Vì sao phải cúng Giao thừa cả trong nhà và ngoài trời

Trước giờ Tý phải làm lễ tiễn quan đương niên cũ sau đó đón quan đương niên mới. Đến đầu giờ Tý mọi chuyện phải xong để chuẩn bị đón giao thừa. 

Ảnh minh họa: Internet

Mỗi năm có một vị quan đương niên nên việc làm sớ tấu cũng như lễ vật cần phải cẩn thận chú ý. Vì có 12 Vị Hành Khiển và 12 Phán Quan (Phán quan là vị thần giúp việc cho các vị Hành Khiển). Mỗi vị làm một năm dưới dương gian và cứ sau 12 năm thì lại có sự luân phiên trở lại.

Vương hiệu của 12 vị Hành Khiển và các Phán Quan như sau:

- Nám Tý: Chu Vương hành khiển, Thiên Ôn hành binh chi thần, Lý Tào phán quan.

- Năm Sửu: Triệu Vương hành khiển, Tam thất lục thương hành binh chi thần, Khúc tào phán quan.

- Năm Dần: Ngụy Vương hành khiển, Mộc tinh hành binh chi thần, Tiêu tào phán quan.

- Năm Mão: Trịnh Vương hành khiển, Thạch tinh hành binh chi thần, Liễu tào phán quan.

- Năm Thìn: Sở Vương hành khiển, Hỏa tinh hành binh chi thần, Biểu tào phán quan.

- Năm Tỵ: Ngô Vương hành khiển, Thiên hao hành binh chi thần, Hứa tào phán quan.

- Năm Ngọ: Tuần Vương hành khiển, Thiên hao hành binh chi thần, Vương tào phán quan.

- Năm Mùi: Tổng Vương hành khiển, Ngũ đạo hành binh chi thần, Lâm tào phán quan.

- Năm Thân: Tề Vương hành khiển, Ngũ miếu hành binh chi thần, Tống tào phán quan.

- Năm Dậu: Lỗ Vương hành khiển, Ngũ nhạc hành binh chi thần, Cự tào phán quan.

- Năm Tuất: Việt Vương hành khiển, Thiên bá hành binh chi thần, Thành tào phán quan.

- Năm Hợi:Lưu Vương hành khiển, Ngũ ôn hành binh chi thần, Nguyễn tào phản quan.

Như vậy màu sắc cũng như những điều kiêng kỵ đã nhắc để chúng ta sắm, hoặc kiêng tránh khi sữa lễ. Ngoài lễ vật hương hoa, trầu, rượu, bánh, xôi, chè, gà còn thêm áo giấy, tiền giấy, giấy vàng... để đưa tiễn hoặc đón tiếp các vị Hành khiển hàng năm, cũng như các Vị Phán quan của nhà Trời.

* Lưu ý:

Sau khi khấn lễ tiễn quan đương niên cũ, sẽ tiến hành lễ đón quan đương niên mới (tống cựu nghinh tân). Lễ Vật cũng được chuẩn bị trước và đúng giờ phút Giao thừa sẽ tiến hành thắp nhang, làm thủ tục lễ, đọc văn khẩn xong thì hoá tờ Văn.

Như vậy, chiều 30 và đêm 30 sẽ phải tiến hành làm lễ tất niên (chiều 30 tết), lễ trước và trong lúc Giao thừa vừa tống cựu nghinh tân, vừa cúng lễ Tiên tổ nên phải cúng cả trong nhà và ngoài trời.

Phần Văn khẩn thì mỗi tuần tiết có nội dung khác nhau và xin được giới thiệu hai bài văn khẩn dưới đây:

Văn cúng tiễn quan Đương niên cũ

Quốc hiệu... tỉnh... huyện.... Xã.... thôn......

Ngày... tháng... năm...

Tên họ tín chủ... tuổi... đồng gia kinh cẩn, sắm lễ vật hương đăng ... Thành tâm dâng lên ... Hành khiển, cùng đức ... Phán quan.

Kính mong Đại Vương xoi xét

Lượng trời chẳng ghét khoan dung

Giúp vua giữ vững ngôi Hoàng cực

Âm thỏa dương vui mát mẻ tiết xuân phong

Ơn trời đã dựng xây giếng mối.

Nhờ đất mà sinh sản hợp đạo tiết tòng.

Tiết thuộc Nguyên tiêu mừng năm mới

Lễ làm trừ tịch tiễn Ðại Vương.

Xét thấy năm tháng qua đội ơn rất lớn,

Xem ngày vừa hết nhà đức quan trên

Năm khác cờ hoa đón ngài trở lại

Lại nhà ban phúc được như lòng.

Muôn trông đức Ðại Vương

Kinh cẩn bày lời.

Văn cúng đón quan Đương niên mới

.... Kính trông Đại Vương,

Thông minh tài trí.

Văn Võ Thánh thần,

Ban ân ban đức.

Ngài tôn Vâng đế mệnh phân công, Để xứ lý âm - dương đều thoả mãn.

Minh bạch nơi vương tâm chính trực,

Cai quản cương vực nhà anh quân.

Trừ tịch đã làm lễ tống cựu

Nguyên tiêu nay dâng lễ nghinh tân

Năm trước trọng trách đảm đương, đội nhà ơn đức chính trực

Ngày nay thuý hoa lại thấy, ngửa trông lượng cả khoan dung

Cúi lạy nhà ơn đức Ðại Vương

Kính cẩn bày lời.

Lưu ý, nếu trời mưa gió thì có thể kê ban thờ giữa nhà, đặt lễ tiễn Quan đương niên cũ cũng như đón Quan đương niên mới. Có nhiều gia chủ vị trí sân thấp trũng, hoặc chật chội thì nên lập bàn giữa nhà để làm lễ "tổng cựu nghinh tân". Cũng có một số gia chủ còn viết bốn chữ đại tự "Thiên quan tích phúc" (Quan nhà trời cho phúc) và treo phía trên mâm lễ.