Cục trưởng Cục Quản lý Dược kể về hành trình gian nan tìm mua vắc xin 5 trong 1

Trao đổi với phóng viên, ông Trương Quốc Cường - Cục trưởng Cục Quản lý Dược Bộ Y tế cho biết, hành trình tìm mua vắc xin 5 trong 1 hoàn toàn không đơn giản.

Cảnh các cháu đến tiêm chủng trong gió rét nhưng không có vắc xin

Không biết vui hay buồn

Liên quan đến vụ hỗn loạn tại điểm tiêm chủng vắc xin, Bộ Y tế đã tổ chức họp báo để thông tin rộng rãi. Trước sự việc xảy ra ngày hôm qua, ông Cường cho biết bản thân ông rất buồn vì để xảy ra sự việc đó.

Trước kia mỗi năm chỉ nhập 1000 hoặc 2000 mũi tiêm dịch vụ, nhưng bây giờ người ta dồn vào một lúc gây nên tình trạng khan hiếm vắc xin. Khi không có vắc xin chúng ta cũng rất khó khăn nhưng có kiểu này còn khổ hơn là không có.

Theo ông Cường, thế giới hiện nay có ba nhà sản xuất có công nghệ sản xuất vắc xin vô bào. Đó là Nhật Bản, Sanofi, JSK. Tại Nhật Bản, Cục đã sang làm việc với nhà máy ở Nhật Bản nhưng Nhật Bản quyết tâm không xuất khẩu. Họ chỉ làm cho nước họ dùng. Vậy là chỉ còn 2 doanh nghiệp làm được.

Thêm một khó khăn nữa là năm ngoái, các nhà sản xuất kiểm tra định kỳ phát hiện một số lô không đủ hiệu giá kháng thể và dừng lại mấy lô. Để sản xuất 1 lô rất lâu. Cộng với tình hình dịch bệnh trên thế giới nên các nước đều tăng nhu cầu dùng vắc xin.

Hiện nay các doanh nghiệp sản xuất họ chỉ ưu tiên cho các quốc gia dùng cho Chương trình tiêm chủng mở rộng (TCMR). Còn ở nước ta đây là vắc xin dịch vụ, nếu thiếu đã có Quinvaxem nên không được ưu tiên. Chính vì thế, người dân không thể so sánh với Singapore vì bên đó họ tiêm Pentaxim nhưng là trong chương trình tiêm chủng mở rộng.

Ông Cường cho biết sau nhiều lần đi đàm phán, Sanofi đã co kéo chỗ này, chỗ khác để cung cấp cho Việt Nam và chỉ tầm 200 nghìn liều. Họ đã đồng ý trong đợt này nhưng đến khi công văn sang chỉ có 160 nghìn liều. Còn 40 nghìn liều đợt đến tháng 2 năm 2016. Ban đầu, Cục không thông báo, đợi kiểm định xong, đạt yêu cầu mới công bố báo vì lo ngại người dân đợi vắc xin dịch vụ mà bỏ qua thời gian vàng để tiêm vắc xin.

Nói về gian khổ, ông Cường cho biết Cục đã tìm hết cách sang Pháp, sang Nhật, sang Hàn Quốc. Ngay ở Pháp hiện nay cũng có thông tin thiếu vắc xin. Nhưng họ cũng không nặng nề, họ linh hoạt dùng vắc xin khác thay thế chứ không như ở Việt Nam cố định một loại vắc xin. Nếu không đảm bảo đủ vắc xin để phòng chống bệnh thì nguy cơ bùng phát dịch rất lớn nên Cục đã cố gắng đi tìm nguồn vắc xin.

Bộ Y tế sẵn sàng cho tăng giá vắc xin dịch vụ

Ông Cường cho biết hiện nay tại Việt Nam có hai nhà nhập khẩu vắc xin là Công ty May ở miền nam, công ty Hồng Thúy ở Hà Nội. Nhập khẩu vắc xin rất khó khăn nhưng nhiều thông tin cho rằng Bộ Y tế không cho tăng giá là sai. Theo ông Cường, Bộ Y tế sẵn sàng cho tăng giá nếu có tờ trình đầy đủ về tỷ giá thay đổi.

Hiện tại Bộ vẫn kiên quyết không cho phép sử dụng vắc xin xách tay vì vắc xin xách tay không đủ điều kiện để tiêm. Để xử lý tình trạng này, Cục vẫn tiếp tục bằng mọi cách tìm các nguồn cung ứng.

Thông tin có người nói nếu tăng giá vắc xin sẽ có thể mua ở các nước Malaysia, Cămpuchia nhưng điều đó không chính xác, vì các nước đó không trực tiếp sản xuất vắc xin Pentaxim. Mặt khác, buôn bán không chính thức rất nguy hiểm cho tính mạng, nếu họ bảo quản không đúng quy định càng dễ sốc thuốc hơn. Vắc xin không phải là hàng hóa khác, xách về là có.

Tuy nhiên trong năm tới, ông Cường tiết lộ, có nguồn khả dĩ thứ 2 là vắc xin 6 trong 1 Hexaxim có thành phần ho gà vô bào. Vắc xin này hiện nay đang thử nghiệm lâm sàng ở Thái Bình, tiêm cho 354 trẻ từ 61 ngày tuổi, xong 3 mũi cơ bản đến tháng 2/2016.

Theo nguyên tắc sau 28 ngày sẽ kiểm tra hiệu giá kháng thể, nếu hội đồng y đức chấp nhận thì có thể giữa tháng 6/2016, sẽ triển khai đại trà.

Phương Thúy