Xuân mới nơi xóm chài ở lưng chừng núi

Lang thang Tây Nguyên, ngoài những buôn làng lấp ló sau những ngọn đồi, ta lại bắt gặp những làng chài nho nhỏ lênh đênh trên các hồ thuỷ điện. Họ không khoác trên mình những màu áo đồng bào Tây Nguyên, mà họ từ những mảnh đất miền Tây, miền Trung.

Đêm lênh đênh trên hồ thuỷ điện

Đứng giữa cầu số 22 nằm trên Quốc lộ 27, thu vào tầm mắt chúng tôi là xóm chài Buôn Ba Jang (xã Krông Nô, huyện Lắk, tỉnh Đắk Lắk) nằm lọt thỏm giữa bốn bề núi rừng. Trên mặt nước yên bình, những nóc nhà bè xếp hàng dài, tiếng xuồng máy rẽ nước, sóng dập dềnh, xóm chài Buôn Ba Jang hiện ra như một bức tranh.

Người dân buôn bán cá vào buổi sáng.

Xóm chài Buôn Ba Jang được thành lập hơn 6 năm nay. Đó là lúc thủy điện Buôn Tua Sar đóng nước, khiến cá tôm nhiều vô kể, người dân từ các miền kéo đến lập làng, lập xóm đánh bắt cá mưu sinh. “Trước đây, thủy điện Buôn Tua Sar cá, tôm nhiều vô kể. Mỗi đêm, một người có thể kiếm từ 1 đến 2 triệu đồng là chuyện bình thường. Tuy nhiên, gần đây người giỏi chỉ kiếm được từ 200 đến 500 ngàn đồng mỗi đêm đã là giỏi lắm rồi. Có khi lại về tay không”, Cường – một ngư dân trẻ của làng chài cho biết.

Phía trước chúng tôi, lòng hồ thủy điện rực rỡ ánh sáng như một thành phố. Trên lòng hồ có hàng trăm chiếc gió đèn được thắp điện từ sớm để săn mồi cho cá bống tượng (gió đèn là những cái bẫy được người dân tạo ra trên mặt hồ, tối lại người ta dùng bình ắc quy thắp sáng một bóng đèn ở giữa, thấy ánh điện, các loại phù du bay vào rớt xuống nước  thu hút các loại cá nhỏ bơi vào ăn. Sau khoảng 5 tiếng, cá tập trung đông ăn mồi, người dân quay lưới lên để thu gom).

Không cần ánh đèn chỉ đường, các “ngư dân” cứ thế chèo xuồng về vị trí định sẵn. Đến nơi, ba xuồng ráp máy kích điện, tay cầm vợt, tay cầm cần xua cá. Tiếng điện phóng ra kêu rè rè, cá bị kích điện, bất động trong nước, Cường - một ngư dân trẻ của làng chài đưa vợt, vớt từng con ném lên khoang xuồng. “Trước đây cá nhiều ngư dân bắt bằng lưới và câu. Tuy nhiên, khi cá cạn dần, người dân dùng điện kích mới bắt được cá. Biết là bị cấm sử dụng nhưng vì cuộc sống mưu sinh, người dân không biết cách nào hơn”, người đàn ông tên Thanh phân trần.

Khi được hỏi về việc đón Tết, ông Thanh – một lão nông của lòng hồ cho biết: “3 năm nay, năm nào chính quyền cũng đến chúc Tết, hỗ trợ tiền gạo của chính phủ cho dân ăn Tết. Năm ngoái, nhiều đoàn hảo tâm đến cho tiền, gạo, thức ăn nhiều lắm. Chúng tôi càng ngày càng thấy cái Tết ấm cúng hơn xưa”.

Phận người, đời sông

Toàn cảnh xóm chài Buôn Ba Jang trong ánh hoàng hôn.

Không chỉ những lòng hồ thuỷ điện tại Đắk Kắk, tại lòng hồ Sê San (Gia Lai) rộng lớn, hơn ba chục nóc nhà với hơn phân nửa là người ở các tỉnh Miền Tây về đây hội tụ. 6-7 năm “du ngư” trên đất này, anh Bảy Thuộc, người quê An Giang, cùng vợ và con đến lòng hồ này vào 7 năm trước cho biết: “Theo nghiệp những con thuyền đi ngược, gia đình 5 người nhà mình lại cắm bè giữa dòng Sê San mưu sinh như những con rái cá. Có hồi, cơ quan chức năng cứ phát hiện người ở trên lòng hồ là xua. Có lúc bỏ bè… như đi lánh nạn. Người ta đuổi bên Kon Tum là chạy sang Gia Lai và ngược lại. Phận người không hộ khẩu ở đây trước đây là thế…”, anh Bảy Thuộc nhớ lại.

Trên lòng hồ Sê San, hơn một trăm cư dân phiêu bạt từ khắp các nơi đến, sống bập bềnh chìm nổi theo con nước đầy vơi. Họ gắn bó cả đời với nghề đánh bắt cá, nhưng tận sâu trong lòng vẫn mơ ngày thoát kiếp phận đời sông nước lênh đênh. Đêm nhậu trên bè nổi, rượu không nhiều nhưng chuyện thì không dứt được bởi người theo nghiệp sông nước thì hào sảng lắm. Gặp nhau nói chuyện hợp là nhậu, dân miền Tây vốn thế. Chỉ cần bắc loa lên bật còi hụ rồi gọi hai tiếng “nhậu đê” là ai cũng cầm mồi đến góp vui, chả cần lý do… Tiếng nói các vùng miền, từ Huế, Quảng Bình cho tới miền Tây… như hòa vào nhau trong men say, khiến lòng người xa xứ càng thêm xốn xang!

Đêm trên lòng hồ, nơi những con nước chảy ngược khi các dòng sông vắt qua Trường Sơn đổ về đây trước khi sang biên giới đổ vào nước bạn. Lần đầu nằm nhà nổi, sóng nước mênh mang gõ vào những thanh gỗ mục nghe lẹp xẹp thật khó khăn với những người thành thị muốn ngủ như chúng tôi. Thảng hoặc, một chiếc xuồng lại nổ máy phá vỡ không gian tĩnh mịch của màn đêm bao la để thu lưới bắt cá. Tháng 12, trời đã trở lạnh, những ngư phủ co ro trước mỗi cơn gió rít của núi rừng. Nhìn những vết chai tay, chai chân dù dày đến nỗi ngâm mình trong nước cũng không thể làm da nhăn lại của những người đàn ông nơi đây mới càng thấm thía cảnh “phận người, đời sông”.

Phá tan không khí tĩnh lặng, tôi hỏi vợ của anh Bảy Trí: “Tết có đưa các cháu về quê không?”. Vợ anh Trí nhìn chúng tôi chỉ biết cười trừ rồi lặng lẽ nhìn ra con nước: “Năm nay là năm thứ 3 không về nhà chơi Tết. Sáp chúng nó (chỉ những đứa con) nhỏ quá đi xe không tiện”. “Năm nay được ổn định hơn năm trước. Giờ không phải chạy lòng vòng khi bị lực lượng chức năng xua đuổi, bởi họ hiểu chúng tôi chả có chỗ mà chạy. Thế nên cả năm nuôi được lồng bè cá rô phi, diêu hồng chắc có nguồn thu sắm Tết. “Cũng như trên bờ, Tết thì gói vài cặp bánh tét, mua sắm ít mứt kẹo rồi đợi đêm Giao thừa. Mấy năm nay, cán bộ chính quyền cũng đến chúc Tết, hỗ trợ tiền, gạo, thức ăn nên cái Tết cũng vui hơn và bọn nhỏ cũng đỡ cực  hơn”, anh Bảy Trí chia sẻ.

Con nước cứ mênh mông chảy. Đi và gặp nhiều làng chài trên Tây Nguyên tôi mới thấy, dân chài lưới đóng bè ở đâu thì đó đã là quê hương rồi…

Tâm Vũ

2 giải đấu Taekwondo kịch tính trong tuần lễ thể thao của CJ K Festa 2025

Những bài quyền đẹp mắt, những trận đối kháng đỉnh cao thể hiện sức mạnh và tinh thần võ đạo thu hút khán giả tại 2 giải Taekwondo đang diễn ra tại TP.HCM.

Báo chí Việt Nam: Đổi mới vì sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc

Sáng nay (19/6), tại Hà Nội, Hội Nhà báo Việt Nam khai mạc Hội báo toàn quốc năm 2025 với chủ đề “Báo chí Việt Nam – Trung thành, Sáng tạo, Bản lĩnh, Đổi mới vì sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”.

SHB - nơi yêu thương lan tỏa, sự sẻ chia chạm đến trái tim

Giữa guồng quay cuộc sống, có những câu chuyện lặng lẽ nhưng ấm áp, có những bàn tay đưa ra đúng lúc, có những tấm lòng rộng mở đồng hành... Tại Ngân hàng TMCP Sài Gòn - Hà Nội (SHB), những điều tử tế vẫn luôn hiện hữu, chạm đến trái tim mọi người.

Diễn viên Võ Hoài Nam: 5 bố con luôn an tâm khi có bà xã quán xuyến

Diễn viên Võ Hoài Nam nói bao nhiêu năm nay bà xã kém 12 tuổi luôn là hậu phương lo lắng mọi thứ cho 5 bố con nên anh rất yên tâm.

Cô gái Nam Định vẽ tranh bằng 'đôi tay' đặc biệt, nuôi ước mơ thành họa sĩ

“Tôi không quyết định được hình hài mình sinh ra nhưng tôi có quyền chọn cách sống”, câu nói ấy đã trở thành động lực, giúp Thơm vượt qua giới hạn của cơ thể, dùng “đôi tay” đặc biệt vẽ lên cuộc đời đầy ý nghĩa.

Bố mẹ mất sớm, cô gái Hải Dương oà khóc khi được anh chị đưa đi ‘hỏi vợ’

Ngày anh chị nhận lời đứng ra lo chuyện cưới hỏi, cô gái Hải Dương xúc động đến bật khóc.

Cử nhân thất nghiệp về quê làm ông chủ vườn ‘cây tỷ đô’

Tốt nghiệp Trường Đại học Thể dục - Thể thao nhưng không xin được việc, anh Đỗ Trọng Học gác lại tấm bằng cử nhân về nhà trồng “cây tỷ đô”, thu nhập nửa tỷ đồng mỗi năm.

Niềm tự hào của người SHB

Ngân hàng SHB không chỉ là một tổ chức tài chính, mà còn là nơi nuôi dưỡng và lan tỏa những giá trị nhân văn cao đẹp, nơi mỗi cán bộ nhân viên tìm thấy niềm vui, sự gắn bó và tự hào.

Làm việc ở Hà Nội, nam giảng viên vẫn chọn về quê sống, mỗi ngày đi hơn 100km

Làm việc ở Hà Nội nhưng anh Thành vẫn chọn về quê sống 16 năm nay. Mỗi ngày, anh vừa đi vừa về hết hơn 100km.

Du lịch Cát Bà tăng trưởng hai con số nhờ điều gì?

20% là tỷ lệ tăng trưởng khách và doanh thu tới Cát Bà 2024. “Hòn đảo Ngọc” của miền Bắc đang trở thành điểm đến hút khách đáng mơ ước, nhất là khi hệ thống giao thông tới đảo ngày càng thuận lợi.

Đang cập nhật dữ liệu !