Chuyện gì xảy ra nếu nhà máy điện hạt nhân lớn nhất ở Ukraine nổ tung?

Nếu nhà máy điện hạt nhân quy mô lớn nhất ở Ukraine phát nổ, thảm họa được cho sẽ lớn gấp 10 lần so với những gì từng xảy ra ở nhà máy Chernobyl.

Hôm nay (4/3), cơ quan tình trạng khẩn cấp địa phương của Ukraine thông báo một đám cháy lớn ở Nhà máy điện hạt nhân Zaporozhskaya đã được dập tắt thành công.

Trước đó, lực lượng cứu hỏa đã được huy động tới dập đám cháy lớn ở Nhà máy điện hạt nhân Zaporozhskaya vốn có 6 lò phản ứng hạt nhân nằm ở thành phố Energodar, phía tây nam Ukraine.

Đám cháy xuất hiện trong khuôn viên nhà máy điện hạt nhân lớn nhất ở Ukraine Zaporozhskaya. (Ảnh: Reuters)

“Vào lúc 6h20’ (giờ địa phương), đám cháy ở tòa nhà đào tạo thuộc Nhà máy điện hạt nhân Zaporozhskaya đã được dập tắt. Không có thương vong về người”, RT dẫn chia sẻ trên Facebook của Cơ quan Tình trạng Khẩn cấp Quốc gia Ukraine.

Những báo cáo trước đó cho biết một đám cháy lớn được xác định đã xuất hiện trong khuôn viên Nhà máy điện hạt nhân Zaporozhskaya rộng 2.000 m2. Đám cháy xuất hiện vào đêm ngày 3/3 tại tòa nhà đào tạo nằm sát cơ sở hạt nhân.

Ban đầu Thị trưởng thành phố Energodar là ông Dmitry Orlov tuyên bố vụ cháy ở Nhà máy điện hạt nhân Zaporozhskaya xuất phát từ đợt pháo kích của Nga. Song ông Orlov không cung cấp chi tiết tòa nhà nào ở Nhà máy Zaporozhskaya bị cháy, cũng như có mối nguy hiểm nào đối với các lò phản ứng tại cơ sở hay không.

Nhưng nguồn tin khác cho hay vụ cháy là do sự cố tại nhà máy. Sau đó, cơ quan khẩn cấp địa phương đã phủ nhận thông tin này. Cơ quan Tình trạng Khẩn cấp Quốc gia Ukraine cũng cập nhật thông tin vụ cháy chỉ xảy ra ở “tòa nhà đào tạo” nằm gần cơ sở hạt nhân, chứ không phải ở các tòa nhà đặt lò phản ứng hạt nhân.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đưa ra thông báo vào sáng nay và nhấn mạnh mối quan ngại về vụ cháy ở Nhà máy điện hạt nhân Zaporozhskaya, bởi nó có thể trở thành “thảm họa Chernobyl thứ hai hoặc thậm chí tồi tệ hơn”.

Nhà lãnh đạo Ukraine cho biêt thêm ông đã liên lạc với các nhà lãnh đạo và các đối tác quốc tế bao gồm Tổng thống Mỹ Joe Biden, Thủ tướng Anh Boris Johnson và Tổng Giám đốc Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) Rafael Mariano Grossi.

Về phần mình, IAEA cho biết “không có thiết bị quan trọng” nào bị hư hại tại Nhà máy điện hạt nhân Zaporozhskaya sau vụ cháy, và không phát hiện sự thay đổi bất thường về nồng độ phóng xạ tại cơ sở này.

Trên thực tế, Zaporozhskaya là một trong những nhà máy hạt nhân lớn nhất ở châu Âu. Hồi đầu tuần này, quân đội Nga đã giành được quyền kiểm soát Nhà máy điện hạt nhân Zaporozhskaya, và khẳng định các nhân viên tại cơ sở vẫn đang làm việc như bình thường, nồng độ phóng xạ cũng được theo dõi sát sao. Vào ngày 1/3, Moscow còn gửi thông báo tới các cơ quan hạt nhân quốc tế về việc quân đội Nga đã bao vây toàn bộ khu vực xung quanh Nhà máy điện hạt nhân Zaporozhskaya. Moscow khẳng định toàn bộ các nhà máy điện hạt nhân của Ukraine vẫn nằm dưới sự kiểm soát của các nhà điều hành Ukraine.

Còn vào tuần trước, quân đội Nga đã nắm quyền kiểm soát ở Nhà máy điện hạt nhân Chernobyl. Bộ Quốc phòng Nga đã cho công bố đoạn video ghi lại cảnh các binh sĩ Nga và Ukraine mặc quân phục cùng thực hiện nhiệm vụ giám sát tình hình thông qua dàn camera giám sát, và đi đo đạc nồng độ phóng xạ trong khu vực.

Zaporozhskaya hiện là nhà máy điện hạt nhân có quy mô lớn nhất ở Ukraine và nằm cách thủ đô Kiev khoảng 550 km. Còn Nhà máy Chernobyl cách Kiev 100 km về phía bắc.

Theo Reuters, hình ảnh camera giám sát an ninh ở Nhà máy điện hạt nhân Zaporozhskaya cho thấy một đám cháy lớn bùng lên sau khi liên tiếp những tia sáng bắn về phía cơ sở này.

Còn trước đó, truyền thông Ukraine đưa tin vào sáng ngày 3/3 các cuộc đàm phán với chính quyền địa phương không đạt được kết quả, khiến lực lượng quân sự Nga – Ukraine bùng nổ giao tranh ở khu vực xung quanh Nhà máy điện hạt nhân Zaporozhskaya.

Chia sẻ trên Twitter vào hôm nay, Bộ trưởng Ngoại giao Ukraine Dmytro Kuleba nhấn mạnh nếu Nhà máy điện hạt nhân Zaporozhskaya phát nổ, “thảm họa sẽ lớn gấp 10 lần so với những gì đã xảy ra ở Nhà máy điện hạt nhân Chernobyl” vào năm 1986.

Bộ trưởng Năng lượng Mỹ Jennifer Granholm xác nhận không có dấu hiệu nào cho thấy nồng độ phóng xạ ở Nhà máy điện hạt nhân Zaporozhskaya đã gia tăng. Nhà máy Zaporozhskaya hiện cung cấp hơn 1/5 lượng điện phục vụ nhu cầu sử dụng ở Ukraine.

Trước đó, Tổng thống Ukraine Zelenskiy nói rằng dàn xe tăng của quân đội Nga đã bắn phá vào các tòa nhà đặt lò phản ứng hạt nhân ở Nhà máy Zaporozhskaya. Nhưng hiện không có bằng chứng nào cho thấy những cơ sở này đã bị trúng đạn.

Một số nhà phân tích nhận định Nhà máy Zaporizhzhia có thiết kế khác với Nhà máy Chernobyl và có độ an toàn cao hơn.

Theo Bộ trưởng Năng lượng Mỹ Granholm, các lò phản ứng hạt nhân ở Nhà máy Zaporizhzhia “được những cấu trúc hiện đại ngăn chặn rò rỉ phóng xạ ra bên ngoài bảo vệ và đã được đóng hoạt động một cách an toàn”.