17% người già Việt Nam thuộc diện nghèo

Đây là nội dung Lễ phát động tháng dân số, sáng ngày 4/12. Sau cuộc tổng điều tra dân số năm 2009, Tổng cục thống kê dự báo năm 2017 Việt Nam sẽ bước vào giai đoạn già hóa dân số. Kết quả điều tra biến động dân số, năm 2011 cho thấy tỷ trọng nhóm dân số 65 tuổi trở lên chiếm 7% tổng dân số. Tốc độ già hóa dân số của Việt Nam được đánh giá là nhanh hàng đầu châu Á và cũng thuộc diện nhanh nhất thế giới.

Ông Nguyễn Văn Tân - Phó Tổng cục trưởng Tổng cục DS-KHHGĐ (Bộ Y tế) chia sẻ:  “Hiện nay, tuổi thọ bình quân của người Việt là 73 tuổi. Tuổi thọ người dân tăng cao phản ánh những thành tựu của phát triển KT-XH, trong đó có sự đóng góp quan trọng của công tác bảo vệ, chăm sóc sức khỏe nhân dân. Tuy nhiên, Việt Nam cũng được xếp vào nhóm những nước có tốc độ già hóa nhanh nhất thế giới.”

Theo số liệu điều tra người cao tuổi VN năm 2011, có 39% số người cao tuổi vẫn đang làm việc, tỷ lệ người cao tuổi ở vùng nông thôn và phụ nữ cao tuổi tham gia vào lực lượng lao động cao hơn đáng kể so với người cao tuổi sinh sống ở đô thị và nam giới cao tuổi.

Người cao tuổi khu vực nông thôn vẫn tham gia làm nghề phụ

Hầu hết người cao tuổi đang tự tạo công ăn việc làm trong khu vực nông nghiệp thu nhập  thấp, không ổn định và có khoảng 17% người cao tuổi thuộc diện nghèo. Phụ nữ cao tuổi, phụ nữ nông thôn và phụ nữ dân tộc ít người dễ rơi vào nghèo đói hơn so với nam giới cao tuổi, so với người cao tuổi đang sinh sống tại thành thị và những người cao tuổi là người Kinh. Càng cao tuổi thì họ càng dễ rơi vào cảnh nghèo đói.

Theo ông Tân, hiện nay chúng ta vừa phải phấn đấu tăng tuổi thọ nhưng cũng tìm mọi cách để kìm hãm tốc độ tăng già hóa dân số. Tốc độ này sẽ tác động đến mọi mặt KT-XH nước nhà.  Làm thế nào để vừa tăng tuổi thọ, vừa kìm hãm tốc độ gia tăng già hóa dân số, đây là một bài toán cần tính lại không chỉ ở bình diện chung toàn quốc, mà mỗi địa phương như Thủ đô Hà Nội cũng phải rà soát kỹ càng...

Nếu ở Pháp, từ thời gian già hóa dân số (dân số đang già) lên dân số già mất 115 năm, ở Thụy Điển là 85 năm, thì ở Việt Nam chỉ khoảng 18 năm. Chính điều này đã tác động mạnh mẽ đến chính sách về mức sinh, chính sách kiểm soát cơ cấu dân số ở nước ta.

Một ví dụ cụ thể khác, Việt Nam đang ở trong giai đoạn cơ cấu dân số “vàng”, giai đoạn này sẽ kéo dài khoảng từ 35-40 năm, nhưng nếu tốc độ già hóa nhanh, mức sinh xuống thấp, khoảng thời gian này sẽ bị thu hẹp lại, tác động không nhỏ đến chính sách tận dụng cơ hội “có một không hai” trong lịch sử nhân khẩu học của bất kỳ quốc gia nào.

Do được chăm sóc y tế tốt, điều kiện KT-XH phát triển, nên sức khỏe, trí tuệ của nhiều người khi kết thúc độ tuổi lao động (nam: sau 60 tuổi; nữ: sau 55 tuổi) vẫn “sung mãn”, dồi dào. Đó là nguồn lực mà chúng ta cần phát huy, bởi nếu ngừng vận động tư duy thì tốc độ lão hóa còn nhanh hơn. Phát huy vai trò của người cao tuổi cũng là yếu tố quan trọng trong chăm sóc đối tượng này để họ được tiếp tục hoạt động, hòa đồng, cống hiến cho xã hội, đẩy lùi lão hóa...