"Trời lạnh giá mà nghe tin người nghèo nhận gạo hỗ trợ là niềm vui lớn..."

Chỉ thị 15/CT của HĐBT

Trong những năm 1986 – 1990, thực hiện Nghị quyết Đại hội VI của Đảng, đất nước ta bước vào thời kỳ đổi mới, nền kinh tế từng bước chuyển từ chế độ tập trung bao cấp sang hoạt động theo cơ chế thị trường.

Ngày 20/11/2012, tại kỳ họp thứ 4, Quốc hội khóa XIII đã thông qua Luật dự trữ quốc gia - Nguyên Tổng Bí thư Đỗ Mười đánh giá cao thành công này đối với hoạt động DTQG , giúp nâng vị thế vai trò ngành DTQG lên một tầm cao mới.

Quá trình đổi mới diễn ra hết sức quyết liệt, không chỉ trong nhận thức, quan điểm mà là cuộc cách mạng từ cơ chế, chính sách đến tổ chức vận hành nền kinh tế, từ vĩ mô đến vi mô, cả từ thượng tầng kiến trúc đến hạ tầng cơ sở, đều có những chuyển động hết sức sâu sắc.

Là một lĩnh vực kinh tế đặc biệt, ngành Dự trữ Nhà nước đã được Đảng, Nhà nước hết sức quan tâm. Lúc bấy giờ, với cương vị là Phó Chủ tịch rồi Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng, đồng chí Đỗ Mười là người sâu sát cơ sở, nhiều lần trực tiếp làm việc và kiểm tra hoạt động của ngành.

Năm 1986, đồng chí Đỗ Mười đã đến kiểm tra Kho dự trữ BO2 ở Đà Nẵng... Cuối năm 1987, lực lượng hàng hóa dự trữ tồn kho rất thấp, đặc biệt lương thực. Một phần do sản xuất lương thực trong nước chưa đủ ăn, vẫn phải nhập khẩu, nhận viện trợ và vay nợ từ nước ngoài.

Mặt khác, khi nền kinh tế chuyển sang hoạt động theo cơ chế thị trường, đã xuất hiện tư tưởng: với cơ chế thị trường, khi cần thì mua hoặc nhập khẩu, không cần dự trữ hiện vật.

Nhằm nhanh chóng, chấn chỉnh khắc phục tình trạng trên, ngày 11/1/1988, Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Đỗ Mười cùng HĐBT đã bàn bạc và quyết định ban hành Chỉ thị số 15/CT. Vốn là một người đầy tâm huyết, quyết đoán, khi đã đưa ra việc gì mới, ông luôn sát sao, chỉ đạo quyết liệt và cụ thể.

Vì thế, đi đôi với việc ban hành chỉ thị, ông đã cùng HĐBT đưa ra các biện pháp chỉ đạo kiên quyết như: cách thu mua lương thực theo nghĩa vụ mà các địa phương phải bán cho Nhà nước, đổi vật tư, xăng dầu… của Nhà nước; chuyển lương thực từ đồng bằng sông Cửu Long ra miền Bắc…

Không dừng ở đó, ngày 8/9/1988, HĐBT tiếp tục ban hành Nghị định số 142/HĐBT về Quy chế quản lý dự trữ nhà nước. Theo đó, quy chế quản lý dự trữ nhà nước đã được xác lập, quy định những nguyên tắc cơ bản và đồng bộ về quản lý hàng hoá dự trữ.

Đây là sự khẳng định chủ trương nhất quán của Hội đồng Bộ trưởng về tăng cường quản lý dự trữ nhà nước trong tình hình mới; tạo khuôn khổ pháp lý tương đối đồng bộ mang tính đặc thù trong hoạt động quản lý dự trữ Nhà nước trong giai đoạn đầu của quá trình đổi mới.

Vào thời điểm ấy, Nghị định số 142 là một trong những văn bản có tính pháp lý cao nhất về quản lý DTQG. Đồng thời, Hội đồng Bộ trưởng đã đổi tên Cục Quản lý dự trữ vật tư Nhà nước thành Cục Dự trữ Quốc gia; các đơn vị cơ sở thuộc Cục đổi thành các Chi cục dự trữ

Luôn dõi theo người làm dự trữ

Có thể khẳng định rằng, Chỉ thị 15 và Nghị định 142 đã tạo ra động lực mới cho ngành Dự trữ Nhà nước phát triển. Trong hai năm 1988 và 1989 hàng hóa dự trữ của Nhà nước đã tăng lên; đặc biệt là lương thực. Nếu như cuối năm 1987, tồn kho dự trữ lương thực hầu như không còn, thì đến cuối năm 1989, đã tăng lên gần 40 vạn tấn; các loại vật tư khác cũng tăng lên đáng kể.

Lãnh đạo Tổng cục Dự trữ Nhà nước chụp ảnh lưu niệm với Nguyên Tổng Bí thư Đỗ Mười trước Lễ kỷ niệm 60 năm ngày thành lập ngành Dự trữ Quốc gia – Tháng 6 năm 2016.

Lúc đó, cùng với việc kiện toàn tổ chức bộ máy, đội ngũ cán bộ, công chức ngành DTQG cũng được tăng cường.  

Nguyên Tổng Bí thư Đỗ Mười có rất nhiều cuộc gặp gỡ, tiếp xúc với chuyên gia nước ngoài về lĩnh vực dự trữ. Đến nay nhiều người vẫn nhớ như in buổi làm việc và trao đổi cụ thể về công tác dự trữ với đồng chí F.I.Losenkov - Ủy viên trung ương Đảng Cộng sản Liên Xô, Đại biểu tối cao Xô viết Liên Xô, Chủ nhiệm Ủy ban Dự trữ Nhà nước Liên Xô đến Hà Nội năm 1987.

Với những cách làm việc rất nguyên tắc và kiên định, nhưng cũng hết sức mềm dẻo, nguyên Tổng Bí thư Đỗ Mười đã mang lại thành công, là cơ sở hoạt động có hiệu quả, đóng góp tích cực cho sự phát triển ngành dự trữ của hai nước...

Điều rất quý báu đối với ngành Dự trữ Nhà nước, sau này dù trải qua nhiều cương vị, ông vẫn luôn dành thời gian tới thăm, động viên cán bộ công nhân viên của ngành vượt qua khó khăn, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.

Năm 1996, nhân dịp kỷ niệm Ngày truyền thống và 40 năm thành lập Cục Dự trữ quốc gia, Tổng Bí thư Đỗ Mười đã gửi thư khen và đánh giá cao về vai trò, vị trí của Dự trữ Nhà nước. Trong thư của đồng chí Tổng Bí thư có viết: “ Đảng và Nhà nước ta luôn luôn quan tâm đến hoạt động dự trữ quốc gia, coi đó là một lĩnh vực kinh tế đặc biệt, góp phần đảm bảo sự phát triển ổn định của nền kinh tế và đời sống xã hội, nhất là khi có thiên tai,địch họa”

Đặc biệt nhân kỷ niệm 60 năm ngày thành lập ngành Dự trữ Nhà nước, Nguyên Tổng Bí thư Đỗ Mười đã có buổi gặp mặt thân mật với Ban Lãnh đạo Tổng cục Dự trữ Nhà nước. Trong không khí ấm áp của buổi gặp hôm ấy, Nguyên Tổng bí thư Đỗ Mười đã ân cần ôn lại truyền thống của ngành DTQG.

Ông nhắc đến những năm tháng kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ, vượt qua mọi gian khó, dự trữ quốc gia đã hoàn thành xuất sắc công tác hậu cần để góp phần quan trọng vào thắng lợi của toàn dân tộc.

Nguyên Tổng Bí thư Đỗ Mười luôn tỏ ra ra phấn khởi, vui mừng vì lớp cán bộ dự trữ Nhà nước hôm nay luôn giữ được truyền thống quý báu của các thế hệ đi trước, giữ vững được nét son của ngành, giữ vững tinh thần đoàn kết, nỗ lực vượt khó, hết lòng phụng sự đất nước và nhân dân.

Trước những yêu cầu mới, ngành DTNN đã thực hiện kế hoạch dự trữ quốc gia ngày càng năng động và hiệu quả qua việc chủ động tích cực xây dựng cơ chế, chính sách về DTQG như: Luật DTQG, Chiến lược phát triển DTQG đến năm 2020,Quy hoạch tổng thể hệ thống kho DTQG đến 2020...  

Giá trị hàng dự trữ quốc gia trong toàn ngành đến nay đã tăng gấp 3 lần so với năm 2008, chiếm 0,5% GDP.

Trong đó, đặc biệt nổi bật là việc sử dụng nguồn lực DTQG để vừa sẵn sàng, chủ động đáp ứng yêu cầu đột xuất, cấp bách về phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, thảm họa, hỏa hoạn, dịch bệnh; phục vụ quốc phòng, an ninh vừa  thực hiện các nhiệm vụ khác được Thủ tướng Chính phủ giao như xuất cấp gạo hỗ trợ học sinh theo Quyết định 36, xuất cấp gạo hỗ trợ dự án trồng rừng, xuất cấp gạo hỗ trợ quốc tế…

Nguyên Tổng bí thư Đỗ Mười rất ấn tượng, đánh giá cao khi ngành DTNN trong những năm qua đã kịp thời thực hiện tốt nhiệm vụ xuất cấp gạo hỗ trợ nhân dân vượt qua khó khăn khi gặp thiên tai, bão, lũ, những lúc giáp hạt; hỗ trợ gạo cho học sinh ở vùng kinh tế khó khăn để các em được ấm bụng đến trường. “Trời lạnh giá mà nghe tin người dân nghèo vùng sâu vùng xa được nhận gạo hỗ trợ của Chính phủ để đón tết là niềm vui lớn đối với Đảng và Nhà nước”, Nguyên Tổng Bí thư Đỗ Mười chia sẻ.

“Dù hiện nay tổng mức dự trữ quốc gia còn thấp, nhưng ngành DTNN đã rất năng động thực hiện tốt nhiều chính sách an sinh xã hội của Đảng, Nhà nước, nhất là tinh thần phục vụ nhân dân trong bất kỳ tình huống đột xuất, cấp bách; luôn dốc sức, dốc lòng, không khác gì người lính.

Tinh thần này cần tiếp tục được nêu cao khi đất nước còn nhiều gian khó trong công cuộc CNH- HĐH, dù điều kiện cơ sở vật chất của ngành, đời sống của cán bộ, viên chức còn nhiều khó khăn như hiện nay…”- Nguyên Tổng Bí thư Đỗ Mười thân tình căn dặn tại buổi gặp mặt hôm ấy.