“Công chứng sai hậu quả sẽ rất khôn lường”

Ông Ngô Văn Minh, Ủy viên Ủy ban Pháp luật Quốc hội, ĐBQH Quảng Nam (Ảnh: Xuân Hải).

Thưa ông, vừa qua trên một số địa bàn đã xảy ra hiện tượng đối tượng sử dụng “sổ đỏ” giả, giấy tờ giả đi công chứng để lừa đảo, chiếm đoạt tài sản. Ông đánh giá vấn đề này như thế nào?

Theo tôi, chúng ta phải xét về nhiều hành vi nhưng chủ yếu là do bản thân đối tượng lợi dụng sơ hở của pháp luật để thu thập những “sổ đỏ” giả nhằm phục vụ ý đồ xấu. Khi mang ra công chứng, quá trình thực thi nhiệm vụ công chứng đã không thực thi đúng các quy định của pháp luật.

Vấn đề này ở chỗ sai về quy trình kiểm tra, kiểm soát dẫn đến công chứng sai và để người ta lợi dụng việc công chứng qua quýt này để thực hiện hành vi lừa đảo.

Vấn đề thứ hai là đằng sau việc đó còn có mối liên hệ gì không giữa người đến công chứng và công chứng viên. Ở đây có thể đặt vấn đề là giữa hai bên có thông đồng với nhau để làm bậy không? Vấn đề này rõ ràng là vi phạm pháp luật nghiêm trọng và cần phải có cơ quan chức năng vào cuộc điều tra làm rõ hành vi để xử lý nghiêm.

Vậy trách nhiệm của công chứng viên như thế nào khi để xảy ra những sai phạm trong lĩnh vực công chứng thưa ông?

Trách nhiệm của một công chứng viên đã được pháp luật quy định và đó là phải kiểm tra tính xác thực của văn bản tài liệu gốc nhằm thực hiện tốt nhiệm vụ công chứng. Người công chứng viên phải có những động tác bắt buộc phải thực hiện như kiểm tra, xác minh những vấn đề liên quan đến tài liệu cần công chứng.

Tuy nhiên, hiện nay các dữ liệu và thông tin không có tính liên thông cần thiết để thực hiện việc công chứng. Do đó, khi người công chứng viên thực hiện trách nhiệm để đảm bảo chính xác việc công chứng thì phải cân nhắc hết sức kỹ. Ví dụ: Tại sao người này lại mang nhiều “sổ đỏ” đi công chứng để làm gì? Người kia thường xuyên mang giấy tờ chuyển nhượng quyền sử dụng phương tiện giao thông đi công chứng để làm chi?...

Chung quy lại là người nhân viên công chứng phải có thời gian để xác minh tính xác thực của giấy tờ, văn bản, tài liệu cần công chứng. Hay nói cách khác là công chứng viên muốn thực hiện tốt nhiệm vụ của mình thì phải có tâm và tinh thần trách nhiệm rất cao với công việc.

Ông đánh giá như thế nào về hậu quả gây ra cho xã hội bắt nguồn từ việc công chứng sai?

Tính chất, mức độ của việc công chứng sai là rất nghiêm trọng. Theo tôi được biết, hiện nay nhiều cơ quan chức năng ở các địa phương xảy ra hiện tượng công chứng sai đã vào cuộc điều tra, làm rõ các vụ việc để xử lý. Nếu như những vụ việc không kịp thời được phát hiện, khởi tố điều tra, thì rõ ràng hậu quả sẽ lan tỏa và hệ lụy đối với người dân và xã hội là khôn lường.

Với chức năng giám sát của Quốc hội, tới đây Quốc hội sẽ có những biện pháp gì để kiềm chế, ngăn chặn có hiệu quả hành vi công chứng sai để thực hiện những hoạt động vi phạm pháp luật, gây bất lợi cho nhân dân và xã hội?

Hiện nay, Chính phủ đã trình Quốc hội Dự án Luật sửa  đổi, bổ sung một số điều của Luật Công chứng. Sau khi có ý kiến góp ý của các cơ quan hữu quan, Chính phủ đã trình dự án Luật Công chứng sửa đổi, thông qua tại 2 kỳ họp Quốc hội. Theo như trước đây chỉ dự định thông qua tại 1 kỳ họp Quốc hội, sửa đổi bổ sung một số điều thì định rút gọn, nhưng sau khi nghiên cứu, Quốc hội thấy còn nhiều tồn tại trong hoạt động công chứng, cần nghiên cứu sâu và sửa đổi một cách cơ bản hơn.

Vấn đề này, Chính phủ đã tiếp thu ý kiến đó và hiện nay đã trình Quốc hội xem xét về dự Luật Công chứng sửa đổi. Trong đó có quy định những vấn đề nào tồn tại, phải sửa đổi. Ví dụ: Việc tổ chức hành nghề công chứng phải được xác định như thế nào? Hay người hoạt động công chứng phải được đào tạo, bồi dưỡng và quản lý hành nghề của người ta ra sao? Theo tôi, liên quan đến công chứng thì nhiều vấn đề còn cần phải sửa đổi.

Xin cảm ơn ông!