Bốn đời thay nhau hương khói mộ cổ người Nhật

Người Nhật Bản nào khi đến Hội An cũng muốn đi viếng những ngôi mộ cổ của cha ông họ tại đây.

Họ là nông dân, nhưng là những nông dân hiểu biết của phố Hội. Có gia đình đã 4 đời thay nhau chăm sóc, hương khói những ngôi mộ cổ người Nhật; có người chỉ mới “tiếp quản” công việc chỉ mới năm, bảy năm nay…

Người bạn là hướng dẫn viên những tour du lịch của người Nhật cho tôi biết, người Nhật Bản nào khi đến Hội An cũng muốn đi viếng những ngôi mộ cổ của cha ông họ tại đây. Khi đứng trước những ngôi mộ cổ hơn trăm năm tồn tại, nhiều người bạn Nhật không kiềm được nước mắt. Dự phần vào những cuộc viếng thăm đầy xúc động ấy là những người đã tình nguyện coi sóc những ngôi mộ Nhật suốt nhiều năm dài.

Bốn đời thay nhau hương khói mộ cổ người Nhật - ảnh 1

Ông Nguyễn Văn Nước với ngôi mộ thương gia Banjiro ngay trong vườn nhà. Ảnh: X.H

Gần 60 tuổi, nghĩa là khoảng chừng 30 năm thực hiện công việc của người coi sóc mộ nằm ngay trong vườn nhà mình, ông Nguyễn Văn Nước, người làng Trường Lệ (Cẩm Châu, TP.Hội An) đã quá quen với “công việc” mình làm. Khi nhìn thấy khách dừng chân nơi đầu ngõ, ông lại lật đật ra đón. 

“Sau giải phóng tới chừ, cứ khoảng hai ba ngày là có khách tới thăm mộ một lần. Riết rồi quen, không ai buộc mình phải đón tiếp hết, nhưng làm vậy coi sao được” - ông Nước cười nói. Vậy là chừng ấy năm, ngoài việc coi sóc, gìn giữ mộ, ông kiêm luôn “hướng dẫn viên”. 

Ông Trần Văn Hà và ông Đinh Văn Chất ở cạnh nhà cũng là hai người làm những phần việc như ông Nước. Họ - đều làm vì những tình cảm chân thành dành cho người đã khuất.

Tìm về mộ thương gia Nhật

Khá dễ dàng khi tìm đường đến ngôi mộ Nhật ngay trong vườn nhà ông Nước. Trên trục đường dẫn ra làng rau Trà Quế, du khách bắt gặp đầu tiên là biển chỉ dẫn tìm đến phần mộ của thương gia Banjiro được lập năm Ất Tỵ - 1665. Đến năm 1928, tức năm Chiêu Hòa thứ ba, “theo đề xuất của giáo sư văn học Kuroita Kasumi, cộng đồng người Nhật sống tại Đông Dương nhất trí đề nghị ông Nakayama cư trú tại Thuận Hóa phụ trách giám sát công trình tu sửa ngôi mộ này (theo bia ký phía sau ngôi mộ). Mộ còn tương đối nguyên vẹn với bia đá khắc chìm bằng tiếng Nhật và những thông tin liên quan.

Cách đó không xa, giữa cánh đồng lúa, ngôi mộ của thương gia Tani Yajirobei được lập năm Đinh Hợi 1647. Nấm mộ vẫn còn giữ được lối kiến trúc truyền thống cơ bản của Nhật, khi phần mộ hướng ra biển lớn, tương tự như hướng của ngôi mộ thương gia Banjiro trong vườn nhà ông Nước. Ông Trần Văn Hà đã coi sóc ngôi mộ này gần 20 năm. 

Trước đó, mộ do cụ thân sinh ông Hà trông nom. Điều đặc biệt ở ngôi mộ thương gia Tani Yajirobei là trên bia đá còn ghi cùng một nội dung bằng 4 thứ tiếng Việt, Nhật, Anh, Pháp: “Do Nhật Hoàng chủ trương bế môn tỏa cảng buôn bán với hải ngoại, ông phải từ Hội An trở về quê hương nhưng sau đó ông đã tìm mọi cách để sống với người yêu của mình là một cô gái người Hội An đến khi từ biệt cõi đời. Mộ ông hướng về phía Đông Bắc quê hương ông”. Cũng tại đây, một con đường thể hiện tình bang giao thân thiết Việt -  Nhật dẫn vào ngôi mộ được dựng lên giữa đồng ruộng mênh mông.

Bốn đời thay nhau hương khói mộ cổ người Nhật - ảnh 2
Ông Trần Văn Hà bên ngôi mộ thương gia Tani Yajirobei ngay giữa cánh đồng làng.

Không chỉ có hai ngôi mộ trên, một ngôi mộ khác cũng được nhiều người Nhật hiện nay ghé thăm là mộ ông Gu Sikukun được lập vào năm Kỷ Tỵ - 1689, hiện nay nằm tại khối phố Tân An. Ông Gu Sikukun cũng là một thương nhân thường làm ăn tại Hội An. 

Cả ba ngôi mộ đều là những “chứng tích” quý giá về một thời giao thương sầm uất tại phố cảng Faifo cũng như mối bang giao giữa Việt Nam - Nhật Bản. 

Những cán bộ của Trung tâm Quản lý bảo tồn di sản văn hóa Hội An cho biết, cả 3 ngôi mộ cùng nhiều mảnh gốm Hizen, cầu Nhật Bản, những đơn vị folklore cùng nhiều dấu tích kiến trúc Nhật đã được lập hồ sơ chi tiết để bảo tồn và có phương án trùng tu. Và không chỉ những cán bộ quản lý di tích mới thấu hiểu tầm quan trọng của việc gìn giữ những di tích quý giá, những người nông dân quanh năm chân lấm tay bùn cũng hiểu rõ thế nào là “tình bang giao”…

Truyền thuyết quanh mộ cổ

Ông Nguyễn Văn Nước chia sẻ với chúng tôi, ở dưới nấm mộ này, dù là người của quốc gia nào, ông cũng sẵn sàng coi sóc như một nấm mộ của tổ tiên. “Vì mộ nằm ngay trong vườn nhà mình, ít nhiều gì cũng là chỗ người đã khuất yên nghỉ, mình phải giữ làm sao để thật trang trọng, có như vậy việc làm ăn của mình mới thuận buồm xuôi gió. Mà đó cũng là đạo lý của người Việt mình” - ông nói. 

Trong giai đoạn chiến tranh, mộ thương gia Banjiro bị lấp kín, chỉ để lộ lên mặt đất 1/3 tấm bia. Sau giải phóng, cụ bà Hứa Thị Bọ - mẹ ông Nước, mới quyết định đưa cả gia đình về lại mảnh đất của cha ông, ngay trên đất Trường Lệ để cày cấy, làm ăn. 

Lúc ấy, khi vỡ đất ra mới phát hiện một ngôi mộ đồ sộ gồm cả bia ký, tường bao, đều cứng như đá. Khi được phát hiện, ngôi mộ nằm án ngữ một nửa lối vào nhà. “Cũng không hiểu sao lúc đó mới giải phóng xong, ai cũng nghèo đói, nhưng bà con chòm xóm đều góp công sức, nhường đất để khai phá đường đi mới vào nhà chúng tôi. Bắt đầu từ đó ngôi mộ là chốn linh thiêng, không ai dám tùy tiện qua lại. Mẹ tôi ngày nào cũng thắp một nén nhang trước mộ” - ông Nước kể. 

Trong lòng di tích luôn ẩn những câu chuyện nhuốm màu huyền hoặc, đặc biệt với những di tích có niên đại khá cao và cũng khá thiêng liêng như mộ cổ. Nhiều người ở làng Trường Lệ vẫn còn kể câu chuyện về cặp tượng cóc do những người dân nơi đây đào được sau 1975, người nào có duyên mua được 1 tượng thì ắt sẽ có ngày mua được cái thứ 2, bởi lẽ cặp tượng cóc này được chôn chung với người Nhật vào năm 1600 tại Hội An.

Cũng ngay trên cánh đồng nơi có mộ thương gia Tani Yajirobei, ông Trần Văn Hà nói với chúng tôi rằng, rất nhiều nông dân tại đây tin rằng mùa màng tốt tươi, cây lúa lên xanh cũng nhờ một phần sự “phù hộ” của người đã khuất. Mỗi năm, đến ngày cúng cơm mới, những người nông dân nơi này đều mang đến đây 2 chén cơm. 

Tuy là vùng thấp lụt, nhưng cánh đồng Trường Lệ lại không bị ngập nước sâu. Những năm mất mùa, người nông dân lại họp nhau cùng làm một lễ tại ngôi mộ cổ, và kỳ lạ là khi làm xong lễ, những tín hiệu vui về một mùa xanh tốt lại bắt đầu hiển lộ. 

Một phần từ niềm tin “có thờ có thiêng”, một phần từ tấm lòng chân chất mà những người dân Hội An đã không ngại ngần để ngày ngày bỏ công coi sóc những ngôi mộ của người xa xứ. Ông Nước bảo với chúng tôi, có một đoàn doanh nhân Nhật đến viếng mộ nhiều lần để xin lấy tên Banjiro mở một nhà hàng món ăn Nhật tại TP.Đà Nẵng, và ông được họ nhiều lần mời đến thưởng thức. Chính ông cũng tự mày mò học tiếng Nhật, để “lỡ họ có vào thăm thì mình cũng biết đường mời”.

Hằng năm, khi lễ hội Việt - Nhật bắt đầu, những người dân quê như ông Nước, ông Hà, ông Chất, lại lặng lẽ quét dọn những ngôi mộ cổ để đón tiếp những người bạn Nhật đến trình diễn các điệu múa truyền thống ngay trước những ngôi mộ này. Những ngày ấy, với họ, đầy niềm vui…

Theo Xuân Hiển/ Báo Quảng Nam (Tiêu đề do BTV Infonet đặt lại)

Những di sản văn hoá ‘độc lạ’ chỉ có ở núi Bà Đen dịp đầu Xuân

Múa trống Chhay dăm, nhạc ngũ âm hay ẩm thực chay - đó là các di sản văn hoá mang đặc trưng tại Tây Ninh mà bạn không nên bỏ lỡ khi đến với núi Bà Đen mùa Xuân này.

Cát Bà - ‘thiên đường’ chờ được đánh thức

Được ví như bản giao hưởng của núi rừng hùng vĩ và biển đảo bao la, Cát Bà sở hữu 7 hệ sinh thái đa dạng với cảnh quan ngoạn mục, khí hậu trong lành, cùng vô số trải nghiệm hấp dẫn.

Bỏ túi lịch trình du Xuân Sun World Ha Long

Check-in Suối Hoa tại Đồi Bầu trời (Sky Hill), “chill” tại Đồi Mặt trời (Sun Hill) hay chạm đến an nhiên tại Đồi Cửa biển (Ocean Hill) là những trải nghiệm “mới tinh” mà bạn không nên bỏ qua khi khám phá Sun World Ha Long phiên bản 2025.

Từ 10/3, vé chơi Ba Na Hills cho người miền Trung, Tây Nguyên chỉ 350.000 đồng

Từ ngày 10/3 đến hết ngày 15/4/2025, khu du lịch Sun World Ba Na Hills triển khai chương trình ưu đãi đặc biệt dành cho người dân 19 tỉnh miền Trung, Tây Nguyên với mức giá vé vào khu du lịch ưu đãi sâu chưa từng có, chỉ còn 350.000 đồng.

Nữ thạc sỹ 8X về quê khởi nghiệp: Hãy bắt đầu với quy mô nhỏ, vốn ít

Hãy bắt đầu với số vốn và quy mô nhỏ, tới khi có khách hàng rồi mở rộng cũng không muộn. Điểm quan trọng nữa là phải có nguồn lực tài chính của mình hay có chỗ để vay.

6 người con bất ngờ 'làm đám cưới' cho bố mẹ, bù đắp thanh xuân gian khó

Lễ kỷ niệm 37 năm ngày cưới của ông Trần Văn Mai và bà Mai Thị Mười là món quà bất ngờ của 6 người con dành cho ông bà nhân chuyến du lịch của đại gia đình vào dịp Tết vừa qua.

Gửi trao vị hạnh phúc, đón xuân tròn đầy cùng bộ sản phẩm Tết từ TH

Với bộ sản phẩm đồ uống Tết Ất Tỵ 2025 từ TH cùng các món ăn chế biến sẵn của TH true Food, bạn không mất nhiều thời gian chuẩn bị những bữa tiệc tinh tế, đong đầy yêu thương.

Nữ biên tập viên về quê làm việc bị gièm pha, sau chục năm giúp cả nhà đổi đời

Bỏ việc biên tập viên, chị Lương Thy Hương mở quán bán trà sữa giữa vô vàn lời gièm pha. Sau vài năm, chị có nguồn thu nhập ổn định, góp vốn giúp chồng mở xưởng nội thất.

Hành động đẹp của phụ xe dành cho vị khách đặc biệt trên chuyến xe cuối năm

Kết thúc buổi truyền hóa chất cuối cùng năm Giáp Thìn, nữ bệnh nhân mắc ung thư giai đoạn cuối, bị liệt 2 chân lên nhầm xe khách. Chỉ có một mình, chị vội vàng gọi điện cho nhà xe đặt trước đó và nhận được hành động đẹp của người phụ xe.

SHB livestream tìm ra khách hàng trúng thưởng sổ tiết kiệm 310 triệu đồng

Vừa qua, SHB đã tiến hành quay số trúng thưởng cuối kỳ chương trình “Tiết kiệm an tâm - Nhận quà xứng tầm” theo hình thức livestream công khai, nhận được sự quan tâm đông đảo của khách hàng, người dân.

Đang cập nhật dữ liệu !