Bộ Tư pháp lên tiếng về điều 292 Bộ Luật Hình sự 2015

Thông cáo báo chí nêu rõ, trong thời gian gần đây, qua thông tin báo chí cũng như kiến nghị trực tiếp của đại diện cộng đồng doanh nghiệp khởi nghiệp gửi Bộ Tư pháp đề nghị rà soát lại Điều 292 của Bộ luật Hình sự (BLHS) năm 2015 - tội cung cấp dịch vụ trái phép trên mạng máy tính, mạng viễn thông, đặc biệt là quy định tại điểm e Khoản 1 Điều 292 “các loại dịch vụ khác trên mạng máy tính, mạng viễn thông theo quy định của pháp luật”, vì cho rằng quy định này có phạm vi điều chỉnh tương đối rộng nên không khuyến khích, thậm chí là “rào cản” đối với sức sáng tạo của cộng đồng doanh nghiệp khởi nghiệp.

Đây cũng là ý kiến của các phóng viên tại cuộc họp báo công bố Nghị quyết số 144 ngày 30/6/2016 của Quốc hội Khóa 13 về việc lùi hiệu lực của BLHS năm 2015 vá 03 đạo luật liên quan.

Thứ trưởng Trần Tiến Dũng phát biểu tại họp báo thường kỳ

Thứ trưởng Bộ Tư pháp Trần Tiến Dũng cho rằng, ngay sau khi nhận được các kiến nghị nêu trên, Bộ Tư pháp đã khẩn trương nghiên cứu, rà soát các điều luật liên quan đến kiến nghị nêu trên của cộng đồng doanh nghiệp khởi nghiệp để đề xuất phương án xử lý phù hợp. Qua rà soát bước đầu, Bộ Tư pháp nhận thấy:

Thứ nhất, Điều luật này được bổ sung trên cơ sở đề xuất của các cơ quan thực thi pháp luật nhằm đáp ứng yêu cầu đấu tranh phòng chống tội phạm sử dụng mạng máy tính, mạng internet để phạm tội trong thời gian vừa qua. Điều luật này cũng đã được lấy ý kiến của các Bộ, ngành hữu quan và các Bộ ngành này đều thống nhất với quy định tại Điều 292 BLHS 2015.

Thứ hai, mục đích của quy định này nhằm bảo vệ hoạt động kinh doanh lành mạnh (trong đó có hoạt động kinh doanh sử dụng mạng máy tính, mạng internet) đúng pháp luật; răn đe, phòng ngừa các vi phạm, lập lại trật tự kỷ cương trong lĩnh vực kinh doanh này. Theo đó, BLHS năm 2015 đã bổ sung Điều 292 quy định về tội cung cấp dịch vụ trái phép trên mạng máy tính, mạng viễn thông để xử lý đối với hành vi cung cấp trái phép trên mạng (tức là không có giấy phép hoặc không đúng với nội dung được cấp phép) một trong các dịch vụ sau đây: (1) kinh doanh vàng trên tài khoản; (2) sàn giao dịch thương mại điện tử; (3) kinh doanh đa cấp; (4) trung gian thanh toán; (5) trò chơi điện tử trên mạng; (6) các loại dịch vụ khác trên mạng máy tính, mạng viễn thông theo quy định của pháp luật. Theo khoản 1 Điều 292, chỉ xử lý hình sự về tội này trong trường hợp người phạm tội thu lợi bất chính từ 50 triệu đồng trở lên hoặc có doanh thu từ 500 triệu đồng trở lên. Nếu dưới mức này thì sẽ xử lý bằng các biện pháp khác.

Thứ ba, về nội dung kiến nghị của đại diện cộng đồng doanh nghiệp khởi nghiệp về đề nghị rà soát lại Điều 292, nhất là quy định tại điểm e Khoản 1 Điều 292 “các loại dịch vụ khác trên mạng máy tính, mạng viễn thông theo quy định của pháp luật”, Bộ Tư pháp cho rằng, đề xuất này cần phải được nghiên cứu nghiêm túc, trên cơ sở tham khảo của các Bộ, ngành nhất là các cơ quan thực thi pháp luật để không cản trở doanh nghiệp khởi nghiệp phát triển.

Trước đó, để chứng minh rằng, quy định tại điều 292 Bộ luật Hình sự năm 2015 ảnh hưởng đến cộng đồng doanh nghiệp, nhiều báo đã lấy ví dụ về trường hợp Nguyễn Hà Đông, cung cấp trò chơi có con số thu nhập lớn hơn con số lớn hơn con số tối thiểu để xử lý hình sự. Tuy nhiên, nhiều luật sư lại cho rằng Nguyễn Hà Đông chỉ là người viết phần mềm chứ không phải là người kinh doanh nên cũng không cần lo ngại về quy định này.

Theo Thứ trưởng Trần Tiến Dũng, hiện nay, Bộ Tư pháp đang cùng các Bộ, ngành, các Ủy ban của Quốc hội triển khai thực hiện Nghị quyết số 1388/NQ-UBTVQH13 ngày 12/7/2016 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về triển khai thực hiện Nghị quyết số 144/2016/QH13 ngày 29/6/2016 của Quốc hội khóa XIII.

Đặc biệt, đối với Điều 292 trong BLHS, Bộ Tư pháp sẽ có Công văn gửi Bộ Thông tin và Truyền thông, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đề nghị các Bộ này nghiên cứu, đề xuất hướng xử lý, gửi kết quả về Bộ Tư pháp để tổng hợp, trình Ban soạn thảo dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của BLHS 2015. Trong thời gian tới, Bộ Tư pháp sẽ chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành, các chuyên gia trong lĩnh vực công nghệ, thông tin và mời đại diện cộng đồng doanh nghiệp khởi nghiệp, VCCI để trao đổi, thảo luận kỹ các nội dung nêu trên trước khi trình các cơ quan có thẩm quyền quyết định.