VinaPhone, MobiFone có thể sẽ lại xếp vào nhóm doanh nghiệp thống lĩnh thị trường

Nhiều khả năng VinaPhone và MobiFone sẽ lại xếp vào nhóm doanh nghiệp thống lĩnh thị trường.

Bộ TT&TT đang dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định số 25 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Viễn thông. Trong lần sửa đổi này, Bộ TT&TT đưa ra các điều kiện xác định doanh nghiệp viễn thông có vị trí thống lĩnh thị trường.

Khi doanh nghiệp xếp vào nhóm có vị trí thống lĩnh thị trường sẽ bị quản lý chặt. Chẳng hạn, với những doanh nghiệp chiếm trên 30% thị phần, trước khi họ muốn ban hành một mức giá cước nào đó thì doanh nghiệp phải đăng ký với cơ quan quản lý trên cơ sở không được bán dưới giá thành. Còn đối với doanh nghiệp không chiếm thị phần khống chế, họ được quyền ban hành giá cước có thể thấp hơn cả giá thành của mình nhưng không quá thấp so với mức trung bình hiện có trên thị trường. 

Theo dự thảo này thì thị phần của doanh nghiệp trên các thị trường viễn thông liên quan được xác định dựa trên tỷ lệ phần trăm về doanh thu dịch vụ viễn thông đối với các thị trường dịch vụ viễn thông. Bên cạnh đó, doanh nghiệp viễn thông được xác định có vị trí thống lĩnh thị trường nếu có thị phần từ 30% trở lên trên thị trường viễn thông liên quan hoặc có sức mạnh thị trường đáng kể.

Doanh nghiệp viễn thông được xác định có sức mạnh thị trường đáng kể trên thị trường viễn thông liên quan nếu thuộc một trong các trường hợp như có tổng tài sản trong Báo cáo tài chính của năm kế trước chiếm từ 30% trở lên trên tổng tài sản trong Báo cáo tài chính của năm kế trước của tất cả các doanh nghiệp viễn thông trên thị trường. Những doanh nghiệp này có có dung lượng đường trục Bắc Nam chiếm 30% tổng dung lượng đường trục Bắc Nam của các doanh nghiệp.

Ngoài các tiêu chí trên, đối với thị trường dịch vụ thông tin di động mặt đất, doanh nghiệp được xác định có sức mạnh thị trường đáng kể nếu thuộc một trong các trường hợp sau; có số lượng điểm cung cấp dịch vụ viễn thông có địa chỉ xác định do doanh nghiệp thiết lập chiếm từ 30% trở lên trên tổng số lượng điểm cung cấp dịch vụ viễn thông có địa chỉ xác định do các doanh nghiệp thiết lập trên thị trường. Doanh nghiệp chiếm giữ từ 30% trở lên trên tổng số trạm gốc vô tuyến mạng thông tin di động mặt đất. Thêm vào đó những doanh nghiêp này được cấp giấy phép sử dụng các băng tần số vô tuyến điện có giá trị thương mại cao, có nhu cầu sử dụng vượt quá khả năng phân bổ.

Bộ TT&TT sẽ xác định doanh nghiệp viễn thông có vị trí thống lĩnh thị trường trên các thị trường viễn thông liên quan định kỳ 4 năm một lần hoặc khi có thay đổi lớn về cấu trúc của thị trường.

Trước đó, theo danh mục doanh nghiệp viễn thông, nhóm doanh nghiệp viễn thông có vị trí thống lĩnh thị trường đối với các dịch vụ viễn thông quan trọng có hiệu lực từ 15/6/2015 thì Viettel là doanh nghiệp viễn thông duy nhất có vị trí thống lĩnh thị trường đối với dịch vụ thông tin di động mặt đất, bao trọn cả 3 mảng dịch vụ điện thoại, nhắn tin và truy nhập Internet. Tại thời điểm đó, theo quy định hiện hành của Luật Cạnh tranh, doanh nghiệp có thị phần khống chế khi có thị phần từ 30% trở lên hoặc có khả năng gây hạn chế cạnh tranh một cách đáng kể. Một nhóm 2 doanh nghiệp được coi là có vị trí thống lĩnh thị trường nếu tổng thị phần đạt từ 50% trở lên.

Ngay tại thời điểm đó, đại diện Viettel cho rằng, Bộ TT&TT nên xem xét lại khái niệm doanh nghiệp thống lĩnh thị trường. Theo đó, Bộ TT&TT không nên thay đổi vị trí của các doanh nghiệp di động thống lĩnh thị trường và xếp 3 nhà mạng là Viettel, VinaPhone và MobiFone có vị trí tương đương nhau như hiện tại. 

Phía Viettel giải thích, việc thay đổi vị trí thống lĩnh thị trường của doanh nghiệp sẽ tạo điều kiện cho doanh nghiệp ra khỏi nhóm thống lĩnh thị trường phát triển thoải mái hơn, họ có thể tự quyết định giá cước rẻ hơn doanh nghiệp khác. Điều này có nguy cơ gây xáo trộn thị trường bởi khách hàng có thể đua nhau chuyển sang nhà mạng có giá cước rẻ hơn, sẽ có cuộc chiến về giá cước giữa các nhà mạng để cạnh tranh gây hỗn loạn thị trường. Do đó, Viettel kiến nghị không thay đổi vị trí của các doanh nghiệp thống lĩnh thị trường viễn thông mà giữ nguyên như hiện nay, cùng quản lý 3 nhà mạng như các doanh nghiệp lớn.

Đại diện Viettel còn cho rằng, tại những thị trường nước ngoài Viettel mới đầu tư thì các doanh nghiệp mới thâm nhập thị trường không có ưu đãi gì cả hoặc ưu đãi trong một vài năm đầu thôi. Thế nhưng, nếu chính sách như hiện nay thì có những nhà mạng được hưởng ưu đãi cả chục năm nay. Vì vậy, cần nghiên cứu thêm các chính sách quản lý của nước ngoài.  Như vậy, nếu theo cách quản lý của nước ngoài thì các mạng di động của Việt Nam như Gtel hay Vietnamobile đều chung 1 chính sách. 

Trả lời Viettel tại thời điểm đó, Cục trưởng Cục Viễn thông cho biết, theo từng thời kỳ, căn cứ theo diễn biến của thị trường viễn thông, Bộ TT&TT sẽ ban hành danh mục các doanh nghiệp thống lĩnh thị trường, hoặc nhóm doanh nghiệp thống lĩnh thị trường. Danh mục này được xây dựng căn cứ vào báo cáo doanh thu của từng doanh nghiệp, việc quyết định có đưa một doanh nghiệp hay không đưa một doanh nghiệp vào danh mục này không phụ thuộc ý chí chủ quan của Bộ TT&TT.