Xử phạt quá nhẹ nên không thể kiểm soát được an toàn thực phẩm

Những con heo bị tiêm thuốc an thần trước khi bán bị phanh phui năm 2017

Bà Phong Lan cho biết, với mục tiêu xây dựng thành phố sạch, Ban Quản lý ATTP TP.HCM đã thiết kế mô hình kinh doanh hiện đại, lập lại trật tự trong sản xuất – kinh doanh - chế biến thực phẩm, xây dựng chuỗi thực phẩm an toàn, xây dựng hệ thống kiểm nghiệm thực phẩm… cùng 24 đội quản lý ATTP quận huyện đã hình thành nên một mạng lưới quản lý, giám sát khá chặt chẽ.

Tuy nhiên, thực tế cho thấy, hiện nay hầu như tất cả các vụ vi phạm ATTP đều chỉ xử lý ở mức vi phạm hành chính. Cho tới nay, chỉ có duy nhất 1 vụ vi phạm sản xuất thực phẩm bẩn được Quốc hội đề nghị chuyển hồ sơ qua công an để xử lý hình sự về tội “Vi phạm quy định về vệ sinh an toàn thực phẩm”.

Theo bà Lan, do hiện nay theo Bộ Luật Hình sự mới nhất năm 2015 còn nhiều cái rất khó khi làm căn cứ xử lý vi phạm.

Trong năm 2017, Ban cũng đã tổ chức lấy 3.649 mẫu giám sát, đánh giá mức độ ATTP của sản phẩm được sản xuất và kinh doanh trên địa bàn thành phố. Từ đó xác định mối nguy cần tăng cường kiểm soát.

Tổ chức triển khai lấy 990 mẫu thực phẩm (nông sản tươi sống, thực phẩm đã qua chế biến, bao gói sẵn, dùng liền, nước uống đóng chai, đóng bình) tại các chợ đầu mối nông sản thực phẩm, chợ truyền thống, chợ phiên, kênh phân phối hiện đại, cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm.

Mặc dù hiện nay Ban đã hình thành mạng lưới tại 8 Đội Quản lý ATTP liên quận - huyện và 2 Đội Quản lý ATTP tại chợ đầu mối nông sản thực phẩm (chợ Hóc Môn và chợ Bình Điền) với 468 người, tuy nhiên, để đạt được hiệu quả cao trong quản lý ATTP thì nhất thiết phải thay đổi nhiều điều khoản về Luật ATTP.

Bà Lan cho rằng: "Tội sản xuất thực phẩm bẩn với tính chất đầu độc sức khoẻ của con người khi ăn gây tác hại nghiêm trọng và kéo dài nhiều năm sau. Trong khi đó, Luật của ta hiện nay hở quá nhiều, khiến cho việc phát hiện thực phẩm có chứa phụ gia hoá chất nhưng không xử lý hình sự được do nằm “ngoài khung”. Như vụ heo bị tiêm thuốc an thần phát hiện vào năm 2017 không xử lý được do họ sử dụng đúng loại thuốc cho phép, chỉ “sai mục đích”. Hay những sản phẩm thịt gia súc gia cầm đã trong tình trạng biến chất, phải tiêu huỷ nhưng vì tham, nhiều tiểu thương vẫn bán cho người dân và mới bị xử lý mức độ vi phạm hành chính. Điều này không đủ sức răn đe".

Ngoài ra, việc kiểm nghiệm và kết quả mẫu kiểm nghiệm thực phẩm lâu nay còn phải đợi chờ quá lâu, khi có kết quả chủ vi phạm đã tẩu tán hết số hàng. Luật ATTP và các văn bản quy phạm pháp luật liên quan hiện không cho phép xử lý vi phạm ATTP dựa trên kết quả test nhanh mẫu thực phẩm. Vì thế, cơ chế giám sát để "định tội" sản xuất thực phẩm mất an toàn còn phải chạy theo diễn biến thực tế, kém hiệu quả.