến hành kê khai tài sản. Tuy nhiên, kê khai tài sản trong thời gian vừa qua, nhiều người cũng cho rằng chúng ta làm còn hình thức. Vì kê khai tài sản mà không công khai, minh bạch, chỉ để trong hồ sơ của một số người có trách nhiệm, không công khai để cho cử tri, nhân dân, nơi cư trú, nơi công tác để người ta biết là chưa thể hiện được hiệu quả. Đó cũng là một trong những nguyên nhân khiến công tác phòng chống tham nhũng chưa thực sự đạt hiệu quả.

Xin cảm ơn ông!