Bị phương Tây xiết, Iran quay ra "vuốt ve" Ả rập

Phía sau âm mưu ám sát đại sứ Ả Rập tại Mỹ

Hôm thứ Hai, Bộ trưởng Bộ tình báo Iran, Heydar Moslehi đã đến Riyadh gặp gỡ Hoàng tử Ả rập Xêút, Nayef bin Abdel-Aziz Al Saud để giải quyết “những hiểu lầm” giữa hai nước – Nguồn: AFP

Theo Wall Street Journal,Tehran hiện đang chịu sức ép từ phương Tây về chương trình hạt nhân của mình. Không chỉ có vậy, trong những tháng qua, Iran đã có xung đột về ngoại giao với Ả rập Xêút, đối thủ của Iran trong việc tranh giành ảnh hưởng ở khu vực.

Tuần này, Bộ trưởng Bộ tình báo Iran, Heydar Moslehi, đã đến Riyadh gặp gỡ Hoàng tử Ả rập Xêút, người sẽ kế vị ngôi vua của nước này, Nayef bin Abdel-Aziz Al Saud. Mục tiêu của cuộc gặp gỡ này là để xoa dịu căng thẳng trong quan hệ hai nước.

Bộ Ngoại giao Iran cho hay trong cuộc gặp này, hai bên đã thảo luận về tình hình an ninh và các chính sách an ninh cho khu vực. Nhưng theo các nhà phân tích, mấu chốt của chuyến thăm của nhà lãnh đạo tình báo Iran này là nhằm giải quyết các cáo buộc hồi tháng 10 của Hoa Kỳ cho rằng Iran có kế hoạch ám sát Đại sứ Ả rập Xêút tại Washington.

“Hoa Kỳ đã đưa ra các cáo buộc Iran mà không dựa trên cơ sở nào. Vì thế cần có các cuộc đàm phán thẳng thắn và minh bạch để xóa bỏ các nghi ngờ và làm rõ mục đích của các kế hoạch đó”, phát ngôn viên Bộ ngoại giao Iran, Ramin Mehmanparast phát biểu trên đài truyền hình.

Theo truyền thông Iran, lãnh đạo cơ quan tình báo của Iran đang viếng thăm Riyadh là đại diện cho “chính quyền, chứ không phải cho chính phủ”. Điều đó cho thấy ông đang chuyển các thông điệp không phải từ Tổng thống Mahmoud Ahmadinejad hay của các vị lãnh đạo chính trị khác mà là thông điệp của Lãnh tụ tối cao Ayatollah Ali Khamenei, người đưa ra các phát biểu mới nhất của Iran.

Iran và Ả rập Xê út, hai nhà sản xuất dầu thô hàng đầu của thế giới, từ lâu đã là hai cực quyền lực ở Trung Đông. Người Iran dòng Hồi giáo Shiite đại diện cho lợi ích của người Shiite thiểu số và thường bị phân biệt đối xử so với các quốc gia Ả rập dòng Sunni và đi đầu trong cuộc chiến chống lại Israel và phương Tây. Trong khi đó, Ả rập Xêút là lực lượng Sunni chiếm đa số và thân phương Tây.

Phong trào Mùa xuân Ả rập lật đổ các nhà độc tài trong khu vực, đã buộc cả Iran và Ả rập Xê út phải xem xét lại các mối quan hệ đồng minh và cần hành động quyết đoán về một số vấn đề, mà trước đây hai nước thường mâu thuẫn với nhau, đáng chú ý là về Bahrain và Syria.

Theo các nhà phân tích, khi Iran đang ở thế đối đầu với phương Tây, các nhà lãnh đạo nước này lo sợ rằng nếu bất hòa với Ả rập Xêút thì vị thế của Tehran ở khu vực sẽ không vững chắc.

“Iran sẽ làm tất cả mọi thứ có thể để không làm mất đi vị thế đầy quyền lực của mình ở Trung Đông. Iran biết rằng mình không thể vừa chống lại cả phương Tây và các nước Ả rập cùng một lúc”.

Trong cuộc họp diễn ra ở Viên ngày hôm qua của Tổ chức các nước xuất khẩu dầu mỏ OPEC, Bộ trưởng dầu mỏ Iran, Rostam Ghasemi cho hay Iran và Ả rập Xê út đã đạt một thỏa thuận rằng Ả rập Xê út sẽ không tăng lượng sản xuất dầu bù cho phần của Iran trong trường hợp Hoa Kỳ và Châu Âu áp đặt lệnh cấm vận lên ngành dầu mỏ của Iran.

Hiện vẫn chưa rõ có mối liên hệ nào giữa cuộc họp của Iran với Ả rập Xê út và các quyết định của OPEC.

Tùng Lâm